________________
સેવી શકાય છે પણ એ ભ્રમ આખરે તો ‘મોત’નું જ કારણ બનતો હોય છે. પુષ્ટ થતા અહંથી ‘પ્રસન્નતાનો ભ્રમ સેવી શકાય છે પણ એ પ્રસન્નતા આખરે તો ‘દુર્ગતિ'નું કારણ જ બનતી હોય છે. સાવધાન !
હવસખોર અને વાસનાલપટ વ્યક્તિઓ જે રીતના સંદર્ભમાં Love શબ્દનો પ્રયોગ કરે છે એ રીતનો સંદર્ભ તું અહીંયાં નસમજતો કારણ કે વ્યક્તિઓને મન તો Love નો એક જ અર્થ અભિપ્રેત છે, રૂપાળી ચામડી, એના પરનું આધિપત્ય. અને ચૂંથવાની ગીધવૃત્તિ. એમાં જાતને ભૂલી જવાની ગણતરી. એમાં ગરબડ ઊભી થતાં જ એ વ્યક્તિથી વિમુખ થઈ જવાની સ્વાર્થી ગણતરી.
- ના, હું તો તને પરમાત્મા, સંત અને સજ્જનના મનમાં બેઠેલા Love શબ્દના અર્થ તરફ ઇશારો કરવા માગું છું અને એ અર્થ આ જ છે ‘બદલાની અપેક્ષા વિના જીવોને ચાહતા જ રહો અને ચાહવાના ફળસ્વરૂપે જીવોને કંઈક ને કંઈક આપતા જ રહો.' અને હું તને ખાતરી સાથે કહું છું કે Like ના ગંદા ખાબોચિયામાંથી તારા હૃદયને મુક્ત કરીને
જ્યાં તું Love ની નદી તરફ જવા કટિબદ્ધ બનીશ ત્યાં તારું અંતઃકરણ કદાચ આજસુધીમાં ક્યારેય નહીં અનુભવેલ આનંદથી, મસ્તીથી અને પ્રસન્નતાથી તરબતર બની ગયા વિના નહીં રહે.
ચ
મહારાજ સાહેબ,
ત્રણ પ્રકારના પ્રેમની વાત જીવનમાં પહેલી જ વાર જાણી, ગંભીરતાથી આત્મનિરીક્ષણ કર્યું ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે મારા જીવનમાં જે કાંઈ થોડો-ઘણો પ્રેમસક્રિય છે એ જઘન્ય કક્ષાનો જ છે. ત્યાગ, દાન કે ભોગ, જ્યાં ક્યાંય પણ આ ત્રણમાંથી કંઈક આપ્યું છે ત્યાં બદલાની વૃત્તિ પ્રધાનપણે રહી છે. કદાચ એમ પણ કહી શકું કે આપ્યું છે. પૈસા જેટલું અને બદલામાં ઇચ્છવું છે રૂપિયા જેટલું ! ભોગ આપ્યો છે બિંદુ જેટલો અને બદલામાં પ્રશંસા ઇચ્છી છે સિંધુ જેટલી ! ત્યાગ કર્યો છે રાઈ જેટલો અને બદલામાં કદર ઝંખી છે પર્વત જેટલી !
શું કહું ? આપીને મેળવ્યું છે એમ નહીં પણ મેળવવા માટે જ આપ્યું છે આ જ ભૂમિકા રહી છે મારા પ્રેમની. પણ આપે જ્યારે ઉત્તમ અને મધ્યમ કક્ષાના પ્રેમની સ્પષ્ટ સમજ આપી જ છે ત્યારે જઘન્ય કક્ષાના પ્રેમમાંથી બહાર નીકળીને મારે મધ્યમકક્ષાના પ્રેમ સુધી પહોંચવા પ્રયત્નશીલ બનવું જ છે. ઇચ્છું છું એ અંગનું આપનું માર્ગદર્શન.
દર્શન, અંગ્રેજીમાં આવતા આ બે વાક્યોને એકવાર તું બરાબર સમજી લે. પહેલું 41349. I like you 241 484 I love you.
તું ઉત્તમ અથવા તો મધ્યમ કક્ષાના પ્રેમ સુધી જ્યાં જવા માગે છે ને ? તારે તારા હૃદયને Like થી મુક્ત કરીને love થી યુક્ત કરવું જ પડશે. કારણ કે જઘન્ય કક્ષાના પ્રેમના કેન્દ્રસ્થાને Like હોય છે જ્યારે ઉત્તમ-મધ્યમ કક્ષાના કેન્દ્રસ્થાને Love હોય છે.
‘તું મને ગમે છે... આ છે પ્રેમની જઘન્ય કક્ષા અને હું તને ચાહું છું આ છે પ્રેમની ઉત્તમ અથવા તો મધ્યમ કક્ષા. અલબત્ત, અહીંયાં એક વાતનો તને ખુલાસો કરી દઉં કે
મહારાજ સાહેબ,
હું સ્તબ્ધ થઈ ગયો છું આપનો પત્ર વાંચીને. મીઠાને સાકર સમજીને દૂધમાં નાખવાથી કદાચ દૂધ જ બગડી જાય છે પણ Like ને Love સમજીને જીવન જીવવા જતાં મેં તો જીવનના કદાચ અતિ મહત્ત્વનાં વરસો બગાડી નાખ્યા છે.
શું કહું ?
આપની સાથે પત્રવ્યવહાર ચાલુ ન ર્યો હોત તો કદાચ જિંદગી પૂરી થઈ જાત પણ Like અને Love વચ્ચેના જમીન-આસમાન જેવા મહત્ત્વના તફાવતને હું સમજી ને શક્યો હોત, આજે હું ખૂબ આનંદિતછું. પ્રયત્નો કરીને પણ ખાબોચિયામાંથી બહાર નીકળીને નદી તરફ જવા હું ઉત્કંઠિત છું. Like ની સ્વાર્થપ્રચુર જીવનપદ્ધતિને તિલાંજલિ આપીને Love ની ઉદાત્તસભર જીવનપદ્ધતિ અપનાવવા હું લાલાયિત છું. ઇચ્છું છું એ