Nyaya Siddhanta Muktavali Part 1

SR No.: 008881
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan
Publication Year: 2006
Total Pages: 284
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Philosophy
File Size: 75 MB

Page 132

ass = == ======= = ====== === = ======== == MkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkMkk
s ascoscessessostosowstostarostasostosasontstaanosat
| અર્થાત્ અનુષ્કાશીત છે.
પ્રશ્ન : વાયુનો પણ અનુષ્માશીત સ્પર્શ છે, તો મનુષ્પIીતસ્પર્શવવં પૃથ્વીત્વમ્ | એવું લક્ષણ વાયુમાં અતિવ્યાપ્ત નહિ થાય ?
ઉત્તર ઃ બરાબર છે. તો પછી મનુષ્કાશીતપાલનપવક્તમ્ પૃથ્વીત્વમ્ એવું લક્ષણ | | કરીશું. વાયુનો સ્પર્શ અનુષ્કાશીત હોવા છતાં પાકજ એટલે કે અગ્નિસંયોગ(પાક)થી | જન્ય નથી.
પ્રશ્ન : તો પછી પાનસ્પર્શવવં પૃથ્વીત્વમ્ એટલું જ કહો ને? મનુષ્પશીતપવનપર્શવત્ત્વમ્ શા માટે કહ્યું ? “અનુષ્માશીત' પદથી કોઈનો વ્યવચ્છેદ તો થતો નથી. છતાં જો આ વિશેષણ મૂકો તો વ્યભિચાર-અવારક એવું વિશેષણ યોજવાથી | વ્યાખવાસિદ્ધિ દોષ આવશે.
ઉત્તર : તમારી વાત તદ્દન બરાબર છે. માટે જ વસ્તુતઃ તો પાનવસ્વ પૃથ્વીત્વમ્ કહેવું જોઈએ, કેમકે મનુIીત અંશ અધિક હોઈને વ્યર્થ જ છે.
પ્રશ્ન : જે પટાદિમાં પાકજ સ્પર્શવત્વ નથી ત્યાં લક્ષણ અવ્યાપ્ત થશે.
ઉત્તર : તો હવે અમે નિસ્પવિવૃત્તિવ્યત્વવ્યાપ્યાતિપર્વ” કહીશું. જે | પાકજસ્પર્શવત્ હોય, તેમાં રહેનારી દ્રવ્યત્વવ્યાપ્યજાતિ પૃથ્વીત્વ જ મળે અને તે વાળા | તો પાકજ સ્પર્શ વિનાના પટાદિ પણ બની જાય તેથી અવ્યાપ્તિ આવશે નહિ. कारिकावली : अनित्या तु तदन्या स्यात्सैवावयवयोगिनी ।
सा च त्रिधा भवेद्देहमिन्द्रियं विषयस्तथा ॥३७॥ मुक्तावली : नित्येति । सा पृथिवी द्विविधा, नित्याऽनित्या चेत्यर्थः । अणुलक्षणा परमाणुरूपा पृथिवी नित्या ॥ अनित्येति । तदन्या = | परमाणुभिन्ना पृथिवी व्यणुकादिरूपा सर्वाऽप्यनित्येत्यर्थः । सैवाऽनित्या
पृथिव्येवावयववतीत्यर्थः । नन्ववयविनि किं मानं ? परमाणुपुजैरेवोपपत्तेः ।। | न च परमाणूनामतीन्द्रियत्वात् घटादीनां प्रत्यक्षं न स्यादिति वाच्यम्, एकस्य | परमाणोरप्रत्यक्षत्वेऽपि तत्समूहस्य प्रत्यक्षत्वसम्भवात्, यथैकस्य केशस्य दूरेऽप्रत्यक्षत्वेऽपि तत्समूहस्य प्रत्यक्षत्वम् । न चैको घटः स्थूल इति |
“来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来来”
basowodowosowas
ચાચસિદ્ધાન્તમુક્તાવલી ભાગ-૧૦ (૧૨૧) ESSESSES