Aptavani 03

SR No.: 008826
Original Sutra Author: N/A
Author: Dada Bhagwan
Publisher: Dada Bhagwan Foundation
Publication Year: 2003
Total Pages: 166
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Akram Vigyan
File Size: 95 KB

Page 84

૧૨૮
આપ્તવાણી-૩
‘ચાર્જ થયેલું કહીએ છીએ. એ વિશેષભાવે પરિણમતું પુદ્ગલ છે. એને અમે મિશ્રચેતન કહીએ છીએ.
પ્રશ્નકર્તા : આહાર, ભય, નિદ્રા અને મૈથુન આ ચાર સંજ્ઞાઓ એ ગાંઠો છે કે પ્રતિષ્ઠિત આત્માનો સ્વભાવ છે ?
દાદાશ્રી : એ પ્રતિષ્ઠિત આત્માનો સ્વભાવ નથી, પ્રતિષ્ઠિત આત્મા એ ‘ઇગોઇઝમ'નું પૂતળું છે. જેટલા ભાવ ભરેલા તેટલા ભાવ ઊભા થયા. આહાર દીઠો કે આહારની ગાંઠ ફૂટે. લાકડી દીઠી તો ભયની ગાંઠ ફૂટે. આહાર, ભય, મૈથુન, નિદ્રા એ સંજ્ઞાઓ ગાંઠો સ્વરૂપે છે; સંયોગ મળ્યો કે ગાંઠ ફૂટે.
પ્રતિષ્ઠિત આત્મામાં ક્રોધ, માન, માયા, લોભની પ્રતિષ્ઠા થયેલી તે અત્યારે ફળ આપે છે. સ્વરૂપનું જ્ઞાન થઇ ગયું એટલે પ્રતિષ્ઠા બંધ
[૯]
પ્રતિષ્ઠિત આત્મા : શુદ્ધાત્મા !
થઇ.
જગતના લોકો કહે છે ને કે “મારો આત્મા પાપી છે’ એ પ્રતિષ્ઠિત આત્મા માટે કહેવાય છે. મૂળ આત્મા તો શુદ્ધાત્મા છે, એ એક ક્ષણ પણ અશુદ્ધ થયો જ નથી. આત્માના જે પર્યાયો છે તે અશુદ્ધ થયા છે એટલે પ્રતિષ્ઠા કરેલી કે “આ હું છું, આ મારું છે.'
‘ચાર્જ'માં પ્રતિષ્ઠિત આત્મા હોય નહીં. ‘ચાર્જ'માં પોતે હોય. ‘ડિસ્ચાર્જમાં પ્રતિષ્ઠિત આત્મા હોય.
વ્યવહાર આત્મા : નિશ્ચય આત્મા !
જગતનું અધિષ્ઠાત શું ? ‘પ્રતિષ્ઠિત આત્મા’ આ જગતનું અધિષ્ઠાન છે. ‘પ્રતિષ્ઠિત આત્મા’ કોણ ? ‘હું ચંદુલાલ છું, આ દેહ મારો છે, આ મારું છે, મન મારું છે', એવી પ્રતિષ્ઠા કરવાથી પ્રતિષ્ઠિત આત્મા બંધાય છે. આ શેનાથી ઉત્પન્ન થયું ? અજ્ઞાનમાંથી. આ મૂર્તિમાં પ્રતિષ્ઠા કરે તો તે ફળ આપે છે, ત્યારે આ તો ભગવાનની સાક્ષીમાં પ્રતિષ્ઠા થાય છે. તે કેવું ફળ આપે !
આ ‘પ્રતિષ્ઠિત આત્મા’ એ અમે નવો શબ્દ આપ્યો છે. લોકોને સાદી ભાષામાં સમજાય અને ભગવાનની વાત સહેલાઇથી સમજાય એવી રીતે મૂકયું છે.
પ્રશ્નકર્તા: ‘પ્રતિષ્ઠિત આત્મા’ પુદ્ગલ છે કે ચેતન છે ? દાદાશ્રી : પુલ છે, પણ ચેતનભાવ પામેલું છે, એને આપણે
પ્રશ્નકર્તા : આ શુભ-અશુભ ભાવ થાય છે તે કોને થાય છે ? પ્રતિષ્ઠિત આત્માને ?
દાદાશ્રી : એવું છે કે શુભ અને અશુભ ભાવ પ્રતિષ્ઠિત આત્મા કરે તે વખતે તે પ્રતિષ્ઠિત આત્મા ગણાતો નથી, તે ઘડીએ ‘વ્યવહાર આત્મા’ ગણાય છે. પ્રતિષ્ઠિત આત્મા તો જેને સ્વરૂપજ્ઞાન મળ્યા પછી