________________
૧૦૮
આપ્તવાણી-૩
કોઇને કામ ના લાગે.
પ્રશ્નકર્તા : સ્વભાવ, ગુણધર્મ કરીને એક જ છે તો શક્તિઓની ભિન્નતા શાને આધારે ?
દાદાશ્રી: એ ભિન્નતા આવરણને આધારે છે. પ્રશ્નકર્તા : વસ્તુની અવસ્થાઓ કઈ શક્તિથી બદલાય છે ? દાદાશ્રી : કાળતત્ત્વથી. કાળ ફરે તેમ અવસ્થા બદલાયા કરે. પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાન અને હૃદયને સંબંધ ખરો કે?
દાદાશ્રી : બેઉને કશી લેવા-દેવા નહીં. હૃદય “રીલેટિવ' છે. ને જ્ઞાન ‘રિયલ’ છે. પણ હૃદય સારું હોય તો જ જ્ઞાનમાં જલદી પ્રગતિ માંડી શકે.
પ્રશ્નકર્તા : કેવળીને આત્મા દેખાતો હશે ?
દાદાશ્રી : આત્મા કેવળીને જ્ઞાનથી દેખાય. જોવું એટલે ભાન થવું ને જાણવું એટલે અનુભવ થવો. એ અરૂપીપદ છે, અનુભવગમ્ય છે.
પ્રશ્નકર્તા : કેવળી સિવાય આત્મા બીજા દેખી શકે ખરા ?
[૭]
આત્મા વિશે પ્રશ્નાવલિ !
આવરણના આધારે, ભિન્નતા !
દાદાશ્રી : ના.
પ્રશ્નકર્તા : આત્માના આધારે દેહ છે કે દેહને આધારે આત્મા ? દાદાશ્રી : આત્મા હોય તો દેહ ઊભો રહે.
પ્રશ્નકર્તા : અજ્ઞાનીનો આત્મા, જ્ઞાનીનો આત્મા અને મોક્ષ ગયેલાનો આત્મા, આ ત્રણેયની શક્તિઓમાં ફેર શો ? સિદ્ધો શું કરી શકે? સર્વશ તો ચાહે સો કરી શકે છે.
અજ્ઞાતથી મુક્તિ એ જ મોક્ષ !
દાદાશ્રી : અજ્ઞાનીનો આત્મા બંધનમાં છે એવું લાગે; જ્યારે જ્ઞાનીનો આત્મા અબંધ-બંધમાં હોય, અમુક અપેક્ષાએ બંધ અને અમુક અપેક્ષાએ અબંધ લાગે. અને પેલા સિદ્ધ ભગવંતો તો અબંધ જ રહે, મોક્ષમાં જ રહે. સિદ્ધ ભગવંતો કરવા માટે નથી રહ્યાં. દેહધારી જ ચાહે સો કરી શકે. સિદ્ધ ભગવંતોની શક્તિ સંપૂર્ણ વિકસિત થયેલી છે, પણ
પ્રશ્નકર્તા: આત્માને મુક્ત શેનાથી થવાનું?
દાદાશ્રી : પહેલાં અજ્ઞાનથી મુક્ત થવાનું, પછી અજ્ઞાનથી ઊભી થયેલી ‘ઇફેકટ્સ'થી મુક્ત થવાનું.
પ્રશ્નકર્તા આત્માનો મોક્ષ કહે છે, તે મોક્ષ કોઇ ભૌગોલિક સ્થાન છે ?
