Page Text
________________
આપ્તવાણી-૩
૬૪
આપ્તવાણી-૩
કહેવાય ?
દાદાશ્રી : એ તો સ્વાભાવિક વસ્તુ છે.
આત્માઃ ગુણધર્મથી અભેદ સ્વરૂપે !
પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાન ભેદવાળું છે કે અભેદ છે ?
દાદાશ્રી : ભેદવાળું હોય જ નહીં. જ્ઞાન, દર્શન બધું અભેદ આત્મા રૂપે છે. જેમ સોનું છે તે તેનો રંગ પીળો છે, તે એનો ગુણ છે, પછી વજનદાર છે એ બીજો ધર્મ, કાટ નથી ચડતો એ એનો ધર્મ એટલે. સોનાના આ બધા ગુણધર્મ છે તેમ આત્માને ય ગુણધર્મો છે. સોનું જેમ એના ગુણધર્મોમાં અભેદભાવે સોનું જ છે તેમ આત્માના બધાં જ ગુણોમાં અભેદભાવ આત્મા જ છે, ત્યાં ભેદ નથી.
પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાન આપણા વિચારમાં આવે છે ત્યારે તો એના ટુકડે ટુકડાં થઈ જાય છે, અભેદસ્વરૂપે રહેતું નથી. જાણીએ છીએ અભેદસ્વરૂપે, પણ શબ્દમાં વર્ણન કરવું હોય તો પછી ભેદસ્વરૂપે થઇ જાય છે.
દાદાશ્રી : વર્ણન કરવું હોય તો ભેદ દેખાય જ. સોનું પીળું છે તે બોલવું પડે, પણ એટ એ ટાઇમ બધા ગુણધર્મ ના બોલાય. એ વજનદાર છે એ ફરી બોલવું પડે. એવી રીતે ‘હું અનંત જ્ઞાનવાળો છું' છતાં ય ભેદ નથી, અભેદ સ્વરૂપે છે. વસ્તુ એક જ છે.
એ અવસ્થા છે, આ તો અવસ્થામાં જ ફેરફાર થાય છે. બાકી એક પરમાણુ વધ્યું નથી ને ઘટયું નથી !
આત્મા : દ્રવ્ય, પર્યાય ! પ્રશ્નકર્તા : પર્યાય એટલે શું? દાદાશ્રી : શેયમાં શેયાકાર પરિણામ તે પર્યાય.
આત્માનો એકલાનો પ્રકાશ એવો છે કે સંપૂર્ણ શેયાકાર થઇ શકે. બીજો કોઇ પ્રકાશ એવો નથી કે જે શેયાકાર થઇ શકે.
પ્રશ્નકર્તા: ‘શૂન્ય છે તત્ત્વથી જે, પૂર્ણ છે પર્યાયથી તે.” એટલે શું?
દાદાશ્રી : દ્રવ્ય, ગુણ કરીને આત્મા શૂન્ય છે ને પર્યાય કરીને પૂર્ણ છે. આત્માને દ્રવ્ય, ગુણ અને પર્યાય છે અને પુદ્ગલને પણ દ્રવ્ય, ગુણ અને પર્યાય છે. દરેક પોતાના પર્યાયે કરીને પૂર્ણ છે અને મૂળ સ્વભાવે કરીને શૂન્ય છે. પોતે સ્વભાવમાં આવે તો શૂન્ય છે.
શેય પ્રમાણે આત્માના પર્યાય થઇ જાય, પણ આત્માના દ્રવ્ય-ગુણ શેય પ્રમાણે ના થાય. શેય ખસી જાય એટલે પાછું પર્યાય પણ ઊડીને બીજે જાય. એટલે આમ પર્યાયથી પૂર્ણ છે.
પ્રશ્નકર્તા : દ્રવ્ય, ગુણથી શૂન્ય કેવી રીતે હોઈ શકે ?
દાદાશ્રી : શૂન્ય એટલે આ જગત શૂન્ય સમજે છે તેવો આનો અર્થ નથી. શુન્ય એટલે નિર્વિકાર પદ, મનને શુન્ય કરવા માગે છે, પણ મન આત્મા જેવું થાય ત્યારે એ શૂન્ય થાય. એટલે આત્માના ગુણે ગુણ પ્રાપ્ત થઇ જાય ત્યારે એ શુન્ય થાય. મન એકઝોસ્ટ થઇ જાય એટલે શુન્ય થઇ જાય.
પર્યાય વિનાશી હોય ને દ્રવ્ય-ગુણ અવિનાશી હોય. દ્રવ્ય-ગુણ સહચારી હોય. ગુણ બધા સહચારી છે ને પર્યાય બદલાયા કરે.
સિદ્ધ ભગવાનને ય દ્રવ્ય, ગુણ ને પર્યાય હોય. પણ એમના બધા શુદ્ધ પર્યાયો હોય, એટલે ખાલી જોવાનું ને જાણવાનું.
પરિણમેલી અવસ્થામાં આત્મા શુદ્ધ !
જ્ઞાનનો સ્વભાવ એવો છે કે શેયના આકારે થઈ જાય. છતાં પોતે શુદ્ધ જ રહે છે. એક શેય ખરું તો નવું શેય આવે ને પોતે પાછો જ્ઞાનાકાર થાય, પણ બંને ચોંટી પડતાં નથી.
અવસ્થાનું જ્ઞાન નાશવંત છે, સ્વાભાવિક જ્ઞાન અવિનાશી છે. આ સૂર્ય છે ને આ તેનાં કિરણો છે તેમ આત્મા છે ને આત્માનાં કિરણો છે,
| SR No. | 008826 |
| Book Title | Aptavani 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dada Bhagwan |
| Publisher | Dada Bhagwan Foundation |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 166 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Akram Vigyan |
| File Size | 95 KB |