________________
આપ્તવાણી-૩
૬૧
દાદાશ્રી : આત્માના અનંત ગુણધર્મો છે. ગુણો એ પરમેનન્ટ છે અને ધર્મ ટેમ્પરરી છે.
‘હું અનંત જ્ઞાનવાળો છું’ એ એનો ‘પરમેનન્ટ’ ગુણ છે. ‘હું અનંત દર્શનવાળો છું' એ એનો ‘પરમેનન્ટ’ ગુણ છે. ‘હું અનંત શક્તિવાળો છું’ એ એનો ‘પરમેનન્ટ’ ગુણ છે. ‘હું અનંત સુખધામ છું’ એ એનો ‘પરમેનન્ટ’ ગુણ છે.
આત્માના ગુણ ‘પરમેનન્ટ' છે અને એના ધર્મ વપરાઇ રહ્યા છે. જ્ઞાન ‘પરમેનન્ટ’ છે અને જોવું-જાણવું એ ‘ટેમ્પરરી' છે. કારણ કે અવસ્થા બદલાય તેમ જોનારની અવસ્થા બદલાય છે. જેમ સિનેમામાં અવસ્થા બદલાય છે તેમ જોનારની અવસ્થા પણ બદલાય છે.
જ્ઞાન-દર્શન એ તો કાયમનો ગુણ છે અને જોવું-જાણવું એ ધર્મ છે. અનંતા જ્ઞેયોને જાણવામાં પરિણમેલી અનંતી અવસ્થાઓમાં ‘શુદ્ધ ચેતન' સંપૂર્ણ શુદ્ધ છે, સર્વાંગ શુદ્ધ છે. અનંતા દ્રશ્યોને જોવામાં પરિણમેલી અનંતી અવસ્થાઓમાં ‘શુદ્ધ ચેતન’ સંપૂર્ણ શુદ્ધ છે, સર્વાંગ શુદ્ધ છે.
પ્રશ્નકર્તા : અનંતા જ્ઞેયો ને અનંતી અવસ્થાઓ ને તેનાં અનંત
જ્ઞાન - આ તો બહુ ઊંચી વસ્તુ છે. આ વાક્ય ક્યાંય સાંભળ્યું નથી. આ જરા વિશેષતાથી સમજાવો.
દાદાશ્રી : આ વાક્યો તો અમે કેવળજ્ઞાનમાં જોઇને બોલીએ છીએ. ‘જ્ઞાની’ના મુખે નીકળેલી વાતો સંપૂર્ણ સ્વતંત્ર હોય, મૌલિક હોય, એ કંઇથી ઉપાડેલું ના હોય. એનું ‘વેલ્ડિંગ’ જ કંઇ ઓર જાતનું હોય ! શાસ્ત્રના શબ્દો ના હોય !! એમનું એક જ વાક્ય શાસ્ત્રોના શાસ્ત્રો કરે તેવું છે.
‘અનંતા જ્ઞેયોને જાણવામાં પરિણમેલી અનંતી અવસ્થાઓમાં હું સંપૂર્ણ શુદ્ધ છું, સર્વાંગ શુદ્ધ છું' આટલું જ વાક્ય જો કોઇ પૂરેપૂરું સમજી જાય તો તે સંપૂર્ણ દશા પામી જાય !
અવસ્થાઓ અવાસ્તવિક છે ને મૂળ વસ્તુ વાસ્તવિક છે. આપણે
આપ્તવાણી-૩
અવસ્થાના જાણનાર છીએ, ને પેલા લોકો અવસ્થામાં તે રૂપ થઇ જાય છે. પૈણ્યા તો કહે ‘હું પૈણ્યો’ ને રાંડયો તો કહે ‘હું રાંડયો.’ તે તે અવસ્થારૂપ થઇ જાય.
૬૨
વિનાશી વસ્તુનું પરિવર્તન થાય છે. એમાં આત્માની જ્ઞાનશક્તિ પરિવર્તન પામે છે. કારણ કે અવસ્થાઓને ‘જોનાર’ ‘જ્ઞાન’ છે. તે અવસ્થા બદલાય તેમ જ્ઞાન પર્યાય બદલાય છે. પર્યાયોનું નિરંતર પરિવર્તન થયા જ કરે છે. છતાં તેમાં જ્ઞાન શુદ્ધ જ રહે છે. સંપૂર્ણ શુદ્ધ રહે છે, સર્વાંગ શુદ્ધ રહે છે.
પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાન ક્યા સ્વરૂપે ફરે છે ? પર્યાય સ્વરૂપે ?
દાદાશ્રી : હા. પોતાના પર્યાયને પણ જે જાણે છે તે પોતે છે, શુદ્ધાત્મા છે.
પ્રશ્નકર્તા : અમે સંસારની પરિવર્તન થતી વસ્તુઓ જોઇ શકીએ છીએ, પણ પોતાની ‘પરમેનન્સી’ જોઇ શકાતી નથી.
દાદાશ્રી : જે વસ્તુને કાયમને માટે ફરતી દેખે તે પોતે ‘પરમેનન્ટ’
છે.
અનંતજ્ઞાન છે એટલે જ તો આ અનંત શેયોને પહોંચી વળીએ છીએ. નહીં તો શી રીતે પહોંચાય ? એક જ દહાડો સાંભળ્યું હોય કે કાકા-સસરાનો છોકરો મરી ગયો. તેની નોંધ કંઇ ચોપડે નથી લેતા. પણ જ્યારે એમને ઘેર બાર વર્ષે જઇએ તો ય કેમ ચંદુલાલ છે કે ઘરમાં? એમ કંઇ કહીએ છીએ ?! એક ફેર જાણ્યું કે મરી ગયા તો એ જ્ઞાન કેવું હાજર ને હાજર રહે છે !! કેટલાય જણ મરી જાય છે પણ બધાનું લક્ષ રહે છે કે નથી રહેતું?
પ્રશ્નકર્તા : બિલકુલ રહે છે.
દાદાશ્રી : ગજબની શક્તિ છે આત્માની ! વેપાર કરે, બધું કરે છતાં ય પાછા આત્મામાં રહી શકે !
પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાન, દર્શન જે આત્માના ગુણો છે તે કઇ અપેક્ષાએ