________________
આપ્તવાણી-૩
આપ્તવાણી-૩
દરેક જીવમાત્રને સ્વપરિણામ ને પરપરિણામ ઉત્પન્ન થયા જ કરે છે. ‘રોંગ બિલીફ'ને લીધે પરપરિણામને સ્વપરિણામ માને છે. ‘જુઓ, દાળભાત ને શાક મેં બનાવ્યાં” કહેશે. આપણે કહીએ કે ‘તમને દાળભાત બનાવવાનું જ્ઞાન હતું ?” ત્યારે કહે કે, “એ જ્ઞાન હું જાણું છું ને એ ક્રિયા પણ હું જ કરું છું.' એટલે અજ્ઞાની આ બેઉં પરિણામ ભેગાં કરે છે. ‘જ્ઞાની’ તો જ્ઞાનક્રિયાનો કર્તા હોય, અજ્ઞાન ક્રિયાનો કર્તા ના હોય. કંઈ પણ ક્રિયા એ અજ્ઞાન ક્રિયા કહેવાય છે. આ સ્વપરિણામ ને પરપરિણામ બે ભેગું કરવાથી બે સ્વાદ થઇ જાય છે.
વ્યવહાર, કેટલો બધો પરાશ્રિત !
તો ‘ડિસ્ચાર્જ સ્વરૂપે છે એટલે એની મેળે જ બંધ થઇ જવાનાં. ‘આપણે’ મહીં હાથ ઘાલીએ નહીં, એટલું જ જોવાનું છે હવે.
પ્રશ્નકર્તા : પરપરિણામમાં જવાથી કોઇ પણ પ્રકારની મૂંઝવણ ઊભી થાય ખરી ?
દાદાશ્રી : પરપરિણામમાં નરી મૂંઝવણ જ છે. એમાં જવાનું જ નહીં. પર-પરિણામને જોવાનાં. આ બોલ આપણાં પરિણામથી નંખાયો, ત્યાંથી પછી પર પરિણામ. હવે આપણે ખાલી ભાવ બંધ કરી દેવાના. એ ભાવ બંધ કેવી રીતે થાય? એ ‘જ્ઞાની પુરુષ'ને સોંપી દીધા એટલે એનાથી છુટાય. પછી જ્ઞાનીની આજ્ઞામાં જ રહેવાનું. આ તો નિરંતર સમાધિ આપનારું પ્રત્યક્ષ વિજ્ઞાન છે. બોલને ફેંકયા પછી બંધ કરવું ને બોલ નાખવાની પ્રક્રિયા ચાલુ રાખવી એ “સાયન્ટિફિક' રસ્તો નથી. તે બોલ નાખવાનો બંધ કર્યો એટલે પેલું એની મેળે બંધ થશે જ !
તેથી આ ‘અક્રમ માર્ગમાં અમે કોઇની પાત્રતા જોતા નથી. ક્રિયા ભણી જોશો નહીં. ‘એણે’ બોલ નાંખવાનું બંધ કર્યા પછી ક્રિયા ભણી જોવાનું ના હોય. અમારી પાસેથી ‘સ્વરૂપ જ્ઞાન’ પ્રાપ્ત કરી જાય, એને પૂરેપુરું સમજી જાય પછી એ ક્રોધ કરે તો ય અમે કહીએ કે એ ‘ડિસ્ચાર્જ) સ્વરૂપ છે. એ ક્રમે ક્રમે કરીને બંધ થઇ જ જવાનું. ‘ડિસ્ચાર્જ કોઇના હાથમાં છે જ નહીં, ‘ડિસ્ચાર્જ” ને “જોવાની’ ને ‘જાણવાની’ જરૂર છે.
આ બધું જ પરપરિણામ છે ને પાછું આપણા હાથમાં નથી, પરાશ્રિત છે. આખો વ્યવહાર પરાશ્રિત છે. પરાશ્રિતમાં ધર્મ કરવા જાય તો તે શી રીતે થાય ? છતાં એ માર્ગ છે. પણ તે જ્ઞાનીઓ હોય, તીર્થકરો હોય તો જ બરાબર ચાલે, નહીં તો કશો અર્થ નથી. અર્થ એટલો જ કહે કે દારૂ પીએ તેના કરતાં આ કરે તે સારું છે, જેથી લપસી તો ના પડાય. બાકી પરાશ્રિત વ્યવહારમાં ક્રોધ, માન, માયા, લોભ શી રીતે બંધ થાય ? જગત એને બંધ કરવા જાય છે. આપણું ‘અક્રમ વિજ્ઞાન’ શું કહે છે તે તમને આ બોલના દાખલા ઉપરથી સમજાવું.
“અક્રમ'તો, કેવો સાયન્ટિફિક સિદ્ધાંત !
યુગલ પારિણામિક ભાવે રહયું !
આપણે અજ્ઞાનતામાં હોઇએ, ત્યાં સુધી આ બોલને ફેંકીએ. એનાં પરિણામને જાણીએ નહીં. હવે આપણને જ્ઞાન થાય પછી બોલ નાંખવાનું બંધ કરી દીધું, પણ એને પહેલાં ફેંકેલો એટલે એ ઉછળવાનો તો ખરો. પચીસ-પચીસ વાર ઉછળે. આપણે ફેંક્યો તે એક જ પરિણામ આપણું. હવે ક્રમિક માર્ગમાં આ કયા પછીના ઉછળતા બોલને બંધ કરવા જાય છે ને બીજી બાજુ બોલને નાંખવાનું ચાલુ રાખે છે. એટલે પાછળ બંધ કરતો જાય ને આગળ નાખતો જાય. એ તો ક્યારે પાર આવે ? આપણે શું કરીએ છીએ કે બોલને નાંખવાનું બંધ કરી દઇએ છીએ અને પછી જે પરિણામ ઊછળે છે તેને ‘જોયા” કરવાનું કહીએ છીએ. આ પરિણામ
શુદ્ધાત્માનો પારિણામિક ભાવ અને પુદ્ગલનો પારિણામિક ભાવ એ બંને જુદાં જ છે.
પ્રશ્નકર્તા : આમ કરવાથી આવું થશે, આવું થશે, એમ આગળ આગળનું દેખાય એ કયું જ્ઞાન ?
દાદાશ્રી : એ તો પારિણામિક જ્ઞાન કહેવાય. આપણી પ્રકૃતિ વાયડી હોય તો આપણે ‘આ ખાઇશું તો આવું થશે’ એ જ્ઞાન હાજર રહે