________________
આપ્તવાણી-૩
૧૯
આપ્તવાણી-૩
પણ આ જડની પણ એટલી બધી શક્તિ છે કે એણે ભગવાનને હઉ આંતર્યા છે!
સંસાર, સમસરણ માર્ગના સંજોગો !
સંસાર સ્વભાવથી જ વિકલ્પી છે. બધું બનાવ્યું મૂળ પુદ્ગલે. અને આમાં આત્માનો તો માત્ર વિકલ્પ જ છે, બીજું કશું જ નથી.
પ્રશ્નકર્તા : આમાં આત્મભાવ નથી ?
માની બેઠા છે. પ્રયોગમાં વસ્તુઓ કાઢવાની હોય; નાખવાની હોય; જ્યારે પ્રયોગીમાં પૂરણ-ગલન ના હોય. આ ‘પ્રયોગ’માં ખાવાનું, પીવાનું રાખવાનું હોય અને
સંડાસ, બાથરૂમમાં ગલન કરવાનું હોય. પોતે જ પ્રયોગી છે, પ્રયોગોની મૂછનામાં.” – નવનીત.
પ્રયોગી પોતે જ પ્રયોગોની મૂછનામાં પડયો છે એટલે પોતાના સ્વરૂપનું ભાન ભૂલી ગયો. અત્યારે કોઈ પ્રયોગ ચાલતો હોય, ઊકળતું પાણી હોય, તેમાં હાથ ઘાલવા જાય તો શું થાય ? આમાં ખબર પડે છે ને આત્માની બાબતમાં ખબર નથી પડતી એટલે હાથ નાખ્યા જ કરે છે. પછી ભિન્નતા વર્તાતી નથી. ‘હું જુદો છું' એમ વર્તાય જ નહીં ને પછી ?
પ્રશ્નકર્તા : આમાં મૂળ પ્રયોગ કોણ ?
દાદાશ્રી : આત્મા જ પ્રયોગી છે. આ તો તમને સમજાવવા માટે શબ્દો મૂક્યા છે. આ દેહ પ્રયોગ છે ને એનાથી જુદો છે એ આત્મા છે, માટે પ્રયોગમાં ડખલ ના કરશો.
દાદાશ્રી : ના. બધી પુદ્ગલની જ બાજી છે. “સાયટિફિક સરકમસ્ટેન્સિયલ એવિડન્સ' ભેગા થવાથી આત્માને વિકલ્પ પડયો ને આ બધું ઊભું થઈ ગયું !
પ્રશ્નકર્તા: આ વિકલ્પ શાના આધારે થાય છે ? દાદાશ્રી : બહારના સંજોગોના દબાણથી. પ્રશ્નકર્તા : બહારનું દબાણ એટલે કોનું? પુદ્ગલનું ?
દાદાશ્રી : હા. સંસાર પ્રવાહ છે ને, એ પ્રવાહમાં જતાં સંજોગોનું દબાણ બહુ આવે છે. અને તે ફરજિયાત છે. સંસાર એટલે સમસરણ માર્ગ. તેમાં નિરંતર સમસરણની ક્રિયા થઈ રહી છે, નિરંતર પરિવર્તન થઈ રહયું છે. કોઈ ૧૧મા માઈલે, કોઈ ૧૬મા માઈલે, કોઈ ૧૭માં માઈલે તો કોઈ ૭૦મા માઈલે હોય. તેમાંય ૭૦માં માઈલના પહેલા ફર્ભાગમાં કોઈ, બીજા ફલાંગમાં કોઈ, એમ જુદી જુદી જગ્યાએ હોય છે. ક્ષેત્ર જુદું માટે ભાવ જુદા, ને તેથી જુદા જુદા હિસાબ બધાને બંધાયા કરે છે. આમાં આત્મા જુદો જ છે, માત્ર બ્રાંતિ ઉત્પન્ન થઈ છે તેથી વિભાવિક દશામાં એકતા લાગે છે.
પ્રયોગી' જુદો ! પ્રયોગ જુદો !
પ્રયોગ અને પ્રયોગી બે જુદા હોય કે એક હોય ? “ચંદુલાલ’ એ પ્રયોગ છે ને ‘પોતે', શુદ્ધાત્મા એ પ્રયોગી છે. હવે પ્રયોગને જ પ્રયોગી