________________
પ્રકરણ ૨૮/ભાવપ્રમાણ—નય દ્રષ્ટાંત
४५१
કહેવું જોઈએ.
શબ્દ, સમભિરૂઢ અને એવંભૂતના મતે આકાશદ્રવ્ય પર દ્રવ્ય છે. તેમાં રહેવું તે 'વસતિ' શબ્દનો અર્થ નથી. કોઈપણ દ્રવ્ય પર દ્રવ્યમાં રહી ન શકે. પ્રત્યેક દ્રવ્ય પોતાના સ્વરૂપમાં વસે છે. માટે પ્રત્યેક દ્રવ્ય પોતાના આત્માભાવમાં જ નિવાસ કરે છે. આ રીતે 'વસતિ'નિવાસના દષ્ટાંતે સાત નયોનું સ્વરૂપ જાણવું. પ્રદેશના દૃષ્ટાંત દ્વારા નયનિરૂપણ ઃ
४ से किं तं पएसदिट्ठतेणं ?
पएसदिट्ठतेणं - गमो भणइ छण्हं पएसो, तं जहा धम्मपएसो अधम्मपए सो आगासपएसो जीवपएसो खंधपएसो देसपएसो ।
एवं वयंतं णेगमं संगहो भणइ जं भणसि छण्हं पएसो तण्ण भवइ, कम्हा ? जम्हा जो सो देसपएसो सो तस्सेव दव्वस्स, जहा को दिट्ठतो ? दासेण मे खरो कीओ दासो वि मे खरो वि मे, तं मा भणाहि - छण्हं पएसो, भणाहि पंचण्हं पएसो, तं जहा - धम्मपएसो अधम्मपएसो आगासपएसो जीवपए सो खंधपएसो ।
एवं वयंतं संगहं ववहारो भणइ - जं भणसि - पंचण्हं पएसो तं ण भवइ, कम्हा ? जइ पंचण्हं गोट्ठियाणं केइ दव्वजाए सामण्णे, तं जहा- हिरणे वा सुवणे वा धणे वा धण्णे वा, तो जुत्तं वत्तुं जहा पंचण्हं पएसो ? तं मा भणाहि - पंचण्हं पएसो, भणाहि - पंचविहो पएसो, तं जहा-धम्मपएसो अहम्मपए सो आगासपएसो जीवपएसो खंधपएसो ।
एवं वदंतं ववहारं उज्जुसुओ भणइ जं भणसि पंचविहो पएसो तं ण भवइ, कम्हा ? जइ ते पंचविहो पएसो एवं ते एक्केक्को पएसो पंचविहो एवं ते पणुवीसइविहो पएसो भवइ, तं मा भणाहि - पंचविहो पएसो, भणाहिभइयव्वो पएसो - सिय धम्मपएसो सिय अधम्मपएसो सिय आगासपएसो सिय जीवपएसो सिय खंधपएसो ।
एवं वयंतं उज्जुसुयं संपइसद्दणओ भणइ जं भणसि भइयव्वो पएसो तं ण भवइ, कम्हा ? जइ ते भइयव्वो पएसो एवं ते धम्मपएसो वि सिय अधम्मपएसो सिया आगासपएसो सिय जीवपएसो सिय खंधपएसो १, अधम्मपएसो वि सिय धम्मपएसो सिय आगासपएसो सिय जीवपएसो सिय
