________________
| मध्य.-८, ९६.-२: विनय समावि
૩૯૯
નવમું અધ્યયન [लीले देश]
વૃક્ષની ઉપમાથી ધર્મનું મૂળ અને ફળ :
मूलाउ खंधप्पभवो दुमस्स, खंधाउ पच्छा समुर्वेति साहा ।
साहप्पसाहा विरुहंति पत्ता, तओ सि पुष्पं च फलं रसो य ॥ छायानुवाद : मूलात् स्कन्धप्रभवो द्रुमस्य, स्कन्धात्पश्चात्समुपयन्ति शाखाः ।
शाखाभ्यः प्रशाखा विरोहन्ति पत्राणि, ततस्तस्य पुष्पं च फलं रसश्च ॥ शार्थ:- दुमस्स = वृक्षन। मूलाउ = भूतथी खंधप्पभवो = २४५ Gत्पन्न थायछे पच्छा = त्या२ पछी खंधाउ = २४थी साहा = मानो समुर्वेति = उत्पन्न थाय छ साहप्पसाहा = शापामाथी प्रमामो विरुहति = उत्पन्न थाय छ तओ = त्या२ पछी पत्ता = पत्र उत्पन्न थाय छ भने पछी सि = ते वृक्षने पुप्फ = पुष्प फलं = ३१ रसो = २४ 6त्पन्न थाय छे. ભાવાર્થ:- જેમ મુળથી વૃક્ષનું થડ, થડમાંથી શાખા, શાખામાંથી પ્રશાખાઓ, શાખા અને પ્રશાખાઓમાંથી પાંદડાઓ ઉત્પન્ન થાય છે અને પછી તે વૃક્ષમાં ક્રમશઃ ફૂલો, ફળો અને મધુર રસ ઉત્પન્ન થાય છે.
एवं धम्मस्स विणओ, मूलं परमो से मोक्खो ।
जेण कित्तिं सुयं सिग्धं, णीसेसं चाभिगच्छइ ॥ छायानुवाद : एवं धर्मस्य विनयो, मूलं परमस्तस्य मोक्षः ।
येन कीर्ति श्रुतं श्लाघयं, निःशेषं चाधिगच्छति ॥ शार्थ :- धम्मस्स = ३५ वृक्षनु मूलं = भूण विणओ = विनय छे से = ते धर्म३५ वृक्षर्नु परमो = ५२५३०१, Gष्ट २५–युत ३॥ मोक्खो = मोक्ष से जेण = छैन। 43 विनयी शिष्य कित्ति = ति सुयं = श्रुतणीसेस = संपू, अपार सिग्घ = लाघाने, निशेषता अर्थात् भोक्षने अभिगच्छइ = प्राप्त छ. ભાવાર્થ:- આ જ રીતે ધર્મરૂપ વૃક્ષનું મૂળ વિનય છે અને તેનું પરમ ફળ મોક્ષ છે. તે વિનયરૂપી મૂળ
