________________
| અધ્ય.-૭ઃ સુવાક્ય શુદ્ધિ
| ૩૦૭ |
= બાજોઠને માટે વારે = કથરોટને માટે જંગ = હળને માટે મદ્ય = વાવેલા ખેતરને સમ કરવામાં આવતું ખેડૂતનું ઉપકરણ તતદ્દીન યંત્રની લાકડી, ઘાણીનો લાટ, ઘાણીનું ઊભું લાકડુંગામી ચક્રની કે યંત્રની નાભિને માટે કિયા = સોનીની એરણને માટે માત્ર લિયા = યોગ્ય છે.
માસ આસન = શય્યા નાળ = રથ આદિ વિવ = અન્ય કોઈ વસ્તુ ૩વરૂપ = ઉપાશ્રયને યોગ્ય હોન્ના = છે પન્ન = એમ ભૂગોવા = જીવ હિંસાકારી, હિંસક. ભાવાર્થ:- ઉદ્યાન, પર્વતો કે વનમાં ગયેલા(અથવા જઈ રહેલા) પ્રજ્ઞાવાન મુનિ ત્યાં મોટા મોટા વૃક્ષોને જોઈને આ પ્રમાણે ન બોલે. ર૬I.
આ વૃક્ષ મહેલના થાંભલા, ઘરોનાં કે નગરના તોરણો(નગર દ્વારની કમાન) ઘરોની બારસાખ વગેરે અથવા ઘરો, ઝૂંપડીઓ, ભોગળ, આગળિયો, વહાણો અથવા રેટની કુંડીઓ; વગેરે બનાવવા યોગ્ય છે. || ૨૭ II
બાજોઠ, કથરોટ, હળના દાંતા, વાવેલા ખેતરને સમ કરવાનું ઉપકરણ, ઘાણીનો લાટ, તેની નાભિ કે ગાડીના પૈડા વચ્ચેની નાભિ અને સોનીની એરણ કરવા માટે યોગ્ય છે. || ૨૮ |
તેિમજ આ વૃક્ષો] બેસવાના આસન, સુવાની પાટ, રથ, યાન અને ઉપાશ્રય માં ઉપયોગી કે અન્ય કોઈ વસ્તુ બનાવવા માટે યોગ્ય છે, તેવી જીવ હિંસાકારી ભાષા પ્રજ્ઞાવાન મુનિ કદાપિ બોલે નહિ. / ર૯ |
तहेव गंतुमुज्जाणं, पव्वयाणि वणाणि य । ३०
रुक्खा महल्ल पेहाए, एवं भासेज्ज पण्णवं ॥ છાયાનુવાદ: શૈવ ત્વોદાન, પર્વતાન વનનિ જા
वृक्षान् महतः प्रेक्ष्य, एवं भाषेत प्रज्ञावान् ॥ ભાવાર્થ - પરંતુ ઉદ્યાન, પર્વતો અથવા વનોમાં ગયેલા પ્રજ્ઞાવાન મુનિ ત્યાં મોટાં મોટાં વૃક્ષોને જોઈને બોલવાનો પ્રસંગ હોય તો આ પ્રમાણે બોલે
जाइमंता इमे रुक्खा, दीहवट्टा महालया ।
पयायसाला विडिमा, वए दरिसणि त्ति य ॥ છાયાનુવાદઃ નાતિમત્તા ફરે વૃક્ષ:, વીર્યવૃત્ત: મહાન્તઃ |
__ प्रजातशाखा विटपिनः, वदेत् दर्शनीया इति च ॥ શબ્દાર્થ - = આ વા = વૃક્ષો ગાડતા = ઉત્તમ જાતિના છે હીંદ = દીર્ઘ છે, બહુ ઊંચા
