________________
| અધ્ય.-૭ઃ સુવાક્ય શુદ્ધિ
૨૯૭
નિશ્ચયકારી અકલ્પનીય ભાષા
મુનિને યોગ્ય ભાષા ૧. હું આ કાર્ય કરીશ.
૧. મારે આ કાર્ય કરવાના ભાવ છે. હું આ
કાર્ય કરવાની કોશીશ કરીશ. હું આવીશ.
મારે આવવાના ભાવ છે. હું આવવાનો
પ્રયત્ન કરીશ. ૩. જઈશ.
મારે જવાનો વિચાર છે, હું શક્ય પ્રયત્ન જઈશ. મારી જવાની પ્રબળ ઈચ્છા છે,
ભાવના છે. ૪. અમુક વ્યક્તિ તે કાર્ય કરશે.
અમુક વ્યક્તિ આ કાર્ય કરી શકશે, અમુક
વ્યક્તિ આ કાર્ય કરવા સમર્થ છે. અમે જઇશું.
અમે જવાના છીએ, અમારે જવાનો વિચાર પાકો છે, અમારે જવાના ભાવ વર્તે
છે. કહીશું.
અમે એમ કહેવાના ભાવ રાખીએ છીએ.
અમે કહેવાનો પ્રયત્ન કરશું. | ૭. અમારું અમુક કાર્ય થશે.
૭. અમારું અમુક કાર્ય થવાની શક્યતા છે.
અમારું કાર્ય શૂશે એવી પુરી ઉમ્મીદ છે. આ રીતે આગામી કાલની ક્રિયા સંબંધી મુનિને ભાષા પ્રયોગનો વિવેક અને અભ્યાસ હોવો જોઈએ. સાધુની ભાષા નિશ્ચયકારી ન બને તે માટે– અવસરે, દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાલ ભાવ પ્રમાણે, વગેરે શબ્દ પ્રયોગ કરીને બોલવાનું મુનિ ધ્યાન રાખે. આ પ્રકારના પ્રયોગોનો ગુરુ પરંપરાથી અભ્યાસ અનુભવ કરી, પોતાની સાવધાનીથી મુનિ ભાષા પ્રયોગ કરે.
વૈકાલિક – ભાષા પ્રયોગ અકલ્પનીય ભાષા
કલ્પનીય ભાષા
૧.
તે મુનિ કાલે સાંજે વિહાર કરી ગયા.
તે મુનિ કાલે આવ્યા ત્યારે સાંજે વિહાર કરવાનું કહેતા હતા. [કોઈના આગ્રહથી રોકાઈ જાય અથવા શારીરિક તકલીફ થઈ જાય તો કાર્યક્રમ બદલાઈ શકે છે.] તેઓ નીચે બેઠહશે, થોડીક વાર પહેલાં તેનીચેહતા.
૨. ૩.
તે ભાઈ નીચે બેઠા છે. તે મુનિ માસખમણ કરશે.
૩.
તે મુનિ માસખમણ કરવાના ભાવ રાખે છે.
