________________
अध्य.-४७ ®वनिय
પ્રથમ મહાવત ઃ પ્રાણાતિપાત વિરમણ :| ७ पढमे भंते ! महव्वए पाणाइवायाओ वेरमणं; सव्वं भंते ! पाणाइवायं पच्चक्खामि। से सुहुमं वा बायरं वा तसं वा थावरं वा, णेव सयं पाणे अइवाए ज्जा, णेवण्णेहिं पाणे अइवायावेज्जा, पाणे अइवायंते वि अण्णे ण समणुजाणेज्जा जावज्जीवाए, तिविहं तिविहेणं मणेणं वायाए काएणं ण करेमि ण कारवेमि करतं पि अण्णं ण समुणजाणामि, तस्स भंते ! पडिक्कमामि जिंदामि गरिहामि अप्पाणं वोसिरामि । पढमे भते ! महव्वए उवढिओमि सव्वाओ पाणाइवायाओ वेरमण । छायानुवाद: प्रथमे भदन्त ! महाव्रते प्राणातिपाताद्विरमणं, सर्व भदन्त ! प्राणातिपातं प्रत्याख्यामि, तद्यथा-(अथ) सूक्ष्म वा बादरं वा त्रसं वा स्थावरं वा नैव स्वयं प्राणिनोऽतिपातयेत् नैवाऽन्यैः प्राणिनोऽतिपातयावेत् प्राणिनः अतिपातयतोऽप्यन्यान्न समनुजानीयात्; यावज्जीव त्रिविधं त्रिविधेन मनसा वाचा कायेन न करोमि न कारयामि कुर्वन्तमप्यन्यं न समनुजानामि तस्य भदन्त! प्रतिक्रमामि निन्दामि गामि आत्मानम् व्युत्सृजामि । प्रथमे भदन्त ! महाव्रते उपस्थितोऽस्मि सर्वतः प्राणातिपाताद्विरमणम् ॥ शार्थ:- भंते 3 महन्त ! पढमे = प्रथम महव्वए= मडातमा पाणाइवायाओ= uतिपातथी वेरमणं = निवृत्त थवानुछ सव्वं = सर्व प्ररे पाणाइवायं = uतियातना पच्चक्खामि = ई प्रत्याध्यान छुसे = हेभ ते सुहुमं वा = सूक्ष्म-नाना शरीरावो अथवा बायरं वा = ६२स्थूल शरीरवाणा वो तसं वा हसता यासताना, सवना अथवा थावरवा = स्थाव२०वन। पाणे = ते प्रामोन eukणेव सयं अइवाएज्जा स्वयं उनन ४२ नहीणेव- नी अण्णेहि = पी0 पासे पाणे = uमुंणो अइवायावेज्जा उनन Aqवूनही तथा पाणे- uनुअइवायंते विअण्णे=ीनन २ डोयतेमांण समणुजाणेज्जा = अनुमोहन मापवूनहीण समणुजाणामि = अनुभहन आपीशन पढमें = प्रथम महव्वए = महातभा उवट्टिओमि = उपस्थित थयो छु सव्वाओ पाणाइवायाओ = सर्व प्रा२ना प्रातिपातथी वेरमणं = निवृत्त था छ. ભાવાર્થ - હે ભગવન્! પહેલા મહાવ્રતમાં જીવની હિંસાથી વિરામ પામવાનું હોય છે. તો હે ભગવન્! હું સર્વ પ્રકારે પ્રાણાતિપાતના પ્રત્યાખ્યાન કરું છું.
તે મહાવ્રતમાં મુનિએ સૂક્ષ્મ, બાદર, ત્રસ, સ્થાવર પ્રાણીઓની સ્વયં હિંસા કરવી નહીં, અન્ય પાસે હિંસા કરાવવી નહીં અને હિંસા કરનારાને અનુમોદન આપવું નહીં.
ભગવન્! હું પણ આ પ્રકારની હિંસાનો જીવનપર્યત ત્રણ કરણ અને ત્રણ યોગથી ત્યાગ કરું
