________________
યશીય
१४
वेयाणं च मुहं बूहि, बूहि जण्णाण जं मुहं । णक्खत्ताण मुहं बूहि, बूहि धम्माण वा मुहं ॥ શબ્દાર્થ:- વેયાળ = વેદોનું મુદ્દે = મુખ વૃત્તિ - કહો બળવં = યજ્ઞોનું ર નક્ષત્રોનું વા = અને ધમ્માળ = ધર્મોનું.
=
=
जे समत्था समुद्धत्तुं, परमप्पाणमेव य ।
एयं मे संसयं सव्वं, साहू कहसु पुच्छिओ ॥
૮૫
જે બવત્તાપ્ન =
:
ભાવાર્થ :- [વિજયઘોષ બ્રાહ્મણે કહ્યું] વેદોનું મુખ શું છે ? યજ્ઞોનું મુખ શું છે ? તે કહો. નક્ષત્રો અને ધર્મનું મુખ શું છે ? તે પણ કહો.
१५
=
શબ્દાર્થ:- હૈં = અને ને – જે પરમબાળમેવ = પોતાના અને બીજાના આત્માનો સમુદું = ઉદ્ધાર કરવામાં સમસ્ત્યા = સમર્થ છે ? મે = મારા મનમાં થેં = આ સવ્વ = બધા સમય = સંશય છે સાદું - હે સાધુ પુષ્ટિમો = હું પૂછું છું હસુ = કહો.
=
ભાવાર્થ :- પોતાનો અને બીજાનો ઉદ્ધાર કરવા સમર્થ કોણ છે ? તે પણ કહો. મને આ બધી બાબતો અંગે સંશય(જિજ્ઞાસા) છે. હે સાધુ ! હું(તમને) તે બાબતો અંગે પૂછું છું, કૃપા કરીને તમે મને કહો. अग्गहुत्तमुहा वेया, जण्णट्ठी वेयसां मुहं । णक्खत्ताण मुहं चंदो, धम्माणं कासवो मुहं ॥
१६
=
શબ્દાર્થ :- વેયા - વેદ અĪિદુત્તમુદ્દા = અગ્નિહોત્રની પ્રધાનતાવાળા છે, વેદોમાં અગ્નિહોત્ર મુખ્ય છે નળકી = યજ્ઞાર્થી, યજ્ઞ કરનાર વેવસ - વેદોમાં, યજ્ઞોમાં મુદ્દે - મુખ્ય છે ળવવત્તાન નક્ષત્રોમાં ચંદ્દો = ચંદ્રમા મુઠ્ઠું = મુખ્ય છે અને ધમ્માળ = ધર્મમાં જાસો = કાશ્યપગોત્રીય, ભગવાન મહાવીર સ્વામી મુઠ્ઠું = પ્રધાન છે, મુખ્ય છે.
ભાવાર્થ:- [જયઘોષ મુનિએ કહ્યું કે] વેદોનું મુખ અગ્નિહોત્ર છે, વેદોમાં અગ્નિહોત્ર પ્રધાન છે. યજ્ઞોમાં યજ્ઞાર્થી મુખ્ય છે. નક્ષત્રોમાં ચંદ્ર મુખ્ય છે અને ધર્મોમાં કાશ્યપ ગોત્રીય ભગવાન મહાવીર સ્વામી પ્રમુખ છે. जहा चंदं गहाईया, चिट्ठति पंजलीउडा । वंदमाणा णमंसंता, उत्तमं मणहारिणो ॥
१७
શબ્દાર્થ: :- નહા = જે રીતે હાદૅ = ગ્રહ-નક્ષત્ર વગેરે વવું = ચંદ્રની સન્મુખ જંગલીઽST = હાથ જોડીને વંવમાળા = વંદન અને સ્તુતિ કરીને ખમતા = નમસ્કાર કરતાં મળહારિખો = મનનું હરણ કરતાં ઉત્તમં = અતિ વિનમ્ર ભાવથી વિકૃતિ = ઊભા રહે છે.(તે રીતે ઇન્દ્ર, ચક્રવર્તી વગેરે દેવ અને મનુષ્ય તીર્થંકર ભગવાન મહાવીર સ્વામીને વિનમ્ર ભાવથી નમસ્કાર કરે છે.)
=
ભાવાર્થ -- જેમ ઉત્તમ અને મનોહારી ચંદ્રને ગ્રહ નક્ષત્ર વગેરે હાથ જોડીને વંદના તેમજ નમસ્કાર કરે છે, તેવી જ રીતે ઇન્દ્રાદિ દેવો તીર્થંકર ભગવાનને વિનયવંત થઈને વંદના કરે છે.
१८
अजाणगा जण्णवाई, विज्जा माहणसंपया । मूढा सज्झायतवसा, भासच्छण्णा इवग्गिणो ॥
