________________
| અધ્યયન-૧૯ઃ મૃગાપુત્રીય
૩૮૫ |
|३५ सुहोइओ तुमं पुत्ता, सुकुमालो सुमज्जिओ ।
ण हुसि पभू तुमं पुत्ता, सामण्णमणुपालिउं ॥३५॥ શબ્દાર્થ :- પુર - હે પુત્ર!, તુi - તું, સુદોફ - સુખોચિત છે અર્થાત્ સુખ ભોગવવા યોગ્ય છે, સુશુનાનો - સુકુમાર છે, સુગ્નિગી - સ્નાન, વિલેપન અને વસ્ત્રાભૂષણોથી સદા અલંકૃત રહેનારો છે, પુરા - હે પુત્ર! તુ- તું, સામi - શ્રમણધર્મ, સાધુપણું, અનુપાતિઃ - પાળવા માટે, પૂ - સમર્થ, ન હુસ - નથી ભાવાર્થ :- હે પુત્ર! તું સુખ ભોગવવા લાયક છે, તું સુકુમાર છે, સુંદર- સ્વચ્છ રહેનાર છે, તેથી તે પુત્ર! તું સાધુજીવનના કઠોર નિયમો પાળવા માટે તું સમર્થ નથી. સંયમ દુષ્કરતાની વિવિધ ઉપમાઓ :
जावज्जीव-मविस्सामो, गुणाणं तु महब्भरो। ३६
| ગુરુનો નોભાવ્ય, નો પુરા હોદ ડુબ્રહો રૂદ્દા શબ્દાર્થ - ગુરુઓ તોમારુબ્ધ = જે રીતે લોઢાના ભારે વજનને, ટુબ્રહો- વહન કરવું, હમેશાં ઉપાડી રાખવું મુશ્કેલ છે, ગુણTM - સાધુપણાના અનેક ગુણોનું, મદભરો - મોટું વજન, વિલ્સા નો = વિશ્રામ રહિત, ડુબ્રહો = વહન કરવું દુષ્કર, ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. ભાવાર્થ – હે પુત્ર! જેમ લોખંડના ભારે વજનનું વહન કરવું મુશ્કેલ છે તેમ વિશ્રામ રહિત અનેક ગુણોરૂપી સંયમભારનું જીવન પર્યંત વહન કરવું મુશ્કેલ છે. |३७ आगासे गंगसोउव्व, पडिसोउव्व दुत्तरो ।
बाहाहिं सागरो चेव, तरियव्वो गुणोदही ॥३७॥ શબ્દાર્થ - મા II - ઉપરથી આવતી, લોકબૂ-ગંગા નદીના, હિલોડડ્ઝ - પ્રતિસ્રોતસામા પ્રવાહને, કુત્તરો- પાર કરવો ઘણો દુષ્કર છે, વહાર્દિક બાહુઓથી, સારો- સાગર પાર કરવો મુશ્કેલ છે, ગુણોથી જ્ઞાન વગેરે ગુણોના સમૂહરૂપ સાગરને, તરબ્બો = પાર કરવો અત્યંત દુષ્કર છે. ભાવાર્થ :- આકાશમાંથી અર્થાત્ ઊંચા ચુલહિમવંત પર્વતથી પડતી ગંગા નદીના વેગવાળા પ્રવાહમાં સામે પૂરે તરવું અથવા બંને બાહુઓથી સાગર તરવો જેમ કઠિન છે, તેમ ગુણોના સમુદ્ર, ગુણોના ભંડાર એવા સંયમનું પાલન કરવું પણ અતિ કઠિન છે. __ वालुया कवलो चेव, णिरस्साए उ संजमे ।
असिधारा गमणं चेव, दुक्करं चरित्रं तवो ॥३८॥
૨૮
