________________
અધ્યયન-૧૮: સંજયીય
૩૬૧ |
નમિ રાજર્ષિ :४५ णमी णमेइ अप्पाणं, सक्खं सक्केण चोइओ ।
चिच्चा गेहं च वेदेही, सामण्णे पज्जुवट्टिओ ॥४५॥ શબ્દાર્થ :- ગની - નમિ રાજર્ષિએ, અખાનું - પોતાના આત્માને, બને - સંયમમાં જોડી, લગાવી, નમ્ર બનાવી, જે - ઘરને, વેદી (વદ) - વિદેહની રાજધાની મિથિલાનગરીને, દેશને, દિવા (ફળ) છોડીને, સામv - સંયમમાં, સાધુત્વમાં, પઝુવકો - ઉપસ્થિત થયા.
ભાવાર્થ :- સાક્ષાત્ દેવેન્દ્રની પ્રેરણાથી નમિ રાજા વિદેહદેશની રાજધાની મિથિલાનગરીનો અને ઘર પરિવારનો ત્યાગ કરી સંયમમાં ઉપસ્થિત થયા અને પોતાના આત્માને સંયમની આરાધનામાં વિશેષરૂપે જોડી દીધો.
વિવેચન :સન સર્વોપ વો :- સાક્ષાત્ શક્રેન્દ્ર બ્રાહ્મણના વેશમાં આવી ક્ષત્રિયોચિત કર્તવ્યપાલનની પ્રેરણા કરી, તેના ઉત્તરમાં નમિરાજર્ષિએ શ્રમણ સંસ્કૃતિના સંદર્ભમાં ઈન્દ્રના પ્રશ્નોનું યુક્તિસંગત સમાધાન કરી પોતાના સંયમભાવમાં સ્થિર રહ્યા. નમિ રાજર્ષિની સંપૂર્ણ કથા પ્રસ્તુત સૂત્રના નવમા અધ્યયન આપવામાં આવી છે.
ચાર પ્રત્યેક બુદ્ધ :४० करकंडू कलिंगेसु, पंचालेसु य दुम्मुहो ।
णमी राया विदेहेसु, गंधारेसु य णग्गई ॥४६॥ શબ્દાર્થ :- તિલુ = કલિંગ દેશમાં, રેડૂ = કરકંડુ રાજા, પવાને; = પાંચાલ દેશમાં, ડુમ્મુદો = દ્વિમુખ રાજા, વિવેસુ =વિદેહ દેશમાં, ન ર = નમિ રાજા, ધારેલું = ગંધાર દેશમાં,
Wા - નગ્નતિ રાજા થયા. ભાવાર્થ :- કલિંગમાં કરકંડુ, પાંચાલમાં દ્વિમુખ તથા વિદેહમાં એટલે મિથિલાનગરીમાં નમિરાજા અને ગંધાર દેશમાં નગ્નતિ નામના રાજેશ્વર થયા. ४७ एए परिंदवसभा, णिक्खता जिणसासणे ।
- પુણે રને વિત્તી, સામા પyવફિયા II૪૭ શબ્દાર્થ :- રિંકવાબ - રાજાઓમાં વૃષભની સમાન શ્રેષ્ઠ, U - આ બધા રાજા, રજો - પોતાનું રાજ્ય, પુજો - પુત્રોને, વિરાનં (વે) - સોંપીને, નિસાસને - જિનશાસનમાં, વિહત - દીક્ષિત થયા, તમને - સંયમ ધર્મમાં, વવફિયા - ઉપસ્થિત થયા, તલ્લીન થયા.
