________________
[૪૩૦]
શ્રી પન્નવણા સૂત્ર: ભાગ-૨
કમ હાર ભેદ|
વિગત | ૩ | ઇન્દ્રિય ||૧૯ | ૧ ઇન્દ્રિય અને પ એકેન્દ્રિયાદિ, આછસમુચ્ચય અને અપર્યાપ્ત+પર્યાપ્ત ૧૮+૧અનિંદ્રિય
| = ૧૯ કાય ૭૩ સકાયનો એક, પૃથ્વી આદિના છે, આ સાત સમુચ્ચય + ૭ અપર્યાપ્ત + ૭ પર્યાપ્ત = ર૧ અને
સૂક્ષ્મના ૨૧, બાદરના ૩૦ તથા અકાયનો એક, કુલ ૨૧ + ૨૧+ ૩O+ ૧ = ૭૩. યોગ | ૫ | સયોગી–૧, યોગ-૩, અયોગી–૧ = ૫ વેદ | ૫ | સવેદી–૧, વેદ-૩, અવેદી–૧ = ૫
કષાય | ૬ | સકષાયી–૧, કષાય-૪, અકષાયી–૧ = ૬ ૮ | વેશ્યા | ૮ | સલેશી-૧, વેશ્યા-૬, અલેશી–૧ = ૮ ૯ | સમ્યકત્વ | ૩ | ૩ દૃષ્ટિ = ૩ ૧૦| જ્ઞાન | ૧૦ | સજ્ઞાની-૧, જ્ઞાની-૫, અજ્ઞાની-૧, અજ્ઞાન-૩ = ૧૦ ૧૧ | દર્શન | ૪ | ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુદર્શન, અવધિદર્શન, કેવળદર્શન = ૪ ૧૨] સંયત | ૪ | સંયત, અસંયત, સંયતાસંયત, નોસંયત નોઅસંયત = ૪ ૧૩] ઉપયોગ | ૨ | સાકારોપયોગ, અનાકારોપયોગ = ૨ ૧૪] આહાર | ૬ | છદ્મસ્થ આહારક, કેવલી આહારક, છદ્મસ્થ અનાહારક, સિદ્ધ કેવલી અણાહારક, સજોગી
ભવસ્થકેવલી અણાહારક, અજોગી ભવસ્થ કેવલી અણાહારક = ૬ ભાષક | ૨ | ભાષક, અભાષક = ૨ ૧૬ | પરિત્ત | ૫ | સંસાર પરિત્ત, સંસાર અપરિત્ત, કાય પરિત્ત, કાય અપરિગ્ન, નોઅપરિત્ત નોપરિત્ત = ૫ ૧૭| પર્યાપ્ત | ૩ | પર્યાપ્ત, અપર્યાપ્ત, નો પર્યાપ્ત નોઅપર્યાપ્ત = ૩ ૧૮ | સૂક્ષ્મ | ૩ | સૂક્ષ્મ, બાદર, નોસૂક્ષ્મ નો બાદર – ૩ ૧૯| સંજ્ઞી | ૩ | સંજ્ઞી, અસંજ્ઞી, નોસંજ્ઞી નોઅસંજ્ઞી - ૩
ભવી ભવી, અભવી, નોભવી નોઅભવી = ૩ ૨૧ અસ્તિકાય| ૬ | ધર્માસ્તિકાય આદિ દ્રવ્ય ૬ રર | ચરિમ | ૨ | ચરિમ, અચરિમ = ૨
૧૫]
૨૦.
જીવહાર:| २ जीवे णं भंते ! जीवे त्ति कालओ केवचिरं होइ ? गोयमा ! सव्वद्धं । ભાવાર્થ :-પ્રશ્ન- હે ભગવન્! જીવ કેટલા કાળ સુધી જીવપણે રહે છે? ઉત્તર- હે ગૌતમ! જીવ સદાકાળ જીવપણે રહે છે. વિવેચનઃ
પ્રસ્તુત સૂત્રમાં સમુચ્ચયજીવોની કાયસ્થિતિનું નિરૂપણ છે.
જીવનું જીવત્વ અનાદિ અનંત હોવાથી શાશ્વત છે. જીવ હંમેશાં જીવન પર્યાયથી યુક્ત રહે છે. જે જીવનપર્યાયથી યુક્ત હોય તે જ જીવ કહેવાય છે. જીવનનો અર્થ છે– પ્રાણધારણ કરવા. પ્રાણના બે પ્રકાર
