________________
૨૨
श्री पशवशा सूत्र : भाग - १
(२१) अस्तिकाय द्वार :
११५ एएसि णं भंते ! धम्मत्थिकाय- अधम्मत्थिकाय- आगासत्थिकाय-जीवत्थिकायपोग्गलत्थिकाय-अद्धासमयाणं दव्वट्टयाए कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा ?
गोयमा ! धम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकाए आगासत्थिकाए य एए तिण्णि वि तुल्ला दव्वट्टयाए सव्वत्थोवा, जीवत्थिकाए दव्वट्टयाए अनंतगुणे, पोग्गलत्थिकाए दव्वट्टयाए अणंतगुणे, अद्धासमए दव्वट्टयाए अनंतगुणे ।
भावार्थ :- प्रश्न - हे भगवन् ! धर्मास्तिडाय, अधर्मास्तिडाय, खाजशास्तिडाय, वास्तिडाय, પુદ્ગલાસ્તિકાય અને અદ્ઘાસમય (કાળ) આ દ્રવ્યોમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ?
उत्तर- हे गौतम! (१,२, ३) धर्मास्तिङाय, अधर्मास्तिडाय खने खाडाशास्तिडाय, जात्रो द्रव्यो પરસ્પર તુલ્ય છે તથા દ્રવ્યની અપેક્ષાએ સર્વથી થોડા છે, (૪) તેનાથી જીવાસ્તિકાય દ્રવ્યની અપેક્ષાએ અનંતગુણા છે, (૫) તેનાથી પુદ્ગલાસ્તિકાય દ્રવ્યની અપેક્ષાએ અનંતગુણા છે. (૬) તેનાથી અહ્વાસમય (अण द्रव्य) द्रव्यनी अपेक्षा अनंतगुणा छे.
| ११६ एएसि णं भंते! धम्मत्थिकाय-अधम्मत्थिकाय- आगासत्थिकाय-जीवत्थिकायपोग्गलत्थिकाय-अद्धासमयाणं पएसट्टयाए कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा ?
गोयमा ! धम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकाए य एए णं दो वि तुल्ला परसट्टयाए सव्वत्थोवा, जीवत्थिकाए पएसट्ठयाए अनंतगुणे, पोग्गलत्थिकाए परसट्टयाए अनंतगुणे, अद्धासमए अपएसट्टयाए अणंतगुणे, आगासत्थिकाए पएसट्टयाए अनंतगुणे ।
ભાવાર્થ :- प्रश्न- हे भगवन् ! धर्मास्तिडाय, अधर्मास्तिङाय, खाशास्तिडाय, वास्तिडाय, પુદ્ગલાસ્તિકાય અને અટ્ઠા સમયમાં પ્રદેશોની અપેક્ષાએ કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ? ઉત્તર– હે ગૌતમ ! (૧,૨) ધર્માસ્તિકાય અને અધર્માસ્તિકાય, આ બંને દ્રવ્યો પ્રદેશની અપેક્ષાએ પરસ્પર તુલ્ય છે અને સર્વથી થોડા છે, (૩) તેનાથી જીવાસ્તિકાય(સર્વ જીવો) પ્રદેશોની અપેક્ષાએ અનંતગુણા છે, (૪) તેનાથી પુદ્ગલાસ્તિકાય(સર્વ પુદ્ગલો) પ્રદેશોની અપેક્ષાએ અનંતગુણા છે, (૫) તેનાથી અદ્યા સમય(કાળ) અપ્રદેશોની અપેક્ષાએ એટલે ઔપચારિક દ્રવ્યની અપેક્ષાએ અનંતગુણા છે, (૬) તેનાથી આકાશાસ્તિકાય પ્રદેશોની અપેક્ષાએ અનંતગુણા છે.
| ११७ एयस्सणं भंते ! धम्मत्थिकायस्स दव्वटुपएसट्टयाए कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा ? गोयमा ! सव्वत्थोवा एगे धम्मत्थिकाए दव्वट्टयाए, सेव पएसट्टयाए असंखेज्जगुणे ।
ભાવાર્થ :- પ્રશ્ન− હે ભગવન્ ! ધર્માસ્તિકાય દ્રવ્યમાં દ્રવ્ય અને પ્રદેશોની અપેક્ષાએ કોણ કોનાથી
