________________
'ત્રીજ પદ: બહુવક્તવ્યતા [અલ્પબહુત |
૨૩૯
| ૧૨ | બાદર અપર્યાપ્તા પૃથ્વીકાય
અસંખ્યગુણા | પૃથ્વીનું ક્ષેત્ર વધુ છે. | ૧૩ | બાદર અપર્યાપ્તા અપ્લાય
અસંખ્યગુણા | પૃથ્વી કરતાં પાણીના સ્થાનો વધુ છે. ૧૪ | બાદર અપર્યાપ્તા વાયુકાય
અસંખ્યગુણા | પાણીના સ્થાન કરતાં પોલાણ ભાગ વધુ છે. ૧૫ | બાદર પર્યાપ્તા વનસ્પતિ
અનંતગુણા | બાદર નિગોદમાં અનંત જીવો છે. ૧૬ | પર્યાપ્યા બાદ જીવો
વિશેષાધિક | સર્વ બાદર પર્યાપ્ત જીવો સમાવિષ્ટ છે. ૧૭ | અપર્યાપ્તા બાદર વનસ્પતિ
અસંખ્યગુણ | બાદરમાં પર્યાપ્તાથી અપર્યાપ્તા વધુ હોય છે. ૧૮ | અપર્યાપ્તા બાદર જીવો
| વિશેષાધિક | પૃથ્વી આદિ સર્વ બાદર જીવો સમાવિષ્ટ છે. ૧૯| બાદર જીવો
| વિશેષાધિક | પર્યાપ્તા અપર્યાપ્તા બંને જીવો સમાવિષ્ટ છે. સૂક્ષ્મ તથા બાદર જીવોનું સમ્મિલિત અલ્પબદુત્વઃ८६ एएसिणंभंते ! हुमाणं, सुहुमपुढविकाइयाणं, सुहुमआउकाइयाणंसुहुमतेउकाइयाणं, सुहमवाउकाइयाणं, सुहुमवणस्सइकाइयाणं, सुहमणिगोदाणं; बादराणं, बादरपुढविकाइयाणं, बादरआउकाइयाणं, बादरतेउकाइयाणं, बादरवाउकाइयाणं, बादरवणस्सइकाइयाणं, पत्तेयसरीरबादरवणस्सइकाइयाणं, बादरणिगोदाणं, बादरतसकाइयाण यकयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा?
गोयमा !सव्वत्थोवा बादरतसकाइया, बादरतेउकाइया असंखेज्जगुणा, पत्तेयसरीर बादरवणस्सइकाइया असंखेज्जगुणा, बादरणिगोदा असंखेज्जगुणा, बादरपुढविकाइया असंखेज्जगुणा, बादरआउकाइया असंखेज्जगुणा, बादरवाउकाइया असंखेज्जगुणा, सुहुम तेउकाइया असंखेज्जगुणा, सुहुमपुढविकाइया विसेसाहिया, सुहुमआउकाइया विसेसाहिया, सुहुमवाउकाइया विसेसाहिया,सुहमणिगोदा असंखेज्जगुणा, बादरवणस्सइकाइया अणंतगुणा, बादरा विसेसाहिया, सुहुमवणस्सइकाइया असंखेज्जगुणा, सुहुमा विसेसाहिया । ભાવાર્થ - પ્રશ્ન- હે ભગવન્! સૂક્ષ્મજીવો, સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક, સૂક્ષ્મ અપ્લાયિક, સૂક્ષ્મ તેજસ્કાયિક, સૂક્ષ્મ વાયુકાયિક, સૂક્ષ્મ વનસ્પતિકાયિક, સૂક્ષ્મ નિગોદ(શરીર) તથા બાદર જીવો, બાદર પૃથ્વીકાયિક, બાદર અપ્નાયિક, બાદર તેજસ્કાયિક, બાદર વાયુકાયિક, બાદર વનસ્પતિકાયિક, પ્રત્યેક શરીરી બાદર વનસ્પતિકાયિક, બાદર નિગોદ(શરીર) અને બાદર ત્રસકાયિક જીવોમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે?
ઉત્તર- હે ગૌતમ ! (૧) સર્વથી થોડા બાદર ત્રસકાયિક છે, (૨) તેનાથી બાદર તેજસ્કાયિક અસંખ્યાતગુણા, (૩) તેનાથી પ્રત્યેક શરીરી બાદર વનસ્પતિકાયિક અસંખ્યાતગુણા, (૪) તેનાથી બાદર નિગોદ(શરીર) અસંખ્યાતગુણા, (૫) તેનાથી બાદર પૃથ્વીકાયિક અસંખ્યાતગુણા, (૬) તેનાથી બાદર અષ્કાયિક અસંખ્યાતગુણા, (૭) તેનાથી બાદર વાયુકાયિક અસંખ્યાતગુણા, (૮) તેનાથી સૂક્ષ્મ તેજસ્કાયિક અસંખ્યાતગુણા, (૯) તેનાથી સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક વિશેષાધિક, (૧૦) તેનાથી સૂક્ષ્મ અપ્લાયિક વિશેષાધિક, (૧૧) તેનાથી સૂક્ષ્મ વાયુકાયિક વિશેષાધિક, (૧૨) તેનાથી સૂક્ષ્મ નિગોદ(શરીર) અસંખ્યાતગુણા, (૧૩)