________________
| દ્વિતીય પદઃ સ્થાન
:
। १२७
णेरइयाणं चउरासीइ णिरयावाससयसहस्सा भवंतीति मक्खायं ।
तेणंणरगा अंतो वट्टा बाहिं चउरंसा अहे खुरप्पसंठाणसंठिया णिच्चंधयास्तमसा ववगयगहचंद-सूरणक्खक्तजोइसपहा मेद वसा-पूयपडलरुहिरमंस-चिक्खिल्ललित्ताणुलेवणतला असुई वीसा परम दुब्भिगंधा; काऊअगणिवण्णाभा कक्खडफासा दुरहियासा असुभा णरगा असुभा णरगेसु वेयणाओ, एत्थ णं णेरइयाणं पज्जत्ताअपज्जत्ताणं ठाणा पण्णत्ता । उववाएणं लोगस्स असंखेज्जइभागे, समुग्घाएणं लोगस्स असंखेज्जइभागे, सट्ठाणेणं लोगस्स असंखेज्जइभागे ।
एत्थणं बहवेणेरइया परिवसंतिकाला कालोभासा गंभीरलोमहरिसा भीमा उत्तासणगा परमकण्हा वण्णेणं पण्णत्ता समणाउसो ! तेणं तत्थ णिच्च भीया णिच्चं तत्था णिच्चं तसिया णिच्चं उव्विग्गा णिच्वं परममसुहं संबद्धं णरगभयं पच्चणुभवमाणा विहरति । भावार्थ:- प्रश्न- भगवान ! पर्याप्त सने अपर्याप्त नैरथिनां स्थानयां छ? भगवन् ! नैयिोध्या २ छ ?
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! સ્વસ્થાનની અપેક્ષાએ સાત નરક પૃથ્વીઓમાં રહે છે, તે આ પ્રમાણે છે– (१) रत्नप्रमामा, (२) शराप्रमामा, (3) पासप्रमामा, (४) पंप्रमामां, (५) धूमप्रमाभां, (6) तमः प्रभामा अने (७) तमस्तमः प्रमामा, मासात न२४पृथ्वीओमा योर्याशी साप (८४,00,000) નરકાવાસો છે. તે નરકાવાસો અંદરથી ગોળ અને બહારથી સમચોરસ, નીચેથી સુરપ્ર-અસ્ત્રાના આકારવાળા છે. ત્યાં સતત અંધકાર હોવાથી તે ગાઢ અંધકારવાળા છે. તે નરકાવાસો ગ્રહ, ચંદ્ર, સૂર્ય, નક્ષત્ર આદિ
જ્યોતિષી વિમાનોની પ્રભાથી રહિત છે. તેનો ભૂમિભાગ મેદ, ચરબી, પરુ, રુધિર અને માંસના કીચડના લેપથી ખરડાયેલો હોય છે. તે નરકાવાસો અશુચિમય, ધૃણાજનક, અત્યંત દુર્ગધી, કાપોત- અત્યંત કાળા અગ્નિ જેવા વર્ણવાળા, કર્કશસ્પર્શયુક્ત, દુઃસહ્ય અને અશુભ છે. તે નરકાવાસોમાં અશુભ-અત્યંત દુઃખરૂપ વેદના છે. તેમાં પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તા નૈરયિકોનાં સ્થાનો છે.
તે ઉપપાતની અપેક્ષાએ-લોકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં, સમુઘાતની અપેક્ષાએ-લોકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં અને સ્વસ્થાનની અપેક્ષાએ પણ લોકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં છે.
હે આયુષ્યમાનું શ્રમણો ! તે નરકાવાસોમાં ઘણા નૈરયિકો નિવાસ કરે છે. તેઓ અત્યંત કાળા, કાળી આભાયુક્ત, ગંભીર રોમાંચયુક્ત, ભયાનક, ઉત્કૃષ્ટ ત્રાસજનક તથા અત્યંત કાળા વર્ણવાળા છે. તે નૈરયિકો ત્યાં હંમેશાં ભયભીત, ત્રસ્ત, પરમાધામી દેવોના અને પરસ્પરના ત્રાસથી ત્રાસિત, ઉદ્વિગ્ન અને એકાંત અશુભ સંબંધવાળા, નરક સંબંધિત ભયનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ કરતા રહે છે. २१ कहिणं भंते ! रयणप्पभापुढविणेरइयाणं पज्जत्ताऽपज्जत्ताणं ठाणा पण्णत्ता? कहिणं भंते! रयणप्पभापुढविणेरइया परिवसंति ? गोयमा! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए असीउत्तरजोयणसयसहस्सबाहल्लाए उवरिं एग जोयणसहस्सं ओगाहित्ता, हेट्ठा वेगं जोयणसहस्सं वजेत्ता,मज्झे अट्ठहत्तरे जोयणसयसहस्से, एत्थणंरयणप्पभापुढविणेरइयाणंतीसंणिरयावास सयसहस्सा भवंतीति मक्खायं ।।
तेणं णरगा अंतो वट्टा बाहिं चउरंसा अहे खुरप्पसंठाणसंठिया णिच्चंधयारतमसा