________________
પ્રતિપત્તિ
સાત પ્રકારના જીવોનું અલ્પબદ્ધ્ત્વ –
ક્રમ દિશા
પ્રમાણ
કારણ
૧ | મનુષ્યાણી
સર્વથી થોડી
૨ મનુષ્ય
તેમાં સંમૂર્છિમનો સમાવેશ થતો નથી. તેથી તેનું પ્રમાણ સંખ્યાત જ છે. અસંખ્યાતગુણા | ગર્ભજ અને સંમૂર્ચ્છિમ બંને પ્રકારના મનુષ્યોનો સમાવેશ થાય છે. તેનું પ્રમાણ અસંખ્યાત છે.
૩
નૈરિયક
અસંખ્યાતગુણા | મનુષ્ય કરતાં ક્ષેત્ર વધુ અને જીવો વધુ હોય છે.
|
૪ તિર્થંચાણી | અસંખ્યાતગુણા જળચરાદિ પંચેન્દ્રિય જીવો નૈરધિકોથી વધુ હોય છે. સંખ્યાતગુણા | જ્યોતિષી દેવોની સંખ્યા તિર્યંચાણીથી વધુ છે
૫
દેવ
S
દૈવી
સંખ્યાતગુણા | દેવ કરતાં દેવીઓ બત્રીસ ગુણી અને ૩ર અધિક હોય છે. અનંતગણા એકેન્દ્રિય જીવોની અપેક્ષાએ અનાંન છે.
૭ તિર્યંચ
સાત પ્રકારના જીવોની ભવસ્થિતિ, કાયસ્થિતિ અને અંતર ઃ–
જીવ
ભસ્થિતિ
કાસ્થિતિ
૧. નારકી
૨. ચિ
૩. તિર્યંચાણી
૪. મનુષ્ય
જયન્ય
ઉત્કૃષ્ટ ૧૦૦૦૦ વર્ષ ૩૩ સાગરોપમ અંતર્મુહૂર્ત ત્રણ પલ્યોપમ
નમૂન
ત્રણ પલ્યોપમ
દૈવ
૭. દેવી
અંતર્મુહૂર્ત
જાન્ય ઉત્કૃષ્ટ
૧૦૦૦૦ વર્ષ ૩૩ સાગરોપમ
અંતર્મુહૂર્ત
અનંતકાલ
અંતર્મુહૂર્ત
અનેક ક્રોડપૂર્વ
વર્ષ અધિક ત્રણ
પલ્યોપમ
ત્રણ પલ્યોપમ અંતર્મુહૂર્ત અનેક કોડપૂર્વ
વર્ષ અધિક ત્રણ પલ્યોપમ
પ. મનુષ્યાણી અંતર્મુહૂર્ત ત્રાપલ્યોપમ અંતર્મુહૂર્ત અનેક ક્રોડપૂર્વ વર્ષ અધિક ત્રણ | પ્રોપમ
૧૦,૦૦૦ વર્ષ ૩૩ સાગરોપમ ૧૦,૦૦૦ વર્ષ ૩૩ સાગરોપમ ૧૦,૦૦૦ વર્ષ ૫૫ પલ્યોપમ ૧૦,૦૦૦ વર્ષ ૫૫ પલ્યોપમ
II છઠ્ઠી પ્રતિપત્તિ સંપૂર્ણ ॥
અંતર
૮૫
વનસ્પનિકાલ
સાધિક અનેક સો સાગરોપમ
વનસ્પતિકાલ
વનસ્પતિકાલ
વનસ્પતિકાલ
વનસ્પતિકાળ
વનસ્પનિકાલ