________________
|
१०
|
શ્રી ભગવતી સૂત્ર-૪
अणागारोवउत्तापण्णत्ता? केवइया अणंतरोववण्णगापण्णत्ता? केवइया परंपरोववण्णगा पण्णत्ता? केवइया अणंतरावगाढा पण्णत्ता? केवइया परंपरावगाढा पण्णत्ता? केवइया अणंतराहारा पण्णत्ता? केवइया परंपराहारा पण्णत्ता? केवइया अणंतरपज्जत्ता पण्णत्ता? केवइया परंपरपज्जत्ता पण्णत्ता? केवइया चरिमा पण्णत्ता? केवइया अचरिमा पण्णत्ता?
गोयमा ! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए तीसाए णिरयावाससयसहस्सेसुसंखेज्जवित्थडेसु णरएसुसंखेज्जा णेरइया पण्णत्ता, संखेज्जा काउलेस्सा पण्णत्ता, एवं जाव संखेज्जा सण्णी पण्णत्ता । असण्णी सिय अत्थि, सिय णत्थि, जइ अत्थि जहण्णेणं एक्को वादो वा तिण्णि वा उक्कोसेणंसंखेज्जा पण्णत्ता । संखेज्जा भवसिद्धिया पण्णत्ता, एवं जावसंखेज्जापरिग्गहसण्णोवउत्तापण्णत्ता,इथिवेयगाणत्थि,रिसवेयगाणत्थि,संखेज्जा णपुंसगवेयगा पण्णत्ता, एवं कोहकसाई वि । माणकसायी जहा असण्णी, एवं जाव लोभकसायी । संखेज्जा सण्णी पण्णत्ता । असण्णी सिय अत्थि, सिय णत्थि,जइ अत्थि जहण्णेणं एक्को वा दो वा तिण्णि वा उक्कोसेणं संखेज्जा । सोइदियोवउत्ता संखेज्जा पण्णत्ता,एवं जावफासिदियोवउत्ता। णोइदियोवउत्ता जहा असण्णी । संखेज्जामणजोगी पण्णत्ता, एवं जाव अणागारोवउत्ता। अणतरोववण्णगा सिय अत्थि, सिय णत्थि; जइ अत्थि जहा असण्णी । संखेज्जा परंपरोववण्णगा पण्णत्ता । एवंजहा अणंतरोववण्णगा तहा अणंतरावगाढा, अणंतराहारगा, अणंतरपज्जत्तगा। परंपराक्-गाढा जावअचरिमा जहा परपरोववण्णगा। भावार्थ:- प्रश्र-भगवन ! सा रत्नप्रभा पृथ्वीना त्रीसमापन२वासोमांथी संध्यात योन विस्तृत न२वासोमा (१) 3240 नरयि वो डोय छ ? (२) 320 आपोतोशी नैयिही डोय छे ? यावत् (36) 2 अनारोपयोगी नैयिजीडीय छ? (१) 240 अनंतरोपपन्न (२) परंपरोपन (3) अनंतराव (४) 240 ५२५२१॥(५) 24 अनंतरा॥२४ (5) 20 परंपराडा२४ (७) 24 अनंतर पर्याप्त (८) 24 परं५२ पर्याप्त (C) 3260 यभ सने (१०) કેટલા અચરમ છે?
ઉત્તર- હે ગૌતમ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ત્રીસ લાખ નરકાવાસોમાંથી સંખ્યાત યોજન વિસ્તૃત નરકાવાસોમાં (૧) સંખ્યાત નૈરયિક જીવો હોય છે. (૨) સંખ્યાત કાપોતલેથી જીવો હોય છે. તે જ રીતે થાવત્ (૫) સંખ્યાત સંજ્ઞી જીવો હોય છે. (૬) અસંજ્ઞી જીવો કદાચિત્ હોય છે અને કદાચિતું નથી. જો હોય તો જઘન્ય એક, બે, ત્રણ અને ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત હોય છે. (૭) ભવસિદ્ધિક જીવો સંખ્યાત હોય છે. તે જ રીતે થાવત્ (૨૧) પરિગ્રહ સંજ્ઞાના ઉપયોગયુક્ત જીવો સંખ્યાત હોય છે. (૨૨-૨૩) સ્ત્રીવેદી કે પુરુષવેદી डोत नथी. (२४) नंपसवेही संध्याता डोय छे. (२५) ओघषायी ५ संध्यात ४ डोय छे. (२७) માનકષાયી નૈરયિકો અસંજ્ઞી નૈરયિકોની સમાન કદાચિતું હોય છે, કદાચિત્ હોતા નથી. (૨૭–૨૮) આ રીતે માયાકષાયી અને લોભકષાયી નૈરયિકોના વિષયમાં પણ કથન કરવું જોઈએ. (૨૯-૩૩) શ્રોતેન્દ્રિયથી સ્પર્શેન્દ્રિયના ઉપયોગયુક્ત સંખ્યાત નૈરયિકો હોય છે. (૩૪) નોઇન્દ્રિયના ઉપયોગયુક્ત નૈરયિકો અસંજ્ઞી