________________
| ४८४ ।
શ્રી ભગવતી સત્ર-૪
सुहमवासरीरे,असंखेज्जाणंसुहमवासरीगणंजावइयासरीगसेएगेसुहमतेउसरीरे,असंखेज्जाणं सुहुमतेउकाइयसरीराणं जावइया सरीरा से एगे सुहुमे आउसरीरे, असंखेज्जाणं सुहुम आउक्काइयसरीराणंजावइया सरीरासेएगेसुहमे पुढविसरीरे,असंखेज्जाणंसुहमपुढवि काइयसरीराणंजावइयासरीरासेएगेबायरवासरीरे, असंखेजाणंबायरवाक्काइयाणजावइया सरीरासेएगेबायरतेउसरीरे,असखेजाणबयरतेकाझ्याणजावइयासरीरासेएगेबायरआउसरीरे, असंखेजाणंबायरआकाझ्याणंजावझ्यासरीरासेएगेबायरपुढविसरीरे। एमहालएणंगोयम !फु विसरीरपण्णत्ते। भावार्थ :- प्रश- भगवन् ! पृथ्वीयि वोनुं शरी२ वडु भोटुंछ ?
ઉત્તર- હે ગૌતમ! અનંત સૂક્ષ્મ વનસ્પતિકાયિક જીવોના જેટલા શરીર હોય છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ વાયુકાયનું શરીર હોય છે. અસંખ્ય સૂક્ષ્મ વાયુકાયનું જેટલું શરીર હોય છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ અગ્નિકાયનું શરીર હોય છે. અસંખ્ય સૂક્ષ્મ અગ્નિકાયનું જેટલું શરીર હોય છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ અપ્લાયનું શરીર હોય છે, અસંખ્ય સૂક્ષ્મ અપ્લાયનું જેટલું શરીર હોય છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયનું શરીર હોય છે. અસંખ્ય સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયનું જેટલું શરીર હોય, તેટલું એક બાદર વાયુકાયનું શરીર હોય છે. અસંખ્ય બાદર વાયુકાયનું જેટલું શરીર હોય છે, તેટલું એક બાદર અગ્નિકાયનું શરીર હોય છે. અસંખ્ય બાદર અગ્નિકાયનું જેટલું શરીર હોય છે, તેટલું એક બાદર અપ્લાયનું શરીર હોય છે, અસંખ્ય બાદર અપ્લાયનું જેટલું શરીર હોય છે, તેટલું એક બાદર પૃથ્વીકાયનું શરીર હોય છે. હે ગૌતમ ! આટલું મોટું પૃથ્વીકાયનું શરીર હોય છે. विवेयन :
પૂર્વોક્ત સૂત્રોમાં પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ અને વાયુકાયના શરીરમાં પૃથ્વીકાયને સ્થૂલ કહી છે. પ્રસ્તુત સૂત્રમાં પૃથ્વીકાયના શરીરની વિશાળતાનું અન્ય રીતે દર્શન કરાવ્યું છે. તે ભાવાર્થથી સ્પષ્ટ છે. પૃથ્વીકાયિક જીવોની સૂક્ષ્મતા અને કઠોરતા:३० पुढविकाइयस्सणं भंते ! केमहालिया सरीरोगाहणा पण्णत्ता?
गोयमा !से जहाणामए रण्णो चाउरंतचक्कवट्टिस्सवण्णगपेसिया तरुणी बलवं जुगवं जुवाणी अप्पायंका जावणिउणसिप्पोवगया, णवरंचम्मेठ्ठदुहण-मुट्ठिय समाहय णिचियगत्तकाया ण भण्णइ, सेसंतंचेव । साणं तिक्खाए वइरामईए सण्हकरणीए तिक्खेणंवइरामएणं वट्टावरएणंएगंमहंपुढविकाइयंजउगोलासमाणंगहाय पडिसाहरिय पडिसाहरिय पडिसखिवियपडिसंखिविय जावइणामेव त्तिकटुतिसत्तखुत्तो उप्पीसेज्जा, तत्थ णंगोयमा ! अत्थेगइया पुढविक्काइया आलिद्धा अत्थेगइया पुढविक्काइया णो आलिद्धा,अत्याइया संघट्टिया अत्थेगइया णो संघट्टिया, अत्थेगइया परियाविया अत्थेगइया णोपरियाविया,अत्थेगइया उद्दविया अत्थेगइया णो उद्दविया,अत्थेगइया पिट्ठा अत्थेगइया णो पिट्ठा, पुढविकाइयस्स णं गोयमा ! एमहालिया सरीरोगाहणा पण्णत्ता । शब्दार्थ :- वण्णगपेसिया = यंहन घसनारी तिक्खाए = ती६९-४४२ वइरामईए = 4%मया