________________
૪૭૮ ]
શ્રી ભગવતી સૂત્ર-૪
છે તેને પ્રત્યેક નામકર્મનો ઉદય હોવાથી પૃથક પૃથકુ શરીર જ બાંધે છે. સાધારણ શરીરી જીવોને સાધારણ નામકર્મનો ઉદય છે. તેથી તે એક, બે, ત્રણ, ચાર, સંખ્યાત કે અસંખ્યાત જીવો સાથે મળીને એક શરીર બાંધતા નથી પરંતુ અનંત જીવો સાથે મળીને જ એક શરીર બાંધે છે. તેમજ સૂત્રકારે સાધારણ શરીરી જીવો માટે નિયમા છ દિશાના આહારનું કથન કર્યું છે. તે બાદર નિગોદની અપેક્ષાએ છે, તે જીવો પૃથ્વી આદિને આશ્રિત હોવાથી નિયમા છ દિશાનો આહાર કરે છે. જે સૂક્ષ્મ જીવો લોકના નિષ્ફટમાં હોય છે, તે જીવો ત્રણ, ચાર કે પાંચ દિશાનો આહાર કરે છે. તેની અહીં વિવક્ષા નથી.
પ્રત્યેક વનસ્પતિની ઉત્પત્તિ દેવ, મનુષ્ય અને તિર્યંચ ગતિમાંથી થાય છે. તેથી તે જીવોને ચાર લેશ્યા હોય છે. તેની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ દશ હજાર વર્ષની છે. સાધારણ વનસ્પતિકાયની ઉત્પત્તિ મનુષ્ય અને તિર્યંચગતિમાંથી થાય છે. દેવ મરીને સાધારણ વનસ્પતિમાં ઉત્પન્ન થતાં નથી. તેથી તે જીવોને ત્રણ વેશ્યા જ હોય છે. તેની જઘન્ય ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અંતર્મુહૂર્તની છે. પાંચ સ્થાવરોની બાર તારોથી પ્રરૂપણાઃક્રમ દ્વાર | પૃથ્વીકાય | અષ્કાય | તેઉકાય | વાયુકાય | પ્ર.વન. બાદર નિ. સ્યાદ્વાદ અનેક જીવો | અનેક જીવો | અનેક જીવો | અનેક જીવો | અનેક જીવો |અનંતજીવો
મળીને શરીર | મળીને શરીરનું મળીને શરીર મળીને શરીર મળીને શરીર મળીને બાંધતા નથી.' બાંધતા નથી.] બાંધતા નથી.] બાંધતા નથી. બાંધતા નથી. શરીર બાંધે. પ્રથમ ચાર ચાર ત્રણ ત્રણ
| ત્રણ મિથ્યાદષ્ટિ મિથ્યાદષ્ટિ | મિથ્યાષ્ટિ | મિથ્યાદષ્ટિ | મિથ્યાદષ્ટિ | મિથ્યાદષ્ટિ જ્ઞાન
બે અજ્ઞાન બે અજ્ઞાન બે અજ્ઞાન બે અજ્ઞાન | બે અજ્ઞાન | બે અજ્ઞાન યોગ કાયયોગ કાયયોગ
કાયયોગ | કાયયોગ |કાયયોગ ઉપયોગ બે ઉપયોગ | બે ઉપયોગ | બે ઉપયોગ | બે ઉપયોગ |બે ઉપયોગ |બે ઉપયોગ કિમાહાર (દિશા)| ૩,૪,૫,૬ ૩,૪,૫,૬ | ૩,૪,૫,૬ | ૩,૪,૫,૬ | | ૩,૪,૫,૬ પ્રાણાતિપાત ૧૮ પાપમાં ૧૮ પાપમાં ૧૮ પાપમાં ૧૮ પાપમાં ૧૮ પાપમાં |૧૮ પાપમાં આદિ સ્થિત સ્થિત સ્થિતિ
સ્થિતિ
સ્થિત સ્થિત અવિરત | અવિરત | અવિરત
અવિરત
અવિરત | અવિરત ઉપપાત ત્રણ ગતિથી | ત્રણ ગતિથી | બે ગતિથી | બે ગતિથી ત્રણ ગતિથી બે ગતિથી સ્થિતિ જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત | અંતર્મુહૂર્ત | અંતર્મુહૂર્ત | અંતર્મુહૂર્ત | અંતર્મુહૂર્ત | અંતર્મુહૂર્ત સ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટ
૨૨૦૦૦ વર્ષ
૭000 વર્ષ ૩ અહોરાત્રિ ૩000 વર્ષ ૧૦૦૦૦વ.| અંતર્મુહૂર્ત ૧૧| સમુદ્યાત
ત્રણ ત્રણ | ચાર ત્રણ ત્રણ ૧૨| ઉદ્વર્તના બે ગતિ બે ગતિ તિર્યંચગતિ | તિર્યંચ બે ગતિ બે ગતિ
લેશ્યા
ચાર
દષ્ટિ
ત્રણ
સૂચના:- ચાર્ટમાં– પ્ર.વન. = પ્રત્યેક વનસ્પતિ, બાદર નિ. = બાદર નિગોદ(સાધારણ વનસ્પતિ). સ્થાવર જીવોનું અવગાહનાની અપેક્ષાએ અલ્પબદુત્વઃ२० एएसिणं भंते !पुढविकाइयाणं आउतेउवाउवणस्सइकाइयाणंसुहमाणंबायराणं