________________
| १८८ ।
श्री भगवती सूत्र-४ |
णिज्जूहित्ता:-पूर्वश्रुतमाथानिडशनमात्मवृतऽशन (167) हिशायरोमेनानिमित्त જ્ઞાનશિખવ્યું હતું. केणइ उल्लोयमेत्तेण:- केनचित् अवलोकन मात्रेण । म ओव्याहतने होतो, तेनी भुपाति તલ, મસાદિ જોઈને, અષ્ટાંગ નિમિત્ત શાસ્ત્રના આધારે પૂછયા વિના જ તે વ્યક્તિના ભાવિનું કથન કરતો डतो. अणइक्कमणिज्जाइं वागराणाई:-मनातभाय-भापरिवर्तन नाथाय तेवुयोस साधु विधान. અષ્ટાંગ નિમિત્તના આધારે ગોશાલક હાનિ લાભ આદિ વિષયોમાં સચોટ ભવિષ્ય કથન કરતો હતો. चउव्वीसवासपरिवाए:-प्रस्तुत घटना समये गोशासनी साधना पर्याय २४ वर्षनी थडती अने પ્રભુ મહાવીરની સંયમ પર્યાય ૨૬વર્ષની તથા કેવળીપર્યાય ચૌદ વર્ષની થઈ હતી. ગોશાલક સંપૂર્ણ ઉપધિનો ત્યાગ કરી પ્રભુના બીજા ચાતુર્માસ પછી વિહાર સમયે તેમની પાસે આવી શિષ્ય થયો હતો. માટે પ્રભુની સાધના પર્યાયથી તેની સાધના પર્યાય બે વર્ષ(બે ચાતુર્માસ) જેટલી ન્યૂન હતી. પ્રસ્તુત ઘટના પછી પ્રભુ કેવળી પર્યાયમાં સોળ વર્ષ વિચરણ કરી મોક્ષે પધાર્યા હતા. ગોશાલક વિષયક ગૌતમ સ્વામીની જિજ્ઞાસા:| ४ तएणंसावत्थीएणयरीए सिंघाडग जावपहेसुबहुजणोअण्णमण्णस्स एवमाइक्खइ जाव एवं परूवेइ-एवंखलु देवाणुप्पिया !गोसाले मंखलिपुत्ते जिणे जिणप्पलावी जाव पगासेमाणे विहरइ, सेकहमेयं मण्णे एवं?
तेणं कालेणं तेणं समएणं सामी समोसढे जावपरिसा पडिगया।
तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेटे अंतेवासी इंदभूई णामंअणगारेगोयमगोत्तेणं जावछटुंछट्टेणं एवं जहा बितियसएणियंठुद्देसए जावअडमाणे बहुजणसई णिसामेइ, बहुजणो अण्णमण्णस्स एवमाइक्खइ जावपरूवेइ- एवं खलु देवाणुप्पिया !गोसाले मंखलिपुत्तेजिणे जिणप्पलावी जावपगासेमाणे विहरइ,सेकहमेय मण्णे एवं? तएणं भगवंगोयमे बहुजणस्स अंतियं एयमटुंसोच्चा णिसम्म जायसड्ढे जाव भत्तपाणं पडिदसेइ, जावपज्जुवासमाणे एवं वयासी- एवं खलु अहं भंते! छटुंछट्टेणं तं चेव जावजिणसह पगासेमाणे विहरइ; से कहमेय भते ! एवं? तं इच्छामि णं भते! गोसालस्स मंखलिपुत्तस्स उट्ठाणपरियाणियं परिकहियं । शार्थ :- उट्ठाण परियाणियं = Gत्थान संबंधी वृत्तांत, विस अवस्था प्राप्त ४२वानुं संपूर्ण वृत्तid, घटनाम. ભાવાર્થ:- ત્યાર પછી શ્રાવસ્તી નગરીમાં શૃંગાટક, ત્રિક યાવતુ રાજમાર્ગોમાં અનેક મનુષ્યો આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા, પ્રરૂપણા કરવા લાગ્યા, હે દેવાનુપ્રિયો ! આ મખલિપુત્ર ગોશાલક “જિન” થઈને પોતાને “જિન” કહેતો યાવત “જિન” શબ્દનો પ્રકાશ કરતો વિચરે છે, તો આ રીતે કેમ માની શકાય ?
