________________
स्थान-८
૨૬૭
ભાવાર્થ :- ઈષ~ાગભારા પૃથ્વીના મધ્યભાગવર્તી આઠ યોજન લંબાઈ પહોળાઈના ક્ષેત્રની જાડાઈ આઠ યોજન છે. १०५ ईसिपब्भाराए णं पुढवीए अट्ठ णामधेज्जा पण्णत्ता, तं जहा- ईसि इ वा, ईसिपब्भारा इ वा, तणू इ वा, तणुतणू इ वा, सिद्धी इवा, सिद्धालए इ वा, मुत्ती इ वा, मुत्तालए इ वा । भावार्थ :- ऽषत्प्रामा। पृथ्वीना मा नाम छ, ते मा प्रभाो- (१) षत्, (२) षत्प्रामा२।, (3) तनु, (४) तनुतनु, (५) सिद्धि, (5) सिद्धासय, (७) मुन्ति, (८) भुतासय. विवेयन :
પ્રસ્તુત સૂત્રોમાં સાત નરક પૃથ્વીઓ અને આઠમી ઈષ~ાભારા પૃથ્વીનું કથન છે. ઈષત્રાગભારા પૃથ્વી ઊર્ધ્વલોકમાં સિદ્ધ ક્ષેત્રની સમીપની પૃથ્વી છે. સૂત્રકારે તેના સાર્થક આઠ નામ દર્શાવ્યા છે. (૧) રત્નપ્રભા વગેરે પૃથ્વીથી નાની હોવાથી ઈષતુ. (૨) રત્નપ્રભાદિ પૃથ્વીથી તેની ઊંચાઈ વગેરે, પ્રાભારप्रमाण पत्-नानु डोवाथी षत्प्राभारा. (3) मश: तेनाछे। सुधी पातमी यती डोवाथी तनु. (४) તે અત્યંત પાતળી હોવાથી તનુતનુ. (પ-૮) સિદ્ધ જીવો તેની સમીપે સ્થિત છે તેથી સિદ્ધિ અને સિદ્ધાલય(સિદ્ધ શિલા). (૭-૮) તે પૃથ્વીની ઉપર આઠ કર્મથી મુક્ત જીવો રહે છે, તેથી તેને મુક્તિ અને મુક્તાલય કહે છે. ઈષ~ાભારા પૃથ્વીના બાર સાર્થક નામ છે. અહીં આઠમું સ્થાન હોવાથી સૂત્રકારે આઠ નામનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. જાગૃત રહેવા યોગ્ય સ્થાન :१०६ अट्ठहिं ठाणेहिं (समणाणं णिग्गंथाणं) सम्मं घडियव्वं, जइयव्वं, परक्कमियव्वं, अस्सि च णं अढे णो पमाएयव्वं भवइ, तं जहा
असुयाणं धम्माणं सम्मं सवणयाए अब्भुट्टेयव्वं भवइ । सुयाणं धम्माणं ओगिण्हणयाए, उवधारणयाए अब्भुट्टेयव्वं भवइ । णवाण कम्माण संजमेणमकरणयाए अब्भुटेयव्वं भवइ । पोराणाणं कम्माणं तवसा विगिंचणयाए विसोहणयाए अब्भुटेयव्वं भवइ । असंगहियपरिजणस्स संगिण्हयाए अब्भुट्टेयव्वं भवइ । सेहं आयारगोयरं गहणयाए अब्भुट्टेयव्वं भवइ । गिलाणस्स अगिलाए वेयावच्चकरणयाए अब्भुट्टेयव्वं भवइ । साहम्मियाणं अहिगरणसि उप्पण्णसि तत्थ अणिस्सिओवस्सिओ अपक्खग्गाही मज्झत्थभावभूए, कहण्णु साहम्मिया अप्पसद्दा अप्पझंझा अप्पतुमंतुमा उवसामणयाए अब्भुट्टेयव्वं भवइ ।
