________________
[ ૩૨૮ |
શ્રી સૂયગડાંગ સૂત્ર(પ્રથમ શ્રુતસ્કંધ)
શબ્દાર્થ :- અત્તરની મુખ્ય મુ જ બૂથ = આત્મગામી આત્માર્થી, આખગામી મુનિ અસત્ય ન બોલે, બિા સિપ સમાર્દિ= આ અસત્ય બોલવાના ત્યાગને જ સંપૂર્ણ ભાવસમાધિ અને મોક્ષ કહેવામાં આવે છે.
ભાવાર્થ :- આખગામી સર્વજ્ઞો દ્વારા પ્રરૂપાયેલા મોક્ષમાર્ગ પર ચાલનાર અથવા આત્મહિતગામી મુનિ અસત્ય ન બોલે. આ રીતે તે મૃષાવાદ વિરમણને ભાવસમાધિ અને મોક્ષ કહેવામાં આવે છે. બીજા વ્રત તથા અન્ય વ્રતોમાં અતિચાર દોષનું સેવન ન કરે, બીજા પાસે અતિચાર સેવન ન કરાવે તથા અતિચારસેવીનું(મન, વચન, કાયા અને કર્મથી)અનુમોદન ન કરે. આ જ નિર્વાણ છે અને સંપૂર્ણ ભાવસમાધિ છે.
सुद्धे सिया जाए ण दूसएज्जा, अमुच्छिए ण य अज्झोववण्णे ।
धिइमं विमुक्के ण य पूयणट्ठी, ण सिलोयकामी य परिव्वएज्जा ॥ શબ્દાર્થ :-હિયા યુદ્ધ બાપ જ ફૂલણજ્ઞ = ઉદ્ગમાદિ દોષ રહિત શુદ્ધ આહાર મળે તો સાધુ રાગદ્વેષ કરીને ચારિત્રને દૂષિત ન કરે, અછિણ ય અ વવને = તે આહારમાં મૂછિત અને વારંવાર તેનો અભિલાષી ન બને, fધ વિમુલન = સાધુ ધૈર્યવાન અને પરિગ્રહથી મુક્ત બને.
ભાવાર્થ :- ઉદગમઉત્પાદન અને એષણા આદિ દોષોથી રહિત શુદ્ધ આહાર પ્રાપ્ત થવા પર સાધુ તેના પર રાગદ્વેષ કરીને ચારિત્રને દૂષિત ન કરે. મનોજ્ઞ, સરસ આહારમાં પણ મૂર્શિત ન થાય અને વારંવાર તે આહારને મેળવવાની અભિલાષા ન કરે. ભાવસમાધિ કામી સાધુ બ્રતિમાનું બને તેમજ બાહ્ય આત્યંતર પરિગ્રહથી વિમુક્ત બને. તે પોતાની પૂજાપ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિની ઈચ્છા ન કરતાં શુદ્ધ સંયમમાં પરાક્રમ કરે.
णिक्खम्म गेहाउ णिरावकंखी, कायं विओसेज्ज णियाणछिण्णे । णो जीवियं णो मरणाभिकंखी, चरेज्ज भिक्खू वलया विमुक्के
| | ત્તિ ને શબ્દાર્થ :- ૩
= સાધુ ઘરેથી નીકળીને એટલે કે દીક્ષા ગ્રહણ કરીને, રિવલ્લી = આકાંક્ષા રહિત બની જાય, પોતાના જીવનમાં નિરપેક્ષ બની જાય, વયે વિરોલેઝ = શરીરનો વ્યત્સર્ગ(મમત્વ ત્યાગ) કરે, પાછv = તે પોતાના તપના ફળની કામના(ઈચ્છા) ન કરે, કર્મોને ક્ષય કરે, વનથી વિમુન્શ = એ પ્રમાણે સંસારચક્રથી વિમુક્ત થઈને.
ભાવાર્થ :- ઘરબાર છોડી, દીક્ષિત થનાર સાધુ પોતાના જીવનમાં આકાંક્ષા રહિત થઈ, શરીરસંસ્કાર, ચિકિત્સા આદિ કર્યા વિના શરીરનો વ્યુત્સર્ગ કરે, તેમજ પોતાના તપના ફળની ઈચ્છા ન કરતાં કર્મ ક્ષય કરે. સાધુ જીવન કે મરણની ઈચ્છા ન કરે. તે સંસારચક્રથી વિમુક્ત થઈને સંયમ અથવા મોક્ષરૂપ સમાધિ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
