Page Text
________________
GHzsizdingeel falla
પંડિત શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહ
જેમ સામાયિક કરવાનો વિધિ છે, ચૈત્યવંદન કરવાનો મહત્ત્વની છે, તેથી તેને સમજવાનો તથા તેનું ચીવટાઇથી વિધિ છે, પ્રતિક્રમણ કરવાનો વિધિ છે, તેમ નવકાર મંત્રની પાલન કરવાનો પ્રયત્ન અવશ્ય કરવો જોઇએ. સાધના કરવાનો વિધિ છે. એ વિધિ સાધકે બરાબર જાણી નવકાર મંત્રની સાધના પરત્વે પ્રથમ વિધિ લેવી જોઇએ, એટલું જ નહિ પણ તેના પાલન માટે ખૂબ મંત્રગ્રહણનો છે, તે યથાર્થ રીતે થાય તો જ સાધના આગળ કાળજી રાખવી જોઇએ. જો વિધિનું યથાર્થ પાલન થાય તો જ વધી શકે અને તેનું ધાર્યું પરિણામ આવી શકે. આપણે માતાસિદ્ધિ સમીપ આવે છે, અન્યથા દૂર રહે છે.
પિતા કે વડીલો પાસેથી નવકાર મંત્ર સાંભળ્યો, તે કંઠસ્થ કોઇ મનુષ્યને રસોઇ બનાવવી હોય અથવા કપડાં કરી લીધો અને તેની ગણના કરવા લાગ્યા. આ કામ તો સીવવાં હોય, અથવા સાયકલ કે મોટ૨ ફેરવવી હોય તો શું ઘણું જ સારું થયું, કેમ કે શ્રાવકના કુલનો એ મુખ્ય આચાર એ વિધિનું પાલન કર્યા સિવાય બની શકે ખરું ? જ્યારે છે, પરંતુ એક મંત્ર તરીકે તેની સિદ્ધિ કરવી હોય તો તેને આવી સામાન્ય ક્રિયાઓ પણ વિધિનું પાલન કર્યા વિના સિદ્ધ સદ્ગુરૂ પાસેથી વિધિપૂર્વક ગ્રહણ કરવો જોઇએ અને પછી થતી નથી, ત્યારે મંત્રસાધના જેવી એક મોટી ક્રિયા વિધિનું જ તેની સાધનામાં પ્રવૃત્ત થવું જોઇએ. મંત્ર વિશાદરોનું મંતવ્ય પાલન કર્યા સિવાય શી રીતે સિદ્ધ થઇ શકે ? અનુભવીઓ છે કે “મવેત્ વીર્યવતી વિદ્યા, ગુરઉસમુદ્રમવા’ ગુરુના તો એમ જ કહે કે અવિધિએ થયેલું કાર્ય નષ્ટ જ સમજવું, મુખમાંથી નીકળેલી વિદ્યા વીર્યવતી હોય છે. તાત્પર્ય કે તેનું એટલે કે તેની સિદ્ધિ કદી પણ થતી નથી.
સામર્થ્ય ઘણું જ હોય છે અને તે વિશિષ્ટ ફળ આપે છે. વિધિનું પાલન બરાબર થવું જોઇએ. તેમાં કંઇ પણ મંત્રની બાબતમાં પણ આમ જ સમજવું. કસર રાખીએ કે શિથિલતા દાખવીએ તો ઇષ્ટસિદ્ધિ થાય શ્રી મહાનિશીથસૂત્રમાં પંચમંગલ મહાશ્રુતસ્કંધરૂપ નહિ. વિધિતત્પરતા એ મંત્રસાધકનું મોટું લક્ષણ મનાયું છે, નમસ્કાર-મંત્રના વિનયપધાનનું સવિસ્તર વર્ણન કરવામાં એટલે તેણે મંત્રસાધનાનો વિધિ જાણવા માટે તેમજ તેનું આવ્યું છે, તે પરથી નવકાર મંત્રગ્રહણનો વિધિ આ પ્રમાણે પાલન કરવા માટે તત્પર રહેવું જોઇએ. ‘અમે પરિશ્રમ-પુરૂષાર્થ સમજાય છે: તો ઘણો કર્યો, પણ કંઇ ફલ દેખાયું નહિ.' આવી ફરિયાદ (૧) નવકાર મંત્ર ગ્રહણ કરવા માટે સહુથી પ્રથમ કરનારે સહુથી પહેલાં એ તપાસ કરવાની જરૂર છે કે તેમણે એવો દિવસ પસંદ કરવો જોઇએ કે જ્યારે તિથિ, કરણ, જે પરિશ્રમ કે પુરૂષાર્થ કર્યો તેમાં વિધિનું પાલન બરાબર થયું મુહુર્ત, યોગ અને લગ્ન પ્રશસ્ત હોય તથા ચંદ્રબલ અનુકૂળ હતું કે કેમ ? વિધિનું પાલન બરાબર થયું હોય તો સાધના હોય. શુભ મુહુર્ત કરેલું કાર્ય આનંદ-મંગલકારી થાય છે સફળ થવી જ જોઇએ અને તેનું વિશિષ્ટ ફલ દેખાવું જ જોઇએ. અને તેમાં પ્રાયઃ સફલતા જ મળે છે. ટૂંકમાં અન્ય ધાર્મિક
અહીં એટલી સ્પષ્ટતા કરવી ઉચિત છે કે કાલદોષને અનુષ્ઠાનોની જેમ આમાં પણ શુભ મુહૂર્ત અપેક્ષિત છે, લીધે ઘણાં મંત્રો અને ઘણી વિદ્યાઓની વિધિનો લોપ થઇ તેથી તેનો નિર્ણય પ્રથમ કરી લેવો. ગયો છે. અને 3નાવ: ટુર્નમ:' કહેવાનો વખત (૨) નવકાર મંત્રગ્રહણ એ એક પ્રકારની દીક્ષા છે, આવ્યો છે. છતાં જે કંઇ વિધિઓ સચવાઇ રહી છે, તે ઘણી તેથી તેનો વિધિ પ્રશસ્ત સ્થાનમાં થવો જોઇએ. અહીં પ્રશસ્ત
સ્વ.તિપમકુમાર તેમચંદ શાહના સ્મરણાર્થે (આગીયોલ-મલાઈ) હસ્તે: પીનાબેન નિપમકુમાર • સુપુત્રી : અસ્મી અને જાહ્નવી
| SR No. | 008742 |
| Book Title | Navkar Prabhav |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Jain Prarthana Mandir Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 4 MB |