________________
સ્થાનથી જિનમંદિર, ઉપાશ્રય, જ્ઞાનમંદિર અથવા શેરડીનું છે અને તેનું ફલ એ સુખ પૂરતું જ મર્યાદિત બની જાય છે, વન, ડાંગર પાકતી હોય તેવું ખેતર, જ્યાં કમળ ખીલતાં તેથી નિયાણાને મિથ્યાત્વ અને માયાના જેવું જ એક પ્રકારનું હોય એવો બગીચો, જ્યાં પડઘો પડતો હોય એવું સ્થળ અથવા શલ્ય ગણવામાં આવ્યું છે અને તેને હેય કોટિમાં મૂકેલું છે.
જ્યાં પાણી પ્રદક્ષિણા દેતું હોય તેવા જલાશયની પાસેનો (૮) આ દિવસે ભાવમંગલ તરીકે ઉપવાસની પ્રદેશ સમજવો કે જ્યાં ભાગવતી દીક્ષા આદિ શુભ કાર્યો તપશ્ચર્યા કરવી જોઇએ, કદાચ તે પ્રકારની શક્તિ ન હોય થાય છે.
તો એકાસણું કે આયંબિલની તપશ્ચર્યા તો અવશ્ય કરવી (૩) મંત્રગ્રહણ કરવાનાં સ્થાને નંદિની સ્થાપના જોઇએ. કરવી જોઇએ, અથવા તો તીર્થકર ભગવંતની સુંદર છબી (૯) ત્યાં નંદિની સ્થાપના હોય તો ત્રણ વાર ઉંચા સિંહાસન પર પધરાવવી જોઇએ અને ત્યાં ઘીનો દીપક પ્રદક્ષિણા દેવાપૂર્વક ચૈત્યવંદન કરવું જોઇએ અને છબી કરી ધૂપ વગેરે વડે સુગંધ પ્રગટાવવી જોઇએ. તેમજ એ સ્થાનને પધરાવેલી હોય તો માત્ર ચૈત્યવંદન કરવું જોઇએ. ત્યારબાદ આસોપાલવના તોરણ વગેરેથી શણગારવું જોઇએ. મૂર્તિ કે છબી પર દૃષ્ટિ તથા મન સ્થાપી અરિહંત પરમાત્માનો
(૪) મંત્રગ્રહણના દિવસે સાધકે ઇષ્ટદેવતાપુજન મહા ઉપકાર ચિંતવવો જોઇએ, કારણ કે આ મંત્રનું તેમના આદિ પોતાનું નિત્યકર્મ કરીને તથા માતા-પિતા, વડીલ વગેરેને દ્વારા પ્રવર્તન થાય છે. પ્રણામ કરીને યોગ્ય વેશભૂષા, ધારણ કરવા પૂર્વક મંત્રગ્રહણના (૧૦) ત્યારબાદ ગુરૂને પંચાંગ પ્રણિપાત કરી બે સ્થાને અતિ ઉલ્લસિત હૃદયે જવું જોઇએ. જેને પોતાના ધર્મ હાથની અંજલિ બનાવી વિનયાવનત મસ્તકે નીચે પ્રમાણે પર પ્રેમ નથી કે કુલાચાર માટે માન નથી, તેને કોઇ પણ વિનંતિ કરવી જોઇએ, “હે ભગવન્ ! આપને હું ત્રિકરણશુદ્ધ મંત્ર સિદ્ધ થતો નથી, એમ મંત્રવિશારદોનું માનવું છે, તેથી પ્રણામ કરું છું અને આપની કૃપા ચાહું છું. આપ મને નવકાર મંત્રની સત્વર સિદ્ધિની આશા રાખનારે જૈન ધર્મ સંસારસમુદ્ર તરવા માટે નૌકા સમાન, સકલારામ-રહસ્યભૂત, પ્રત્યે ખૂબ પ્રેમ કેળવવો જોઇએ તથા સામાયિક, પ્રભુપૂજા ત્રિકાલ મહિમાવંત, અચિંત્ય પ્રભાવશાલી એવા શ્રી નવકાર આદિ નિત્યકર્મ પણ અવશ્ય કરવા જોઇએ.
મહામંત્રનું દાન કરો.' (૫) મંત્રગ્રહણના સ્થાને પહોંચ્યા પછી ત્યાં વિરાજી (૧૧) ત્યાર પછી ગુરુની સમીપે જવું જોઇએ અને રહેલ સમયજ્ઞ, દ્રઢ ચારિત્ર ગુણવાળા અને શાસ્ત્રોક્ત અનુષ્ઠાન ગુરુ તેના જમણા કાનમાં અડસઠ અક્ષરથી યુક્ત, કરાવવામાં બદ્ધલક્ષ્ય એવા ગુરૂને ત્રણ વાર પંચાંગ પ્રણિપાત નવપદાત્મક, આઠ સંપદાઓથી સુશોભિત એવો નવકારમંત્ર કરીને ક્રિયા કરવા તત્પર થવું જોઇએ.
સંભળાવે, તે સાધકે શુદ્ધ, નિર્મલ તથા સ્થિર મનવાળા થઇને (૬) આ વખતે જાતિમદ આદિ આઠ પ્રકારના મદોનો સાંભળવો જોઇએ અને તે વખતે પ્રકૃષ્ટ પ્રમોદ ભાવના ધારણ ત્યાગ કરવો જોઇએ, આશંકારહિત બનવું જોઇએ તથા શ્રદ્ધા, કરવી જોઇએ. સંવેગ અને શુભ વિચારોથી આત્માને અતિ ઉલ્લસિત બનાવવો (૧૨) આ રીતે નવકાર મંત્ર ગ્રહણ કર્યા પછી સાધકે જોઇએ.
બે હાથ જોડીને ગુરુને વિનયપૂર્વક કહેવું જોઇએ, “હે ભગવન્! (૭) નવકાર મંત્ર આ લોક અને પરલોકના આપે ચિંતામણિ રત્નથી પણ અધિક એવો નવકાર મહામંત્ર પૌદગલિક સુખો મેળવવાની ઇચ્છાથી નહિ, પણ આત્મકલ્યાણ આપીને મને ઘણો ઉપકૃત કર્યો છે. મારો આજનો દિવસ માટે જ ગ્રહણ કરવાની ભાવના રાખવી જોઇએ. કોઇ પણ સફળ થયો છે. મારું જીવન ધન્ય બન્યું છે. હવે આપ અનુજ્ઞા ધાર્મિક ક્રિયા સાંસારિક સુખના હેતુથી કરતાં નિયાણું બંધાય આપો, એટલે હું આવતી કાલથી નવકાર મંત્રની આરાધના
અંગે નિયમિત પ્રવૃત્તિ કરું.'
શ્રીમતી ઝવેરબેન શાંતિલાલ દેઢિયા
(નાની ખાખર-કાંદીવલી)