________________
પણ જોવા મળી રહ્યા છે. વળી આપણા માનવ દેહમાં સ્વાધિષ્ઠાન ચક્ર છે અને સાતમું ચક્ર સૌથી નીચે મૂલાધાર (૧) સહસ્ત્રાર ચક્ર (૨) આજ્ઞાચક્ર (૩) વિશુદ્ધિચક્ર ચક્ર છે. (૪) અનાહતચક્ર (૫) મણિપુર ચક્ર (૬) સ્વાધિષ્ઠાન ચક્ર આ સાતેય ચક્રોમાં નવકાર ગણવાની પ્રક્રિયા પણ અને (૭) મૂલાધાર ચક્ર એમ સાત ચક્રો આવેલા છે. ઉપરથી આપણા શાસ્ત્રકારોએ બતાવી છે. આ પ્રક્રિયાથી આપણું મસ્તક ઉપરનું ચક્ર સહસ્ત્રાર ચક્ર છે. બીજુ ચક્ર કપાળમાં અજાગત મન જાગુત બની આપણું શ્રેય સાધી શકે છે. આ ભૂમધ્યમાં આજ્ઞાચક્ર છે. ત્રીજુ ચક્ર ગળામાં વિશુદ્ધિ ચક્ર છે. સાતેય ચક્રોમાં નવકાર ગણવાની પ્રક્રિયાની વિશેષ માહિતી ચોથું ચક્ર હૃદયમાં અનાહત ચક્ર છે. પાંચમું ચક્ર નાભિમાં ગુરુગમથી જાણી લેવી આવશ્યક છે. મણિપુર ચક્ર છે. છઠ્ઠું ચક્ર નાભિથી અઢી આંગળ નીચે
આપણી આંગળીઓ અને પંચ મહાભૂત તત્વોનું સ્થાન
આંગળીના નામ BOLE(Thumb)......... તર્જની (Index) મધ્યમા (centre)............ અનામિકા (Ring) ....... SARS S1 (Little)... ......
તત્ત્વનું નામ ........ અગ્નિ (Fire-Son)
... વાયુ (Air-Wind) .. આકાશ (Ether-Space)
yeal (Earth) ........... જળ (water)
જાપ-ધ્યાહ્ન-પ્રારંભ...
દિવ્ય શક્તિનું સંચારણ થવાથી સાધક આત્માની અનુભૂતિ નવકાર જાપના પ્રારંભ પહેલા ૐ હી ૐ ના પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. માટે આ નવકાર જાપ ભાવપૂર્વક એક જ મંત્રોચ્ચારના આંદોલિત તરંગોથી શરીરના સર્વ અંગો આસને, એક જ સમયે અને શક્ય હોય તો વહેલી સવારે આંદોલિત થાય છે, અને પ્રાણાયામની ત્રણે અવસ્થા પૂરક, નિયમિત કરીને પોતાના જીવનને ઉજમાળ કરવું જોઇએ. કુંભક અને રેચકની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. શરીર અને હવે પૂ.શ્રી જયંતભાઇ “રાહી' દ્વારા વિવિધ મુદ્રાઓ આસપાસનું વાતાવરણ, સજીવ-નિર્જીવ, જડ-ચેતન વગેરે દ્વારા કરાવાતા નવકાર જાપની સંક્ષિપ્ત માહિતી અહીં સુજ્ઞ પદાર્થો શુદ્ધ અને પવિત્ર બને છે. આસૂરી-વિનાશક-વિધાતક વાચકો માટે પ્રસ્તુત કરતા આનંદ થાય છે. દુષ્ટ તત્ત્વો દૂર ભાગે છે અને સાત્વીક વિચારધારાનો સંચાર થાય છે. આ આરાધનાથી શરીરમાં પરમ તેજોમય-ચેતનામય
મંત્ર જાપ : ૐ હ્રીં ૐ નમો અરિહંતાણં.
૪૪
શ્રી હંસરાજ માણેક છોડવી (ચેમ્બર)