________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
५२
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
,
आजानुक्षितिमध्यमनवपुषश्चक्राभिघातव्यथामूर्च्छान्ते करुणाभराचितपुटा वीरस्य वो दृष्टयः प्रबन्धानामनध्यायः, सा वाग् जयति शुद्धया ! यया प्रतिपदेवेन्दुः कविः क्षीणोऽपि जीवेति वन्द्यास्ते कवयः काव्य- परमार्थविशारदाः । विचारयन्ति ये दोषान् गुणांश्च गतमत्सराः वार्योऽनार्यः स निर्दोषे, यः काव्याऽध्वनि सर्पतम् । अग्रगामितया कुर्वन्, विघ्नमायाति सर्पतम्
तिलकमञ्जरी
स्वादुतां मधुना नीताः, पशूनामपि मानसम् । मदयन्ति न यद्वाचः, किं तेऽपि कवयो भुवि
॥ ६॥
For Private And Personal Use Only
।। ७ ।।
.11 2 11
शेषे सेवाविशेषं ये, न जानन्ति द्विजिह्वतः । यान्तो हीनकुलाः किं ते, न लज्जन्ते मनीषिणाम् ॥ १० ॥
11 8 11
" 6
6
,
"
व्याख्या -- शेष इति ' ये हीनकुला: ' - दुर्जनाः, ' शेषे स्वस्मादतिरिक्ते सेवाविशेषं ' सेवाविधि, यद्वा शेषे से-शकार - षकार - सकारविषयकं भेदं द्विजिह्वत: ' रसनाद्वयात्, न जानन्ति न विदन्ति, ' ते ' अकुलीनाः '' मनीषिणां पण्डितानां, मध्यमिति गम्यम् । 6 यान्तः व्रजन्तः किं न लज्जन्ते - अर्थात् लज्जां प्राप्नुवन्त्येव अहिपक्षे - ' अहीनकुलाः ' अहीनां सर्पाणां, इनानां स्वामिनां कुलमन्वयो येषां ते अहीनवंशोद्भवाः 'ये' भुजङ्गमाः द्विजिह्नत्वे सति ' शेषे ' शेषनागे सेवेत्यादिपूर्ववद् ॥ १० ॥ अधुना कविगुणं दर्शयति
॥ ११ ॥
१ विशिष्टामी - श्रियं राति - भव्यजनेभ्यो ददाति स वीरः । उक्तवविदारयति यत्कर्म, तपसा च विराजते । तपोवीर्येण युक्तश्च तस्माद्वीर इति स्मृतः
॥ १ ॥
२ जीवो - बृहस्पतिरिवाचरति । ३ गच्छताम् । ४ भुजङ्गताम् ।
