Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૫૩ )
અનિત્ય-ભૂત-અમૃત આદિ અનેક ધર્મો ધટી શકે છે. જેમ ઉપર પ્રમાણે એક સ્ત્રીમાં અપેક્ષાએ અનેક ધર્મો–સ્ત્રીત્વ, કન્યાત, વત્વ, નવ, આદિ અનેક ધર્મો ઘટી શકે છે. તેથી કઇ સ્ત્રીનું મૂલરૂપ બદ્લાતું નથી તેમ આત્માદિ પદાર્થાંમાં અપેક્ષાએ અનેક ધર્માં વર્તે છે તેથી કંઇ આત્માના મૂલ સ્વરૂપમાં કઇ ફેરશર થતા નથી. શકરાચાર્ય પોતાને અપેક્ષાવાદની જરૂર હાય છે ત્યારે એક પદાર્થમાં ઉપર પ્રમાણે અનેક ધર્માં ઘટે છે એમ માને છે અને જ્યારે જૈનાના તત્ત્વનું ખંડન કરવા માટે એકમાં અનેક ધર્મ ધટે નહીં એમ કહું તે છળ, કપટ, પ્રપંચ, માયાવાદીપા વિના તે અન્ય શુ” કહેવાય ? તે મધ્યસ્થ વિચારશે. વેદાન્તીએ એક બ્રહ્મને સત્ય માને છે તા તેમાં વ્યક્તત્વ અને અવ્યક્તત્વ એ એ અનેક ધર્મો શા માટે ઘટાવે છે. વ્યક્ત બ્રહ્મ અને અવ્યક્ત બ્રા એમ બ્રાના બે ભેદ માને છે. અવ્યક્ત બ્રહ્મમાંથી વ્યક્ત શ્રહ્મ થાય છે. જે અત્યંત બ્રહ્મને નિત્ય માનીએ તા તેમાંથી વ્યક્ત બ્રહ્મ થઇ શકે નહીં. કારણ કે નિત્ય બ્રહ્મ ત્રણ કાલમાં એક સ્વરૂપે રહી શકે છે પણુ વ્યક્તરૂપ વિકાર ધર્મને પ્રાપ્ત થતુ નથી. અવ્યક્ત બ્રહ્મને અનિત્ય માનવામાં આવે તે ઐાદ્દાને ક્ષણિકવાદ તેમને તેઓ નિત્ય માને તો મહા પ્રલય કરી
લાગુ પડે. તેમજ વ્યક્ત બ્રહ્મને શકે નહીં, તેમજ બ્યુકેત બ્રહ્મને અનિત્ય માને તા વ્યક્ત શ્રૃક્ષની અનિત્યતા હેાનુ શરણુ લેવુ પડશે માટે બ્રહ્મમાં વ્યક્તત્વ અને અભ્યાત એ ધર્મને માનવા પડશે. તેમાં પણ અપેક્ષાએ નિત્યત્ર અને પડશે. જૈત બ્રહ્મ અને અવ્યયતને નિયત્વ ધર્મયુક્ત
થતાં
For Private And Personal Use Only
અનિત્યત્વ માનવુ માનશેા તા થાતું
અને અવ્યક્ત બન્નેના મહા પ્રલયમાં પણ નાશ થશે નહીં. વ્યક્ત બ્રાહ્મી માયા જગત વગેરે પદાર્થો ઉત્પન્ન થઇ શકશે નહીં. તમે એમ કહેશે કે વ્યક્ત બ્રહ્મમાં માયા જગત્ વગેરે તે ભ્રાંતિથી ભાસે છે. તે તેના ઉત્તરમાં કહેવાનું કે જો બ્રહ્મ એક નિત્ય છે તે ખીજા પદાર્થ વિના ભ્રાંતિ આવી કયાંથી ? એક બ્રાના સ્વરૂપમાંથી ભ્રાંતિ પ્રગટી એમ માનશેા તે બ્રહ્મથી વિલક્ષણ ભ્રાંતિ તેમાંથી માનવી તે અજ્ઞાનનું પરિણામ છે. માટે યુક્ત માને અને અવ્યક્ત માતે અપેક્ષાએ નિત્ય અને અપેક્ષાએ અનિત્ય માન્યા વિના છૂટકો નથી. જેમ . જીવકૃત સૃષ્ટિ અને ઇશ્વરકૃત સૃષ્ટિ એમ તમારે એ પ્રકારની સાંષ્ટ માનવી પડી, તેમ તમારે બ્યતા બ્રહ્મમાં અને અવ્યકત બ્રામાં નિયત્વ અને અનિત્યત્વ એ એ આદિ અનેક ધર્મોં માનવા પડશે. જો તમે અપેક્ષાએ ઉપર પ્રમાણે અનેક ધર્મો સ્વીકારે છે! તો પછી
| SR No. | 008534 |
| Book Title | Atma Tattva Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Adhyatma Gyan Prasarak Mandal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 113 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 6 MB |