________________
: बालबोधिनीविवृतिविभूषितं यः" इति स्थयार्थे "प्रकाशन-स्थेयाख्ययोश्च" [पा. १. ३. २३. ] सूत्रेणात्मनेपदम् ।
एतदाभासं प्रकटयन्ति-"तद्भेदेन तस्य तमेव समर्थयमानस्तदाभासः" इति ॥
-[प्रमा० परि० ७ सूत्रम्-३४ ] कालादिभेदविभिन्नस शब्दस्यार्थस्यापि भिन्नत्वमभिमन्य
३. ३. १६३.] इति प्राप्तकाले लोट् , तस्य हानिकालः प्राप्त इत्यर्थः । कुतः ? यो धृतराष्ट्रः, संशय्य सन्दिह्य, कर्णादिषु तिष्ठते कर्णादीन् दुर्मत्रिणः सन्दिग्धार्थे निर्णेतृत्वेनावलम्बत इत्यर्थः । “प्रकाशन-स्थेयाख्ययोश्च" [पा० १. ३. २३.] इति स्थेयाख्यायामात्मनेपदम् , तिष्ठतेऽस्मिन्निति स्थेयो विवाहपदनिर्णता । तथाहि-असाधुयोगा दुर्जनसंसर्गा जयान्तराया जयविघातकाः, किञ्च, प्रमाथिनीनामुन्मूलनशीलानां विपदां पदानि स्थानानि, “पदं व्यवसितत्राणस्थानलक्ष्माभिवस्तुषु" इत्यमरः, न केवलं जयघातिनः किन्त्वनर्थकारिणश्चेत्यर्थः । धृतराष्ट्रोऽपि दुर्जनविधेयत्वाद् विनयतीति भावः, एतद्व्याख्यायां स्थाधातोरर्थभेदः स्पष्टीकृत एवेति बोध्यम् । अर्थभेदे परस्मैपदिनोऽपि स्थाधातोरात्मनेपदं सूत्रविहितमित्युपदर्शयति-प्रकाशनेति ।
प्रसङ्गाच्छब्दनयाभासनिरूपणमधिकरोति-एतदाभासमितिशब्दनयाभासमित्यर्थः । तद्भेदेनेति-काल-कारक-लिङ्ग-सङ्ख्या-पुरुषोपसर्गभेदेन शब्दस्यार्थभेदमेव समर्थयमानः शब्दाभास इत्यर्थः । अमुमेवार्थ शब्दान्तरेण स्पष्टयति-कालादीति । भिन्नत्वं भिन्नत्वमेव, तथा सत्येवाभिन्नत्वप्रतिक्षेपादाभासतेति । उदाहरणं शब्दाभासोदाहर