Samanyanirukti Gudharthatattvaloka

SR No.: 008448
Original Sutra Author: N/A
Author: Dharmadattasuri
Publisher: Chaukhamba Vidyabhavan
Total Pages: 190
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 5 MB

Page 87

सामान्यनिरुक्तिविवेचना
त्ववदभावत्वावच्छिन्नविषयताशालिनिश्चयत्वव्यापकतयाऽसाधार
दलघटक
ण्यनिश्वये तादृशविशिष्टद्वयविषयता शून्यत्वावेरहादितिचेत्र विशेष्यविशिष्टद्वयाघाटेत स्वघटक प्रतिबन्धक्ततयेोरैक्यस्यविवक्षि तत्वात् तथासति तादृशप्रतिबन्धकताविशिष्टरूपवत्वं समुदितलक्ष णार्थः
वैशिष्टयश्च
स्वविशिष्टनिश्चयनिष्ठाच्छेदकतानिरूपितावे.
पयित्वनिष्ठावच्छेदकतानिरूपितनिरूपकतानेिष्ठावच्छेदकतानिरू पितावच्छिन्नत्वसम्बन्धावच्छिन्नावच्छेदकतावत्वसम्बन्धेन स्व. वैशिष्ट्यञ्च स्ववृत्य भाचायप्रतियागितया
परम्परानिरूपितत्वघ.
टितेन स्वाभाव सामानाधिकरण्यघटितेन चोभयसम्बन्धेन । स्वाभा वश्च स्ववृत्यभावीय प्रतियोगितानिरूपित परम्परीयनिश्चय निष्ठावच्छे. दकतावविशिष्टविषयतावत्वसम्बन्धेन अवच्छेदकता वैशिष्ट्यच स्वनिरूपितावच्छेदकतावाद्वष्यतावच्छेदकावच्छिन्नत्व स्वनिरुपितसामानाधिकरण्यसम्वन्धावद्विश्वनिश्चयनिष्ठावच्छेदकता निरूपितावच्छेदकतावद्विषयतावच्छेदकता वाच्छन्नविषयता लामानाधिकररण्योभयसम्बन्धेन एवश्व वाघप्रतिवन्धकताया निश्चयविशिष्टावेशि निश्रयत्वाव्यापकत्वेपि न क्षतिः ।
यद्वा प्रतिवध्यताविशिष्टरूपवत्त्वमेव समुदायार्थोवाच्यः वैशि ष्ट्यच स्वनिरूपित प्रतिबन्धकतावृत्यभावीय प्रतियोगितानिरूपित परम्परावच्छेदकतावत्वस्वावच्छेदकधर्मावच्छिन्न प्रतिवध्यतानिरू
पित प्रतिबन्धकतावृत्त्यभावीय प्रतियोगितानिरूपितपरम्परानिश्चयनि
म्वन्धेन अवच्छेदकतावैशिष्ट्यञ्च पूर्वोक्तसम्बन्धेन तथाच बाधप्रतिवध्यतावच्छेदकधर्मावच्छिन्नप्रतिवध्यतानिरूपित प्रतिबन्धकताया निश्चयविशिष्टविश्वयत्वव्यापकत्वसम्भवेन न कापिक्षतिः ॥ नच प्रति
जलादित्यत्रासावारण्येऽव्याप्तः असाधारण्यप्रतिवध्यतावच्छेदक
ष्ठावच्छेदकताविशिष्टविषयताशून्यप्रतीतिविषयतावच्छेदकत्वोभयस
योगित्वम्वह्निमद्वह्यभाववद्वह्रद्यधिकरणवृत्यभावनिरूपितत्ववत्कालीन
धर्मावच्छिन्नवाह्नमत्प्रतियागित्वबुद्धिनिष्ठप्रतिबध्यतानिरूपित प्रतिब
न्धकताया वह्न्यभाववत्तादृशनिरूपितत्ववत्वावच्छिन्नविषयताशालिनि. श्चयविशिष्टतादृश निरूपितत्ववत्प्रतियोगितात्वावच्छिन्नविषयताशालिनिश्वयत्वव्यापकतया इसाधारण्यनिश्वये तादृशधर्मावच्छ्न्निविष. यताद्वय शून्यत्वविरहादिति वाच्यम् प्रतियोगितात्वावच्छेदेन प्रतियो.