Page Text
________________
सामान्यनिरुक्तिविवेचना
वृत्तिविशेष, प्रतिबन्धकता शून्यपि हेतुमत्पक्षविषयक निर्श्वयत्व' सत्वेन यत्पदेन हेतुमत्पक्षतावच्छेदकस्योपादानासम्भवान्नाव्याप्तिः ॥ वस्तुतस्तु ज्ञानवैशिष्ट्या वच्छिन्नप्रतिबन्धकत्वस्याप्रवेशे यद्रूपाचच्छिन्नविषयताशालिनिश्चय वैशिष्ट्यस्योपलक्षणतयैव प्रवेशेन तत्र प्रतिवन्धकतावच्छेदकत्वस्य लक्षणाघटकतया जन्यतानवच्छेदकत्वपक्ष स्थापि दूष्यतया शैवालवजलपक्षकजलाभाव साध्य के वांधेऽव्याप्तिःशैवालत्वावच्छिन्नविषयताशालिनिश्चयविशिष्टशैवालवजलत्वाब
७८
च्छिन्नविषयताशालिनिश्चयत्वस्य प्रतिवन्धकतानिरूपितस्वरूपसम्ब स्धरूपावच्छेदकता वत्वात् शैवालवजलत्वावच्छिन्नविषयत्वाव्याप
कविषयत्ताशून्यत्वस्य शैवालवज्जलत्वावच्छिन्नविषयताशालिनि शैवा: लवज्जलविशेष्य के जलत्वेन वस्त्वन्तरप्रकार केशाने प्रतिबन्धकतावति सत्वात् निरुक्तरूपद्वयावच्छिन्नविषयताद्वयस्यासाधारणघटकविषयताभिन्नत्वात् वक्ष्यमाणोभयाभाववत्वाश्च तदुभयशून्यत्वस्य वाघज्ञाने विरहात् उक्ताव्याप्तिवारणोपायस्यानितिरिक्तवृत्तित्वाल्लघुभूतस्यासस्वादिति । यदातु हेतुमत्पक्षघटतासाधारण्ये दोषस्यान्यथैव वारणं. वक्ष्यते नत्वसाधारण्यघटकविषयताभिन्नत्वनिवेशमालम्व्य तदा ह्रदोजलकालीनवह्निमाञ्जलादित्यत्रा लाधारण्येऽप्यव्याप्तिः जलत्वावच्छि
त्रविषयताशालिनिश्चयविशिष्टतादृशवह्निव्यापकीभूताभावप्रतियोगि
तात्वावच्छ्किविषयताशालिनिश्चयत्वस्य
प्रतिबन्धकतावच्छेदक
स्वात् तादृशप्रतियोगितात्वावच्छिन्नविषयत्वाव्यापकविषयता शून्यत्व. स्य तादृशप्रतियोगितात्वावच्छिन्नविषयताके तादृशप्रतियोगितात्वेन घटादिप्रकारकजलविशेष्य के प्रतिबन्धकज्ञाने सस्वात् स्वावच्छिन्नच दोषोन्वेष्टव्य एवं यद्रूपवृत्तित्वनिवेशपक्षे, किञ्चिद्धर्मावच्छिन्नविषयत्वा व्यापक विषयताशून्यत्वपक्षे च वाधादावसम्भव, एवं बोध्यः इत्येषादिमित्युपरम्यते ॥
विषयत्वाव्यापकविषयताशून्यत्वपरिकारे
ननु गगनवदभावो गगनाभाववद्वह्नपाधिकरणनिरूपितवृत्तित्वका लीनवह्निमाम्जलादित्यत्रासाधारण्ये ऽव्याप्तिः प्रकृतानुमितित्वव्यापकगगनत्वावच्छिन्न प्रकारतानिरूपिताभावत्वावच्छ्न्निविशेष्यता शालि बुद्धित्वावच्छिन्नप्रतिवध्यतानिरूपित प्रतिबन्धकताया गगनाभाववत्
तारशवृत्तित्ववत्वावच्छिन्नविषयताशालिनिश्चयावशिष्टताशवृति
| SR No. | 008448 |
| Book Title | Samanyanirukti Gudharthatattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 190 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 5 MB |