Page Text
________________
सामान्यनिरुक्तिविवेचना
नवच्छिन्नतत्तद्धर्मावच्छिन्ननिरूपकताकाधिकरणतात्वं प्रतिवन्धकता. शून्यज्ञाननिरूपितवृत्तितानवच्छेदकमिति विवक्षायानासम्भवो ना. प्यतिव्याप्तिरिति तनुच्छं विशिष्टाधिकरणतारवस्याधिकरणतात्वान तिरिक्ततया ऽसम्भवतादवस्थ्यात् तादृशाधिकरणतात्वावच्छिन्न निरूपकतावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकरूपे ता. दृशवृत्तितावच्छेदकतात्वावच्छिन्नपथ्याप्त्यनुयोगितानवच्छेदकत्वनि वेशस्य तादृशाधिकरणतावद्भत्तिभेदप्रतियोगितानवच्छेदकत्वापे. क्षयाऽतिगुरुत्वात् गौरवस्यैवच परि कृतोपेक्षावीजत्वेनानुसव्यत्वात् । तादृशविषयतात्वावच्छिन्ननिरूपकतावच्छेदकतावा वच्छिन्नपर्याप्त्यनुयोगितावच्छेदकरूपे प्रतिवन्धकत्वाभाववनिष्ठा धिकरणतानिरूपकतावच्छेदकतात्वावाच्छन्नपर्याप्त्यनुयोगितानव. च्छेदकत्वस्यापि तादृशनिरूपकताकाधिकरणतावदृत्तिभेदप्रतियो. गितानवच्छेदकत्वापेक्षया गुरुत्वाश्च । नच यद्पावच्छिन्नास्ववि. षयतात्वतादृशानश्चययित्वगतसमुदायत्वे प्रतिबन्धकत्वाभाववन्नि ठाधिकरणमानिरूपकतावच्छेदकतात्वावच्छिन्न पर्याप्त्यनुयोगिता. नवच्छेदकत्वम्विवक्षणीयं तथाच न दोषोनापि गौरवमितिवाच्यं हैदत्वावच्छिन्नत्वविषयतात्वतादृशनिश्चयीयत्ववडयभावत्वावच्छिन्नविषयतानिरूपतत्वगतसमुदायत्वस्यापि ताहशसमुदायत्वरूपतया तस्योक्तानवच्छेदकत्वेन हदेऽतिव्याः । यदपावच्छिन्नत्वादिभात्रवृ. त्तिसमुदायत्वस्य निवेशेच गौरवप्रलङ्गात् यद्पावच्छिन्नविषयितात्व स्थ तादृशाधिकरणतात्वस्य वा व्यापकत्वस्य प्रतिवन्धकताशुन्या. वृत्तित्वे निवेशे हृदायकदेशातिव्याप्तिवारणेपि ताशविषयिताव्या. पकत्वापेक्षया सुतरामवगुरुत्वात्तस्यहेयत्वमवसेयम् ॥ . अथ प्रतिबन्धकताशून्यावृत्तित्वं यद्रूपएव निवेश्यं संसर्गश्च स्वा. वच्छिन्ननिरूपितविषयितावत्वम्वृत्तितावच्छेदकोवोध्य इतिचेक परम्प. रायाः संसर्गत्वे मानाभावात् अनाहाय्याँप्रामाण्यवानानास्कन्दितनिश्वयवृत्तित्वविशिष्टविषयितावत्वस्य संसर्गत्वे प्रतिवन्धकताशुन्य. स्योक्तनिश्चयात्मकत्वे वा वृक्षाकपिसंयोगवानित्यत्राव्याप्यवृत्तित्वज्ञा. नस्योत्तेजकतापक्षे कपिलंयोगाभाववत्कपिसंयोगवद्वक्षत्वावच्छिन्नवि. षयकवानस्याहार्यतया ताशवृक्षत्वावच्छिन्नेऽतिव्याप्तेश्च ।।
एतेनोकपरम्परायास्संसर्गत्वाभावेपि तारशप्रतिवन्धकतान्य
| SR No. | 008448 |
| Book Title | Samanyanirukti Gudharthatattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 190 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 5 MB |