________________
શિલ્પદિપક. ग्रामैकलक्षद्धयमस्तियस्य प्रोक्तोमहामंडलिकोनरंद्रः । अशीतिहस्तंदिकरेणहीनं कुर्याद्गृहंशोभनमेवतस्य ॥३॥
અર્થ-એક કે બે ગામવાળા મહામંડલીક કહેવાય છે. અને તેનું ઘર ૭૮ डायन २. 3 पंचायुतेशोनृपमंडलीको भवेद्गृहंतस्यकराष्टषष्टिः। सामंतमुख्योदययुताधिपोसौ तद्गमष्टेषुकरप्रमाणं ॥४॥
અથ–પ૦૦૦૦ ગામવાળા ધણી મંડળીક કહેવાય. અને તેનો મહેલ ૨૮ હાથને કરવો. ૨૦૦૦૦ ગામવાળે સામત કહેવાય, તેનું ઘર ૫૮ હાથનું હેવું જોઈએ. ૪ सामंतसंज्ञोयुतनाथएव तद्धेश्मपंचाशदपिद्रिहीनं । तथातृतीयोपिततोधहीन स्त्रिंशत्कराष्टाधिकमेवगह ॥ ५ ॥
અર્થ–૧૦૦૦૦ ગામવાળા સામંત હોય તેનું ૪૮ હાથનું કરવું અને ૫૦૦૦ ગામવાળા સામંતનું ૩૨ હાથનું કરવું. ૫ प्रोक्तःप्रवीणैश्चतुरासिकोसौ ग्रामाहियस्यैवसहस्रमेकं । अष्टाधिकविंशतिहस्तहयं सिद्धयैसमस्तानियथादितानि ॥६॥
અર્થ_એક હજારને પણ ચોર્યાશીને ઘણી હોય, અને તેનું ઘર ૨૮ डायनु ४२: A Y AR४२४थी- सिद्धता प. पीपरीत.... તેથી હાણ થાય. ૬ ग्रामाधिपायेतुशताधिपाश्च तेस्वल्पराष्ट्राअपिसैन्यपाश्च । तेषांगृहाअष्टदशाधिकैश्च करैःसमानामुनिनिर्मिनाश्च ॥७॥
અર્થ–સો ગામને ધણુ ન્હાને કહેવાય, તેનું અને મહારાજાના સેનાપતીનું ઘર સરખાં કરવાં અને તે ૧૮ હાથમાં લેવા જોઇએ. ૭ भूपालयाबैनचमंत्रिगेहं यथाधिकारेणभवंतिहीन । व्यासादशांशाधिकमेवदैर्घ्यं कुर्यादथोपंचमभागामि ॥ ८॥
અર્થ–રાજા કરતાં પ્રધાનનું અરધું અને તેથી ઉતરતા કામદારોનાં ઘર ક્રમ વા અઈ અધ ભાગમાં કરવાં ઘરની પહોળાઈથી દશમે ભાગ વધારી લંબાઈ કરવી. નહીં તો પહેલાઈને પાંચમા ભાગ લંબાઈમાં ઉમેરી લે. ૮