________________
માથાત્યાયન અ. ૨
જ્ઞાનવશ રાવ
આયોનાં નામ પ્રમાણે મુખનું રૂપ જાણવું. પુરૂષની આકૃતિવાળા હાથ અને પેટ જાણવાં, પગે પક્ષીના જેવા, ગળાં સિંહનાં જેવાં. તે આયો બળવાન અને મહા તેજસ્વી છે. મેટા ગણપતિ જેવા, આઠે દિશાના ક્ષેત્રના આધપતિ જાણવા. વારતુ કર્મના દરેક કામમાં તેમને પૂજવાથી, પિતાને સ્થાને રહેવા છતાં વિદનોની શાંતિ કરવાવાળા જાણવા. ૩૫-૩૬-૩૭ અથ નક્ષત્ર (અંગ૨ ઘરના નક્ષત્રની મૂલરાશિ (ક્ષેત્રફળ) કાઢવાની રીત
आयामं यदि क्षेत्रं तु विस्तारेण च गुणयेत् ।
सप्तविंशत्या हृद्भागं शेषे स्यान्मूलनिश्चयः ॥ ३८ ॥ પ્રાસાદ કે ઘરના ક્ષેત્રની લંબાઈ પહોળાઈને સામસામા ગુણને જે ક્ષેત્રફળ આવે તેને સત્તાવીશે ભાગ દેતાં જે શેષ રહે, તે (ક્ષેત્રની) મૂળ રાશિ જાણવી. ૩૮ મૂલરાશિ પરથી નક્ષત્રનો અંક કાઢવાની રીત
फले चाष्टगुणे तस्मिन् सप्तविंशतिभाजिते ।
यच्छेषं लभते तत्र नक्षत्रं तद् गृहस्य तु ॥ ३९ ॥ ક્ષેત્રફળને આઠે ગુણને સત્તાવીશે ભાગતાં જે શેષ રહે તે ઘરના અશ્ચિન્યાદિ નક્ષત્રના અંક જાણવા. ૩૯ (જુઓ કેષ્ટક નં. ૨, ૩, ૪.)
(કોષ્ટક નં. ૨) સમચોરસ ક્ષેત્રના દેવગણી નક્ષત્રોનું કોષ્ટક
ગજ અને આંગળમાં આંકડા આપેલા છે. ગ અ ગ.આ નક્ષત્ર ગ.. ગ., નક્ષત્ર ગ..ગ.. નક્ષત્ર ૧-૧૧-૧ મૃગશીર્ષ ૫-૫૪૫-૫ અનુરાધા ૧૦-૧૧૦૧ મૃગશીર્ષ'. ૧૨૪૩ ૨તી. ૫ ૧૨x૫ ૧૩ મૃગશીર્ષ ૧૦.૩૪૧૯ ૩ વતી ૧૫૪૧૫ મૃગશીર્ષ ૫૧૫-૫-૧૫ રેવતી
૧૦.૫ ૧૦.૫ મૃગશીર્ષ ૧ ૧૩૧૩ અનુરાધા ૫-૧૭૫-૧૭ મૃગશીર્ષ ૧૦-૧૦x૧૦•૧૩ અનુરાધા ૧-૨૧૮૧-૨૧ રેવતી ૬-૪૬- રેવતી
૧૧-૫x૧૧.૫ પુષ્ય ૨.૫૪૨૫ પુષ્ય
૬-૧૭૪૬-૧૭ પુષ્ય ૬-૧૯૮૬૧૯ પુષ્ય
૧૧-૭૧૧૭ મુખ્ય ૨૭૪૨-૭ પુષ્ય
૧૧-૧૫x૧૧-૧૫ રેવતી.
૭૩૭૭ રેવતી ૨૧૫૪૦૧૫ રેવતી ૭-૧૧૭૧૧ અનુરાધા
૧૧-૨૨૪૧૧૨ અનુરાધા ર. ૨૩xર:૨૩, અનુરાધા ૭.૧૮-૧૯ મૃગશીર્ષ
૧૨-૭૪૧૨૭ મૃગશીર્ષ ૩૭૪૩.૭ મૃગશીર્ષ ૭૨૧-૨૧ રેવતી
૧૨-૯૨-૯ રવતી. ૩૯૪૩-' રેવતી ૭ ૨૩૪૭૨૩ મૃગશીર્ષ
૧૧-૧૧૧૨-૧૧ મૃગશીર્ષ ૩ ૧૧૪૩-૧૧ મૃગશીર્ષ
૧ર-૧૯૧૨૧ ૮-૭૪૮૧૭ અનુરાધા.
અનુરાધા ક ૧૯૭-૧૯ અનુરાધા ૮-૫૪૮-૧૫ રેવતી ૧૭૪૧૩-૭ રેવતી * ૪-૪૪૪-8 રેવતી
૮-૨૩ ૮૨૩ મુખ્ય ૧૩-૧૧૪૧૭-૧૧ મુખ્ય ૪-૧૧૪-૧૧ પુષ્ય
૯- ૯-૧ પુષ્ય
૧૩-૧૩૪૧૩-૧૦ પુષ્પ ૪૧૩૪૪ ૧૭ મુખ્ય
૯૯૮૯૯ રેવતી ૧૩૨૧૪૧૩ ૨૧ રેવતી ૪૧૧૪-૧૧ રેવતી " ૯-૧૭૪૯૧૭ અનુરાધા ૧૪-૫૪૧૪-૫ અનુરા