Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 2

SR No.: 008410
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Total Pages: 580
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 19 MB

Page 255

[पा. ४. सू० १९.]
मौसिखहेमचम्यूशब्दानुशासने द्वितीयाध्यायः ।
मुकयः । “ हय हर्य क्लान्तौ च " इत्य[ तोऽचि- हयः। “पुटत् संश्लेषणे " " नाभ्युपान्त्य. " [५. १. ५४.] इति40 "गुंड शब्दे" “कु-गु-वलि." [उगा. ३६५.] इत्यये-के-पुट । “कुटत् कौटिल्ये" कुटयतेऽस्यामिति कुटी। गवयः। “ऋश् गतौ” “ऋशि-जनि०" [उणा० | फणेः “ पश्चमा दुःउणा. १६८. इति] डे प्रज्ञादित्वा३६१.] इति किति ये- ऋश्यः । “दुं गतौ "दणि तत्र शेते “क्वचित्" [५, १. १७१.1 इति डे5" द्रोर्वा" [उगा. १८४.] इति किति णे- द्रुणः । फाण्टश। धागो धेटो [ ट्धे इत्यतः ] वा “ इष्यशि०" " उचच् समवाये " चिक गादिनिपातनादणे कत्वे- ओकणः, [उणा० ७७.] इति बहुवचनात् तककि बाहुलकादीवाभावे-45 च्यामोकणीति पर्यन्तबन्धनस्य किलाख्या। एषामित्यादिना धातकी । “कित निवासे" णके-केतक। तरतेः “त्रः फलं दर्शयति । भवतेः “भू-सू-कुशि०" [उणा० ६९३.] इति कादिः" [ उणा० ४०६. ] इत्यारे- तर्कारः। तर्कमियर्ति--
किति रिप्रत्यये स्वाधिके के च-भूरिकः, ऋफिडादिवालवे- गं जनयति नवेति [संदेहं करोति तीक्ष्णत्वादिति वाऽणि10भूलिकः, तयोरपत्यमिति “अत इ" [६. १. ३१. 1- तर्कारः। शणातेः “द्वार-शहार." [उणा. ४११.7
" भलि परिभाषणे” “ भलेरि- इत्यादिग्रहणादारे निपातनात् कातनात् । कागमात् ] कारे-50 दुतौ चातः” उणा. १०३.] इति इङ्गकि अकारस्योकारे-शार । " बद स्थैर्य " ऋच्छि-चटि-वटि." [उणा. भूलिङ्गः, भुवि लिङ्ग- कीर्तिरस्येति वा पृषोदरादित्वाद् भुवो-|३९७.1 इत्यरे-बदर। “कुछ शब्दे" "को."
इस्वत्वे-- भुलिङ्गः, तस्यापत्यं “साल्नांशा." [६. १. ११७.] [ उगा० ४६९. ] इति कित्यले- कुवल । क्लिद्यति स्वदते 15इति इजि-भौलिङ्गिः। उद्गाहतेरानशि उद्गाहमानस्यापत्यम् वा “चिक्कण-कुक्कण." [ उगा. १९०.] इति निपातनाद्
" अत इन" [६.१.३१.] इनि-औद्गाहमानिः । न लवण, ततो ख्या- लवणी ओषधिः, समुद्रपार्श्वस्रोतो यत्र55 विद्यते लम्बो यस्यासावलम्बस्तस्यापत्यमिति इत्रि-आलम्बिः । वदनानि स्थाप्यन्ते इत्येके लवणा यवागरिति गशब्दोजा. अलं चिनोति कालं चिनोति " क्वचित् " [५. १. १७१.],दियु द्रष्टव्यः। “ बिलत् भेदने” “निधृषी०" [ उणा. इति डे पूर्वपदयोः पृषोदरादिस्वादलच्भाव-अलच कलच, तयो-|५११. 1 इति किति वप्रत्यये- बिल्व । आलपूर्वात् “मलि20रपत्यमितीमि- आलच्चि, कालच्चि। शोभनो धो यस्याः 'धारणे" इत्यतः कीचक पेचक" उणा 37
'द्विपदाद् ” [ ७. ३. १४१. ] इत्यनि “ ताभ्यां वाप् इत्यादिवचनादके, आम लातीति वा डे स्वार्थिके के च-60 डित् " [ २. ४. १५. ]-सुधर्मा, तस्या अपत्यम् “ अदो-आमलक । “ मलि धारणे " " दृ-पृ-भू-मृ-शी. " [ उणा० नदी-मानुषी." [६. १. ६७.] इत्यशि- सौधर्म, यदा २०७.] इति बहुवचनादते बाहुलकाद् वृद्धौ-मालत । तु सुधर्मस्यापत्यमिति “ ऋषि." [ ६. १. ६१.] अण् | वीक प्रजनादौ"" तसश्च" [ उणा० ५८०.] इति तसेतदा कीः सिद्ध एवेति । अय इव स्थूमा यस्य तस्यापत्यं शिवा- वेतस । अवतेः “ तप्यणि." [ उणा० ५६९. 1 इत्यसेद्यणि- आयस्थूण। आरदे[३]ति चिन्त्यम् , अन्ये त्वा- अतस । आङ्पूर्वाद् ढौकतेः “ कीचक-पेचक. " [ उणा065 रटतीत्यचि ज्यामारटी, आषाढी पौर्णमासीत्याहुः । भौरिक-३३.1 इति डित्यके- आढक । कदेः सौत्रात् “ऋच्छिभौलिक्योरित्यादिना बाध्यबाधकभावोपदर्शनेन फलमाह, चटि-वटि." [उणा० ३९७.] इत्यरे- कदर, ऋफिडादित्वाभौरिक-भौलिक्योः ष्योऽपि दृश्यते, अत आह- कथमित्यादि । हत्वे-कदल । “गुडत् रक्षायाम्" अतो “गुडेरूचट" आपूर्वात “ पिचम् कुट्टने ” “ आडः पणि-पनि." [ उणा [ उगा. १२०.] इति गुडूच । वारि संकोचयतीति “मूल३९.] इति बहुवचनादिके बाहुलकात् पूर्वकारस्याकारे-विभुजादयः" [५. १. १४४.] इति के निपातनाद्-70 आपचिक, आपच्चिकेत्यन्ये, तस्यापत्यमिति- आपश्चिकीत्यत्र वाकच । नायतेः "कुर्च-चूर्चादयः " [उणा. ११३.1 पाठाभावात् कथं डीः, अत आह-आपच्चिको राष्ट्रसरूप इति वचनाचटि थकारलोपेच-नाच । माचयतीत्यचि-माच, इत्यादि । दोटीति चिन्त्यम् । वृष्णोतेः “ दिव्यवि." [उणा.
व्याव० [उ काकवन्माचयतीति काकमाची ति क्षीरस्वामी । “ के शब्दे " 66१४२.] इस्यटे-चरटः। न अटतीत्यचि नखादित्वात् नाटकसच टेषे” “का-कुसिभ्यां कुम्भः " [उणा० ३३५.] मूलैरटतीत्यचि-मूलाट, पाटयतीत्यचि-पाट । सूयेः “स- इति कित्युम्भे-कुम्भ, कुसुम्भ । “युक् मिश्रणे' “ योरूच75 सृपेः कित् " [ उणा० १४६. ] इत्याटे- सृपाट । “ पिट वा" उगा० ५४१.] इवेति षे ऊकारे च- युष । “ मेथूग् शब्दे च" लिहाद्यचि- पेट। पटतेरचि- पट। पटेः संगमे च" इत्यतोऽचि-मेथ। “तू प्रेरणे" “मूलबन्धने" " मृदि-कुन्दि." [उगा. ४६५.] इत्यले- पटल आभ्यां " स्नु-पू-सू०" [उणा० ५४२. ] इति किति थे