Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

SR No.: 008409
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Total Pages: 522
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 16 MB

Page 110

वृहद्वृत्ति-बृहन्यास-लधुन्याससंवलिते
पा० १. सू० ३१]
सम्--मूर्ति-वचनैक्य-प्रभव-ममन्ताद्भाव-भूषण-ममवाया- । अहितक्रियायाम्-अवदुप्यन्ते कार्यम् । आश्रये-अवलीनो 40 ऽऽभिमुख्य-योगपद्य-श्लेषण-भृशार्थ-दर्शनीयत्व-सादृश्याऽ-नास्थि. वायसः । स्पर्श-अवगाहसुखं तोयम् । ताऽपिधान-क्रोध-मर्यादा-चीवरग्रहणा-ऽस्पष्ट-प्रीति-स्खीकरणा- निर्-वियोग-भशार्था-ऽभावा-ऽत्यय-प्रादुर्भाव हेत्ववधारणाऽल्पार्था-ऽभ्यास-प्राधान्य-पुनःक्रियास। मूतौ-संहता मूर्तिघंटादी- ! ऽऽदेशा-ऽतिक्रमणा-ऽभिनिःसरणेषु । वियोगे-वियुत्तः शल्येननाम् । वचनैक्ये-एकवादः-संवादः । प्रभवे-तिलेभ्यस्तैलं संभ- निःशल्यः । भृशार्थे-मृशं दग्धः-निर्दग्धः । अभावे-मक्षिकाणातम् । समन्ताद्भावे-समन्ताद् गच्छति-संगच्छते। भूषणे- : भभाव:-निर्मक्षिकम् , निर्मशकम् । अत्यगे-अनीनमेध नभ:- 45 भूषिता कन्या-संस्कृता कन्या । समवाये-संकरः । आभिमुख्ये- निर्मघम् । प्रादुर्भाव-निर्मितम , निष्पन्नम् । हेती-हेतुनोक्तम् समुत्तिष्ठति । योगपये-युगपत्कृतः-संकेतः [संकृतः]। लेषणे- निरुतम् । अवधारणे--निश्चयः । आदेशे-निर्देशः । अतिक्रमणे
सन्धिः। भृशार्थे-सन्नह्यति । दर्शनीयत्वे-संस्थिता कन्या, दर्श- अतिकान्तः कौशाम्ब्या:-निष्काशाम्बिः । अभिनिःसरणे-अभि10 नीयेत्यर्थः । सादृश्ये-गोसंस्थानं गवयस्य । अनास्थिते-संस्थितः । निःसृतजिह्वः-निर्जितः।। केतुः । अपिधाने-संवृतं द्वारम्। कोधे-संरम्भः। मर्यादायाम- दर-ईवदर्थ-कुत्मा-वैकृत-व्यद्धि-कृन्छा-ऽप्रतिनन्दना-नी-50 संस्था । ईष्योयाम्-सुलापः । चीवरप्रणे-संचीवरयते भिक्षुः । ! प्सास । इषदर्थ-दुबल:, दुगृहीतः । कुम्मायाम्-दुगन्धः, अस्पष्टे-संशयः । प्रीती-संभाषणम् । स्वीकरणे-संगृह्णाति । दुरन्तः। वैकृते-दुर्वर्णः, दुश्वा । व्युद्धो-कम्बोजानां व्यद्धिः
अल्पार्थे-समर्थ(घ)म् । अभ्यासे-समीपम् । प्राधान्ये-समर्थः, दुष्कम्बोजम् । कृपछे--कृष्ण क्रियते-दुष्करम् 1 अप्रतिनन्दने... 15 सम्राट । पुनःक्रियायाम-पुनर्धावति-मंधावति, पुनस्तपति- असम्यगुक्तम्-दुरुक्तम् । अनीप्सायाम्-अनीसितमगा-दुर्भमा। संतपति ।
वि-नानार्था-ऽपाया-ऽत्यय-भय-दर-भृशार्थ-कल हैश्वर्य-वियो- 55 अनु-देशा-ऽधीष्ट-सामीप्य-खाध्याय-साम्या-ऽर्थाभावा-ऽऽय- ग-मोह-हर्ष-कुत्सा-प्रादुर्भावा- नाभिमुख्या-ऽनवस्थान-प्राधान्य ति-निसर्ग-मृशार्थ-सादृश्या-ऽनुवृत्ति-हितार्थ-लक्षण-हीनार्थ-सृती- |
भोजन-संज्ञा-दाक्ष्य-व्यय-कृत्स्नाप्तिषु । नानार्थ-नाना चित्रम्यार्थ-खाध्यायाधिक्य-वीप्सासु । देशे-अनूपो देशः । अधीष्टे- | विचित्रम् । अपाये-विदुःखः, विशोकः । अत्यये-ध्यक्ष नभः, 20 इन्द्रानुब्रूहि । सामीप्ये-अनु शोणं पाटलिपुत्रम्। खाध्याये- |
विहिमः कालः । भये-विषण्णः, विभीतः । दूरे-विकृष्टोऽश्वा। .
भृशार्थे-भृशं वृद्धा-विवृद्धा नद्यः, भृशं रौति-बिरौति । कलहे-60 अनुपदम् , अनुवाक्यम्। साम्ये-अनुमतम् , अनुवदति । अर्था
विग्रहः, विषादः । ऐश्वर्य-विभुर्देशस्य । वियोगे-विपुत्रः, भावे-अनुतपति । आयत्याम्-अनुशयः, अनुबन्धः । निसर्गे
विभूषणः, विशिरस्कः । मोहे-विचित्तः, विमनाः । हर्षे-विस्मितअनुज्ञातोऽसि । भृशार्थे-अनुरक्तः, अनुस्मरति । सादृश्ये-अनुकरोति, अनुरूपम् । अनुवृत्तौ-मुवर्चला आदित्यमनुपर्येति ।
मुखः । कुत्सायाम्-कुत्सितमङ्गं यस्य स व्यङ्गः, विरूपः। प्रादुर्भावे
प्रादुर्भूतो लोहितः-विलोहितः । अनाभिमुख्ये-विमुखः । अनव25 हितार्थे-अनुलोममनुक्रोशं करोति, अनुगृह्णाति । लक्षणे-वृक्षमनु
स्थान-विभ्रान्तः। प्राधान्ये-विशिष्टः । भोजने-विपक्वम् । संज्ञा-66 विद्योतते। हीने-अनु जिनभद्रगणिं व्याख्यातारः । तृतीयार्थ
यामू-विष्किरः शकुनिः, विकिरो वा । दाक्ष्ये-दक्षः-वित्र न्तः। नदीमन्ववसिता सेना, नद्या सहाऽवबद्धेत्यर्थः । स्वाध्यायाधिक्ये
व्यये-शतं विनयते, महस्रं विनयते । व्याप्ती कृत्समस्याप्त अनूचान उपाध्यायः । वीप्सायाम्-वृक्षमनु सिञ्चति ।
शरीरं दोषैाप्तम् । अव-विज्ञाना-ऽधोभाव-स्पर्धा-ऽऽलम्बन-सामीप्य-शुद्धि-खादु- आङ्-मर्यादा-प्राप्ति-स्पर्श-लिप्सा-भय-श्लेष-कृच्छ्रा-ऽऽदिक२० कारेषदर्थ-व्याप्ति-मृशाथै-निश्चय-परिभव-प्राप्ति-गाम्भीर्य-वृत्तान्त- र्म-ग्रहण-नीड-समीप-विक्रिया-ऽहणा-ऽऽवृत्त्या-ऽऽशी:-स्वीकरणे-70 वियोग-वर्चस्कन्देशाख्या-ऽहितक्रिया-ऽऽश्रयस्पर्शेषु । विज्ञाने- पदर्था-ऽभिविधि-क्रियायोगा-ऽन्तर्भाव-स्पर्दाऽऽभिमुख्योर्द्धकर्मअवगच्छति । अधोभावे-अधःक्षेपणम्-अवक्षेपणम् । स्पर्द्धा- भृशार्थ-प्रादुर्भाव-समवाय-स्मरण-विस्मय-प्रतिष्ठा-निर्देश-शक्त्यप्र. याम्-अयक्षिपति मल्लो मलं । आलम्बने-अवष्टभ्य यष्टिं साद-विवृता-ऽनुबन्ध-पुनर्वचनेषु । मर्यादायाम्-आ पाटलिपुगच्छति । सामीप्ये-अवष्टब्धा शरत् । शुद्धौ-अवदातं मुखम् । श्राद् वृष्टो मेघः । प्राप्तो-आसादितः । स्पर्श-आलिप्तः, आल. खादुकारे-अवर्दशः पानस्य । ईषदर्थे-ईषल्लीदम्-अवलीढम् । | भते । लिप्सायाम्-आकाङ्क्षति । भये-आविग्नः । श्लेषे-आलि-75 व्याप्ती-अवकीर्ण पांशुभिः । मृशार्थ-अवगाढो दोषः । निश्चये- इति । कृच्छे-आपत् । आदिकर्मणि-आरब्धः कर्तुम् । प्रहणेअवधृतं कार्यम् । परिभवे-अवमन्यते । प्राप्ती-अवाप्तोऽर्थः । आलम्बते यष्टिम् । नीडे-आवसथः, आलयः, आवासः । गाम्भीर्य-अवस्थितः । वृत्तान्ते-काऽवस्था । वियोगे-अवमु- समीपे-आसन्नो देवः । विक्रियायाम्-आवृक्तं सुवर्णम् , आक्रकनपुरा कन्या। पर्चस्के-भवस्करः। देशाख्यायामू--अवकाशः न्दति बालः । अर्हणे-आमश्रितः। आवृत्ती-आवृत्तो दिवसः। ..