Page Text
________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
४०
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्रीकुंदु
अथात्मनो ज्ञानप्रमाणत्वं ज्ञानस्य सर्वगतत्वं चोद्योतयति
आदा णाणपमाणं णाणं णेयप्पमाणमुद्दिट्ठ। णेयं लोयालोयं तम्हा णाणं तु सव्वगयं ।। २३।।
आत्मा ज्ञानप्रमाणं ज्ञानं ज्ञेयप्रमाणमुद्दिष्टम्।
ज्ञेयं लोकालोकं तस्माज्ज्ञानं तु सर्वगतम्।।२३।। आत्मा हि 'समगुणपर्यायं द्रव्यम्' इति वचनात् ज्ञानेन सह हीनाधिकत्वरहितत्वेन परिणतत्वात्तत्परिमाणः, ज्ञानं तु ज्ञेयनिष्ठत्वाद्दाह्यनिष्ठदहनवत्तत्परिमाणं; ज्ञेयं तु लोकालोकविभागविभक्तानन्तपर्यायमालिकालीढस्वरूपसूचिता विच्छेदोपदर्शितध्रौव्या षड्द्रव्यी
व्यवहारेण सर्वगतमित्युपदिशति-आदा णाणपमाणं ज्ञानेन सह हीनाधिकत्वाभावादात्मा ज्ञानप्रमाणो भवति। तथाहि-'समगुणपर्यायं द्रव्यं भवति' इति वचनाद्वर्तमानमनुष्यभवे वर्तमानमनुष्यपर्यायप्रमाणः, तथैव मनुष्यपर्यायप्रदेशवर्तिज्ञानगुणप्रमाणश्च प्रत्यक्षेण दृश्यते यथायमात्मा, तथा निश्चयतः सर्वदैवाव्याबाधाक्षयसुखाद्यनन्तगुणाधारभूतो योऽसौ केवलज्ञानगुणस्तत्प्रमाणोऽयमात्मा। णाणं णेयप्पमाणमुद्दिष्टं दाह्यनिष्ठदहनवत् ज्ञानं ज्ञेयप्रमाणमुद्दिष्ठं कथितम्। णेयं लोयालोयं ज्ञेयं लोका
હવે આત્માનું જ્ઞાનપ્રમાણપણું અને જ્ઞાનનું સર્વગતપણું પ્રકાશે છે:
જીવદ્રવ્ય જ્ઞાનપ્રમાણ ભાખ્યું, જ્ઞાન શેયપ્રમાણ છે;
ને શેય લોકાલોક, તેથી સર્વગત એ જ્ઞાન છે. ૨૩. अन्वयार्थ:- [आत्मा ] मात्मा [ ज्ञानप्रमाणं ] ॥नमा छ; [ ज्ञानं ] शान [ ज्ञेयप्रमाणं] शेयप्रमा९[ उद्दिष्टं ] छ. [ ज्ञेयं लोकालोकं ] शेय सोडतो छ, [ तस्मात् ] तथा [ ज्ञानं तु] न [ सर्वगतं] सर्वगत. (अर्थात सर्वव्या५६) छ.
s:- “समगुणपर्यायं द्रव्यम् ( गु!-५[यो अर्थात् यु।५६ सर्व गुो मने पायो ते ४ દ્રવ્ય છે)” એ વચન પ્રમાણે આત્મા જ્ઞાનથી હીનાધિકતારહિતપણે પરિણમતો હોવાથી જ્ઞાનપ્રમાણ છે, અને જ્ઞાન શનિષ્ઠ હોવાથી, દાસ્યનિષ્ઠ દહનની જેમ, પ્રમાણ છે. જ્ઞય તો લોક અને અલોકના विमाथी विमति, अनंत पर्यायमाथी सिंगित स्व३५. सूयित (-प्रगट, ४९udो ), नाशवंत દેખાતો છતાં ધ્રુવ એવો પદ્રવ્ય
१. शेयनिष्ठ = शेयोने सवसमतुं; शेयोमा तत्५२. २. हुन = पाणयुत; मात्र. 3. विमति = विभागवाणो. (५८द्रयन। समूहम दो-दो ३५ विभाग छ.) ૪. અનંત પર્યાયો દ્રવ્યને આલિંગે છે (-દ્રવ્યમાં થાય છે) એવા સ્વરૂપવાળું દરેક દ્રવ્ય જણાય છે.
Please inform us of any errors on [email protected]
| SR No. | 008294 |
| Book Title | Pravachana sara |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Himmatlal Jethalal Shah |
| Publisher | Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 548 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse |
| File Size | 3 MB |