Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 370

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
યતત્ત્વ-પ્રજ્ઞાપન
૩૩૫
बध्यत एव। इत्येष भावबन्धप्रत्ययो द्रव्यबन्धः।। १७६ ।। अथ पुद्गलजीवतदुभयबन्धस्वरूपं ज्ञापयति
फासेहिं पुग्गलाणं बधो जीवस्स रागमादीहिं। अण्णोण्णमवगाहो पुग्गलजीवप्पगो भणिदो।। १७७।।
स्पर्शः पुद्गलानां बन्धो जीवस्य रागादिभिः।
अन्योन्यमवगाहः पुद्गलजीवात्मको भणितः।। १७७।। यस्तावदत्र कर्मणां स्निग्धरूक्षत्वस्पर्शविशेषेरेकत्वपरिणामः स केवलपुद्गलबन्धः। यस्तु जीवस्यौपाधिकमोहरागद्वेषपर्यायैरेकत्वपरिणामः स केवलजीवबन्धः। यः पुनः जीव
इति भावबन्धयुक्तिः। बज्झदि कम्म त्ति उवदेसो तेन भावबन्धेन नवतरद्रव्यकर्म बध्नातीति द्रव्यबन्धस्वरूपं चेत्युपदेशः।। १७६ ।। एवं भावबन्धकथनमुख्यतया गाथाद्वयेन द्वितीयस्थलं गतम्। अथ पूर्वनवतरपुद्गलद्रव्यकर्मणोः परस्परबन्धो, जीवस्य तु रागादिभावेन सह बन्धो, जीवस्यैव नवतरद्रव्यकर्मणा सह चेति त्रिविधबन्धस्वरूपं प्रज्ञापयति-फासेहि पुग्गलाणं बंधो स्पर्श: पुद्गलानां बन्धः। पूर्वनवतरपुद्गलद्रव्यकर्मणोर्जीवतरागादिभावनिमित्तेन स्वकीयस्निग्धरूक्षोपादान-कारणेन च परस्परस्पर्शसंयोगेन योऽसौ बन्धः स पुद्गलबन्धः। जीवस्स रागमादीहिं जीवस्य रागादिभिः। निरुपरागपरमचैतन्यरूपनिजात्मतत्त्वभावनाच्युतस्य जीवस्य यद्रागादिभिः सह परिणमनं स जीवबन्ध इति।
પૌદ્ગલિક કર્મ બંધાય છે. આમ આ દ્રવ્યબંધનું નિમિત્ત ભાવબંધ છે. ૧૭૬. હવે પુદ્ગલબંધનું સ્વરૂપ, જીવબંધનું સ્વરૂપ અને તે બન્નેના બંધનું સ્વરૂપ જણાવે છે:
રાગાદિ સહુ આત્મા તણો, ને સ્પર્શ સહ પુદ્ગલ તણો, અન્યોન્ય જે અવગાહું તેને બંધ ઉભયાત્મક કહ્યો. ૧૭૭.
अन्वयार्थ:- [स्पर्श:] स्पर्धा साथे [पुद्गलानां बन्धः] ५६सोनो ध, [रागादिभिः जीवस्य ] Pules साथे वनो बंध भने [अन्योन्यम् अवगाहः ] अन्योन्य स॥६ ते [पुद्गलजीवात्मकः भणितः ] Y६४ात्म: ५ पामय माल्यो छे.
ટીકા:- પ્રથમ તો અહીં, કર્મને જે સ્નિગ્ધતા-રૂક્ષતારૂપ સ્પર્શવિશેષો (ખાસ સ્પર્શી) સાથે એકત્વપરિણામ તે કેવળ પુદગલબંધ છે; અને જીવને જે ઔપાધિક મોહ-રાગ-દ્વેષરૂપ પર્યાયો સાથે એકત્વપરિણામ તે કેવળ જીવબંધ છે; વળી જીવ અને કર્મપુદ્ગલને જે પરસ્પર
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com