________________
કળશ-૧૫૬
ભગવાન ભાસે. એથી એને ભેદજ્ઞાનમાં રહેલો કહે છે. ભાષામાં – આચાર્યની ભાષા (એ છે કે, ઈ સદા અનાકુળમાં રહે છે, રાગમાં નહિ. તે અનાકુળ દશામાં રહેલો, ભેદજ્ઞાનમાં રહેલો (છે).
સર્વદા..' આહા..હા...! સર્વદા ! “સા' (શબ્દ) છે ને ? એ રાગ ચાહે તો દયા, દાન, વ્રતાનો) હો પણ એ બધો વિકલ્પ રાગ છે. ધર્મી તો એ રાગથી ભિન્ન “સા ની તૈ” એટલે ભેદજ્ઞાનમાં રહે છે. આ..હા...હા..! એ રાગની એકતામાં રહેતો નથી, રાગની ભિન્નતામાં રહે છે. આહા..હા..!
તે પુરુષો “સ્વયં વેદ' સ્વયં એવો અનુભવ કરે છે કે “યત્ વત્ન જ્ઞાનું #ા વ વેના' (ય) જે કારણથી ( નં જ્ઞાનં)...” અચળ જ્ઞાન ! આત્મા અચળ નામ ધ્રુવ ભગવાન અંદર છે. નિત્ય પ્રભુ છે. અનાદિઅનંત નિત્ય ભગવાન આત્મા અંદર બિરાજે છે. આ..હા...હા...! અચળ એટલે ચળતો નથી એવું ધ્રુવ સ્વરૂપ છે. “વત્ન જ્ઞાન (અર્થાતુ ન ચળે એવો આત્મા. જ્ઞાન શબ્દ આત્મા. “શાશ્વત છે જે જ્ઞાન...” એટલે આત્મા. આ...હા...હા..!
ધ્રુવ ધ્રુવ.. ધ્રુવ ભગવાન ! અનાદિઅનંત નિત્ય પ્રભુ અંદર બિરાજે છે. આહાહા..! એવું જે શાશ્વત તત્ત્વ “એ જ જીવને એક વેદના છે...” આહા...હા...! વસ્તુ ભગવાનઆત્મા અનાકુળ શાંતરસથી ભરેલો પ્રભુ ! ધર્મીને એ શાંતરસનું એક જ વેદન છે એમ કહે છે. આમાંથી પછી કોઈ એકાંત તાણી જાય છે, એને અશાંતિ જરીયે નથી (તો એમ નથી) અહીંયાં દૃષ્ટિપ્રધાનના કથનથી આ વાત છે. બાકી ધર્મીને પણ જેટલે અંશે સ્વભાવનો ભેદ પડ્યો છે એટલી તો શાંતિ છે પણ હજી પૂર્ણ શાંતિ નથી, પૂર્ણ આનંદ નથી તેટલો રાગ છે. એ રાગનું પણ એને વેદન છે, પણ એ મારું સ્વરૂપ છે એમ નહિ પણ વેદન છે. આહા...હા...! અરે. અરે! આવી વાતું ! સમજાણું કાંઈ ?
આ તો સર્વજ્ઞનો પંથ ! સર્વજ્ઞ પરમેશ્વર તીર્થંકરદેવનો માર્ગ છે), બાપુ ! એ માર્ગ કોઈ જુદી જાત છે. આહાહા...! કહે છે કે, એ એક જ વેદના જેને છે, બે નહિ એમ કહે છે. એમાંથી વળી પેલા કાઢે, જુઓ ! સમકિતીને એક આનંદનું જ વેદન છે, દુઃખનું નહિ. ઈ કઈ અપેક્ષાએ ? અહીંયાં તો દૃષ્ટિપ્રધાન કથનથી એક જ પ્રકારના વેદનને લીધું છે. સમ્યગ્દર્શનની મુખ્યતાથી કથન છે તેથી અનાકુળ વેદનના અંશને જ લીધું છે. પણ
જ્યાં સુધી સમ્યગ્દષ્ટિને પણ પૂર્ણ વીતરાગતા નથી તેટલો એને રાગ આવે છે, એટલું દુઃખનું વેદન છે. આ..હા..હા..!
પાઠ તો અહીંયાં એ કહ્યો, જુઓ ! શું કીધું ? “પા વેના એમ છે. કઈ અપેક્ષાએ કહ્યું? પેલી વેદના છે ઈ પુગલના આકારની, રાગની (છે) એને હેય ગણી, ગૌણ ગણી, વ્યવહાર ગણી અને એની વેદના નથી એમ કીધું છે. અરે..! સમજાણું કાંઈ ? “Uા વેના