________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૧૦૭ ઇન્દ્રિયજ્ઞાન..... જ્ઞાન નથી
અનુપચારસે આત્માકો જાનનેરૂપ આત્મજ્ઞતા પાયી જાતી હૈ ઉસકા અભાવ હો જાયેગા અર્થાત્ આત્માનેં આત્મજ્ઞતા સિદ્ધ નહીં હો સકેગી અતઃ અનુપરિત પક્ષ નિરપેક્ષ સર્વથા ઉપચરિત પક્ષ માનના અર્થાત્ આત્માકો સર્વથા પદાર્થોકા હી જ્ઞાતાદષ્ટા માનના યુક્તિ સંગત નહીં હૈં.।। ૨૩૦।।
(શ્રી દેવસેનાચાર્યકૃત આલાપપદ્ધતિ, પાનું-૧૧૨ )
યહ સ્વસંવેદન કયા હૈ? ઈસકે વિષયમેં આત્માનુશાસનમેં ભી એક શ્લોક આયા હૈ.
વેધત્વ, વેદકત્વ ચ યસ્વસ્ય સ્પેન યોગીનઃ તત્ત્વસંવેદનં પ્રાહુ, રામનોડનુભવં દૃશઃ
અર્થાત્ જહાં પર યોગી કે જ્ઞાનમેં શૈયપના જ્ઞાયકપના યે દોનો અપને આપમેં હી હો ઐસી અનન્ય અવસ્થાકા નામ સ્વસંવેદન હૈ. ઈસીકો આત્માનુભવ યા સ્વાનુભવ પ્રત્યક્ષ ભી કહતે હૈં.।। ૨૩૧।।
(શ્રી જયસેનાચાર્ય ટીકા, શ્રી સમયસાર, પાનુ-૨૦૨ )
જ્ઞાન જ્ઞાને પ્રતિષ્ઠિત ઈસ અમૃતચંદ્રાચાર્ય કે વચનાનુસાર જબ છદ્મસ્થ આત્માકા જ્ઞાન, જ્ઞાનકો હી વિષય કરનેવાલા હો જાતા હૈ, ઉસ સમય ઉસમેં અપને આપકે સિવાય ઔર કિસીકા ભાન ભી નહીં રહતા. તબ ઉસકો જ્ઞાનગુણ યા જ્ઞાનભાવ કહતે હૈ. સ્વરૂપાચરણ, સ્વસંવેદન, આત્માનુભવ, શુદ્ધોપયોગ ઔર શુદ્ધનય આદિ સબ ઈસીકે નામ હૈ. ઈસ જ્ઞાનગુણકો પ્રાપ્ત કિયે બિના આજ તક કિસીકો ન તો મોક્ષ પ્રાપ્ત હુઆ ઔર ન હો સકતા હૈ.।। ૨૩૨।। (શ્રી જયસેનાચાર્ય ટીકા, શ્રી સમયસાર ગાથા-૨૨૨ વિશેષમાંથી )
* ઇન્દ્રિયજ્ઞાન તે આત્માને જાણવાનું સાધન નથી. *
Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
