Page Text
________________
185
ઘણા કાળ ને અંતે મારો ભ્રમ દૂર થયો છે.આ સંસાર-રૂપ લાંબા માર્ગમાં હું ભટક્યા કરતો હતો,થાકી ગયો હતો, પણ હવે મને શાંતિ પ્રાપ્ત થઇ છે.
હે,આત્મા,હું-રૂપ (મારા-આત્મા-રૂપ) તું,કે જે સર્વ-રૂપ છે ને સર્વથી ન્યારો પણ છે તેને હું પ્રણામ કરું છું. અને જેઓ (જે આત્માઓ) મને તું-રૂપ (આત્મા-રૂપ) કહે છે તેઓને પણ હું પ્રણામ કરું છું. સર્વ પદાર્થોને પ્રકાશ કરનારું, છતાં પણ,જેને દોષની વૃત્તિઓનો સ્પર્શ જ થયો નથી-એવું. અને જેમાં કોઈ પણ પ્રકારનો આગ્રહ થતો નથી-એવું-પરમાત્મા નું સાક્ષી-પણું,ભારે ચમત્કારવાળું છે.
હે, આત્મા,જેમ પુષ્પમાં સુગંધ,તલ માં તેલ અને જેમ ધમણમાં પવન રહે છે, તેમ તું સઘળા બ્રહ્માંડ માં રહેલો છે. હે,આત્મા, તું અહંકારથી રહિત હોવા છતાં,પણ મારે છે,રક્ષણ કરે છે,ગડગડાટ કરે છે અને સઘળો વ્યવહાર કરે છે,માટે તારું આ માયાવી-પણું,બહુ જ વિચિત્ર છે. સર્વદા પ્રકાશતો હું (આત્મા) કંઈ પણ વ્યવહાર ના કરતાં જ જગતને પ્રગટ કરું છું અને પ્રગટ કર્યા પછી, વશ કરીને પાળું છું અને પાળીને પાછો તેનો લય કરી દઉં છું. માટે હું સર્વોત્તમ છું.
પ્રહલાદ સ્વગત કહે છે કેહે,આભા, જેમ વડ, એ બીજમાં જ હતો,બીજમાં જ છે અને બીજમાં જ રહેશે, તેમ,તું કે જે પરમાણુ કરતાં પણ સૂક્ષ્મ છે, તેમાં જ આ સઘળો બ્રહ્માંડનો ગોળો હતો,છે અને રહેશે. જેમ આકાશ,એ વાદળો ને લીધે જુદા જુદા આકારો વાળું દેખાય છે, તેમ,તું જ આ જગતમાં અસંખ્ય આકારો-રૂપે દેખાય છે. તું,કે જે,આ દેહ-રૂપી નગરમાં ઘણાઘણા સંકલ્પોથી વિષયોની રચના કરીને,રાજ્ય કરે છે, તેને, જેમ મુઠ્ઠીઓ,આકાશને પકડી શકતી નથી,તેમ (તને) સુખો કે દુઃખો પકડી શકતાં નથી.
હવે તો તું,ઇન્દ્રિયો-રૂપી દુષ્ટ ઘોડાઓને અને મન-રૂપી મદોન્મત હાથીને-જીતીને તથા ભોગ-રૂપી શત્રુને ચારે બાજુથી ભાંગીને ચક્રવર્તી-પણું (રાજ) કરે છે. જેમ,સૂર્ય અપાર આકાશમાં માર્ગ કર્યા કરે છે તેમ,હવે,તું,પોતાના અપાર-સ્વ-રૂપ માં જ ગતિ કર્યા કરે છે.અને, જેમ,સુર્ય નિત્ય અસ્ત અને ઉદય પામે છે તેમ,તું જગત-રૂપે નિત્ય અસ્ત અને ઉદય પામે છે. (જો કે, તે સૂર્ય તો માત્ર બહાર જ પ્રકાશ કરે છે, પણ તું તો બહાર અને અંદર બધે ય પ્રકાશ કરે છે.
જેમ,સૂતેલા પતિને,કામનાવાળી સ્ત્રી,ભોગની લીલાઓ કરવા જગાડે છે, તેમ,તું કે જે સર્વદા સૂતેલો જ છે (સંકલપો થી રહિત જ છે) તેને કામના-વાળી "શક્તિ" ભોગની લીલાઓ કરવા જ જગાડે છે.(સંકલ્પો કરાવે છે) "ઇન્દ્રિયો ની વૃત્તિઓ-રૂપી-મધમાખીઓ"એ આણેલા,"વિષયો-રૂપી-મધ"ને, તું "ઇન્દ્રિયોનાં ગોલકો-રૂપી ગોખો"માં રહેલી "ચૈતન્ય-શક્તિ" થી સ્વીકારીને દૂરથી જ પીએ છે.
પ્રાણ-અપાન-વાયુઓને રોકવાના અભ્યાસમાં તત્પર રહેનારા યોગીઓ,દેહમાં ક્ષણે-ક્ષણે અનેક પ્રકારની નાડીઓમાં જવા-આવવાના અભ્યાસો કરીને,તે અભ્યાસો ને લીધે,બીજાં "બ્રહ્માંડો-રૂપી-કોતરો" માં જાય છે, તે સમયમાં ત્યાં જવાના સુષુમણા આદિ-માર્ગો તેઓના જોવામાં આવે છે, તે તારા પ્રકાશ થી જ જોવામાં આવે
સર્વ પ્રાણીઓના શરીરમાં ગર્વ (અભિમાન) ના નિમિત્ત-રૂપી જે રસ છે, તે રસમાં- તું, "શરીર-રૂપી દુધમાં ધી-રૂપે"રહેલો છે,એટલે, તું જો અભિમાનનો ત્યાગ કરે, તો એ રસમાં કસ રહેતો જ નથી. તું જ સઘળા વાયુઓની ગતિ-રૂપે છે,તું જ મન-રૂપી હાથીને મદની પેઠે ભ્રાંતિનું નિમિત્ત' છે, અને તું જ 'બુદ્ધિ-રૂપી અગ્નિની જવાળા'ની તીક્ષ્ણતાનું તથા પ્રકાશનું નિમિત્ત' છે.
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |