Page Text
________________
111
માટે તમે અહીં હમણાં (હાલ) જ આત્મતત્વનો વિચાર કરો.અને જો આમ આત્મતત્વનો "વિચાર" કરશો તો, "જે પરબ્રહ્મ છે તે તમે જ છો" એમ પ્રત્યક્ષ અનુભવમાં આવશે. તમે "વિચાર" કરતા નથી, તેથી તેમને આ સંસાર-રૂપી મોટી આપદા વિસ્તાર પામેલી જણાય છે. પણ,જો વિચાર કરશો તો આ સંસાર કંઈ છેજ નહિ અને તમે પરબ્રહ્મ છો- એમ સહેજ માં સમજાઈ જશે.
(૬૧) સપુરુષોની પ્રશંસા અને વિવેક તથા વૈરાગ્ય ના ક્રમ
વસિષ્ઠ કહે છે કે-હે,રામ, જે પુરુષો નિષ્કામ કર્મ કરીને (અથવા ઉપાસના કરીને) પૃથ્વી પર જન્મેલા હોય છે, તે મોટા-સદગુણોવાળા પુરુષો સર્વદા આનંદયુક્ત જ રહે છે. જેમ,આકાશમાં ચંદ્રપ્રકાશે છે -તેમ તે પૃથ્વીમાં પ્રકાશે છે. જેમ,આકાશ મેલ ને પ્રાપ્ત થતું નથી-તેમ તેઓ ખેદ (શોક કે દુઃખ) ને પ્રાપ્ત થતા નથી. જેમ,સોનાનું કમળ રાત્રિએ પણ કરમાતું નથી-તેમ તેઓ કદી પણ શરીરમાં (જરાવસ્થા-વગેરેથી) કરમાતા નથી.
જેમ, સ્થાવરો પોતાના પ્રારબ્ધના ભોગ વિના બીજું કશું કરતા નથીતેમ,તેઓ (સપુરુષો) જ્ઞાનનાં સાધનો વિના બીજું કશું કરતા નથી. જેમ,વૃક્ષો પોતાના ફળો-વગેરે થી બીજાઓને આનંદ આપે છે, તેમ,તેઓ (સપુરુષો) પોતાના સદાચારોથી બીજાઓને આનંદ આપે છે. હે,રામ,એવા મહાત્મા પુરુષની સુંદર બુદ્ધિ-"શાંતિ-રૂપી-અમૃત"થી નિત્ય પુષ્ટ થતી જાય છે, અને તેથી તેઓને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
જેમ,ચંદ્ર કૃષ્ણ-પક્ષમાં પણ પોતાની શીતળતા ત્યજતો નથી, તેમ,તે મહાત્મા પુરુષો આપત્તિ-કાળમાં પણ પોતાની સૌમ્યતા ત્યજતા નથી. જેમ,વનનાં વૃક્ષો,નવા ગુચ્છો-વાળી લતાથી શોભે છેતેમ,તે મહાત્મા-પુરુષો,મૈત્રી-આદિ ગુણોવાળી પોતાની પ્રકૃતિથી શોભે છે.
હે, રામ તે મહાત્મા-પુરુષો સર્વદા સમ-બુદ્ધિ-વાળા હોય છે,સંપૂર્ણ શાંત-રસ-મય જ હોય છે, સૌમ્ય-વૃત્તિવાળા હોય છે, અને તેઓ પોતાની મર્યાદાનો કદી પણ ત્યાગ કરતા નથી. આથી,વાસનાઓને ટાળનારી,એ લોકોની પદ્ધતિને નિરંતર અનુસરવું જોઈએ અને આપદાના (આપત્તિઓના) સમુદ્ર-રૂપી-સંસારની ખટપટમાં પડવું જોઈએ નહિ.
જે જે રીતે રજોગુણ નો ક્ષય થાય,અને આનંદ આપનારા સત્વગુણ નો ઉદય થાય, તે તે રીતે શાંત મનથી આ જગતમાં વિહાર (અને વ્યવહાર) કરવો. જે વિષયોની વિવિધ ગતિઓનો મૂઢ પુરુષો વારંવાર વિચાર કરે છે, તેને ત્યાગીને જ્ઞાન-શાસ્ત્ર નો વિચાર કરવો. અને તરત જ મનમાં પુરી કાળજી રાખીને જુદી જુદી યુક્તિઓથી પદાર્થોના અનિત્ય-પણા નો વિચાર કરવો.
"આ લોક (પૃથ્વી) તેમજ પર-લોક (સ્વર્ગ-વગેરે) ના ભોગો માટે જગતમાં જે જે ક્રિયાઓ (કર્મો કે યજ્ઞો). કરવામાં આવે છે. તેઓના ફળ-રૂપ પુત્ર,સ્ત્રી,ધન,અપ્સરા-વગેરે પદાર્થો એ એક જાત ની આપદા જ છે." એમ,સમજુ પુરુષે ભાવના કર્યા કરવી જોઈએ. મિથ્યા-વિષયો નું ચિંતન-એ અજ્ઞાનનો વિસ્તાર કરનાર છે માટે તેને છોડી દેવું.અનેઅવિનાશી પદાર્થ-રૂપ પોતાના "સ્વ-રૂપ" નું સારી રીતે અનુસંધાન કર્યા કરવું.
| SR No. | 008126 |
| Book Title | Yog Vaasishtha Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publisher | Anil Pravinbhai Shukla |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 301 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Other |
| File Size | 6 MB |