________________
પ૦
પત્ની પોતાના પતિમાં સમર્પિત થઈ જાય. આમાં જો કોઈ સંતજનની માર્ગદર્શક મધ્યસ્થી હોય તો આવા પતિ-પત્નીના પારસ્પરિક સમર્પણોમાં પ્રથમ જે દેહમૂછ વધુ પડતી થવા સંભવ છે તે આપોઆપ ઓછી થઈ બન્નેના વ્યક્તિત્વ વિશ્વમયતાને પંથે વહેવા માંડે છે. તા. 25-3-75
- સંતબાલ
ચિંચણ, તા. 25-3-75 સ્ત્રીસ્વભાવ - પુરુષનો અહમ્ ઓગાળવાની શરૂઆત
ઘરથી જ કરવી જોઈએ આયુર્વેદમાં વાત, પિત્ત અને કફ કહ્યા છે. ગીતા અને વેદાંતની પરિભાષામાં સત્ત્વ, રજ, તમ કહેલ છે પરંતુ સરવાળે તો એ ત્રણેયનું મૂળ એક જ છે. તેમ લાલસા અને વાસનાનું મૂળ પણ એક કામના જ છે. કહેવાય છે કે સ્ત્રીઓમાં કામ ઘણો” આવું શાસ્ત્રો કહે છે, પરંતુ વ્યવહારમાં સ્ત્રીઓમાં ભોળપણું પાર વિનાનું હશે. અકારણ ઇર્ષ્યા પજવતી હશે. ક્યારેક મિથ્યાભિમાન અને ઊંડે ઊંડે રહેલી કીર્તિલાલસા પણ કામ કરી જતાં હશે. લાઘવગ્રંથિ પણ કામ કરી જતી હશે, પરંતુ મોટે ભાગે સ્ત્રીઓમાં કામવાસનાની પીડા પ્રમાણમાં ઓછી હશે એ આજના યુગની વાસ્તવિકતા કહી જાય છે. હા, એને (સ્ત્રીને) હૈયું ખાલી કરવાની હૂંફાતી મદદ સતત જોઈતી હોય છે કારણ કે નાની દેખાતી વાતમાં પણ નારી સધ્ધ વ્યથિત થઈ ઊઠે છે. એટલે જ એનો પતિ જો એનું ગૌરવ સાચા અર્થમાં કરતો થાય, એની નાની પણ વ્યથામાં પોતાની નાની છતાં સક્રિય સહાનુભૂતિ પુરાવતો હોય, તો એ નારી એવા પોતાના પતિમાં પ્રભુપદ આરોપી દેતાં જરાપણ ખચકાટ અનુભવતી નથી.
વડીલો આગળ, ગુરુજનો આગળ “અહમ્ ઓગાળવો સહેલો છે પણ શરૂઆત તો ઘરથી જ, નારીથી જ કરવાની હોય છે. ઘરથી જ શરૂઆત તે આનું નામ. પરંતુ ત્યાં જ કઠિનતા પારાવાર નડે છે. નારીને આપણા શાસ્ત્રોમાં પણ ઠીક ઠીક ઉતારી પાડી છે. જોકે શાસ્ત્રકાર મહાપુરુષોએ તો વાસના વિજય માટે “નારીને ઉતારી પાડી કે માનવી એનાથી અળગો રહે ચેતતો રહે, પરંતુ એક વાર અળગો રહ્યા પછી પાછું ઓતપ્રોત થવાનું છે. તે વાત અધૂરી રહી ગઈ અથવા ભુલાઈ ગઈ! આજે એથીય એ ભુલાયેલી વાતને પ્રાથમિકતા આપવી પડે છે.
- સંતબાલ શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
