________________
૪૩ શ્રદ્ધાની વાત એક તરફી નથી; બંને તરફી છે. મને લાગે છે કે નિઃસ્વાર્થ પ્રેમ થતો જાય તેમ-તેમ પ્રથમ-પ્રથમ વિશ્વાસ વધતો જતો હોય છે
અને પછી શ્રદ્ધા પણ વધવા માંડતી હોય છે. તા. 23-3-75
સંતબાલા”
વહેતા જગતના પ્રવાહો સાથે અનુસંધાન જોડવાથી થતું સમાધાન
“એક પ્રસંગ” હરિ ઈચ્છા બહેને પોતાનું શરીર સેવા-ક્ષમ રહ્યું નથી, એની ચિંતા તેઓ એકથી વધુ વાર કહેતાં હતાં. તે પરથી તેમને આપણે “વિશ્વમયતાની દ્રષ્ટિએ વહેતા જગતના પ્રવાહો સાથે અનુસંધાન જોડી રાખવા પૂરેપૂરું સમાધાન મળશે એમ કહેવું. આ વાત જરાય નવી નથી. જૈન ગ્રંથોમાંની પેલી બાહુબલિ મુનિવાળી વાતો વારંવાર આપણે ઉચ્ચારીએ જ છીએ. બ્રાહ્મી સુંદરી સાધ્વીઓએ
વીરા મોરા ગજ થકી હેઠા ઊતરો” ગજે ચઢ્યા કેવળ ન હોય વીરા મોરા રે ગજ થતી હેઠા ઉતરો”
એ કાવ્યપંક્તિ લલકારી અને મુનિ બાહુબલિ તરત ચેતી ગયા, અને પગલું ઉપાડ્યું કે તત્કાલ “કેવળજ્ઞાન” થઈ ગયું હતું. પગલું ઉપાડ્યું, એનું જ નામ છે, તે વખતનાં પ્રથમ તીર્થંકર ભગવાન વૃષભનાથનાં ચતુર્વિધ સંઘ વાળા (સમાજગત સાધના અથવા વિશ્વમયતાની દ્રષ્ટિએ વહેતા) જગતનાં પ્રવાહો સાથેનું અનુસંધાન ! એ અનુસંધાન રાખીને બાવીસમા (જૈન આગમમાંના) નેમિનાથ તીર્થકરના ચતુર્વિધ સંઘવાળા જગતનાં પ્રવાહો સાથેનું અનુસંધાન જ ગણાય. તે રાખીને તેમના જમાનામાં ગજસુકુમાર નામના મુનિ એકલા સ્મશાનમાં સાધના કરવા ગયેલા, જરૂર કેવળજ્ઞાન પણ પામી ગયા. અને પારાવાર કષ્ટો છતાં ધીરજ, સમતા અને શાંતિ રાખી કષ્ટો આપનારે પોતાને મોક્ષ પાઘડી બંધાવી છે, તેનો અર્થ તારવીને સુખે કષ્ટ સહી શકેલા.”
સંતબાલ”
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે