________________
૧૪
લાગે અહમના ઓઠે કે જાત ભૂલી જવી એ અવ્યવહારુ અને પાગલ થવાની વાત છે. પણ નહીં, “અંતમાં તો આ જ માર્ગ સાચી આત્મોન્નતિ અને દર્શનનો માર્ગ છે.” શરૂમાં ખોવાઈ જવું અને અંતમાં વિરાટ સ્વરૂપ મનથી ધારણ કરવું.
આ વિશ્વચૈતન્યનો અનુભવ આમ તો રોજ.ડગલે ને પગલે થાય છે. જડચંતન એવી વસ્તુ પદાર્થ અને જીવોમાં પણ આ ચેતનાનું સચોટ દર્શન માનવીમાં
કહો પ્રાણીમાત્રમાં – ક્ષણે ક્ષણે આપણને થાય છે. એટલે કે માનવ મહાસાગરમાં વિરાટ અને હાલતી ચાલતી ચેતના આપણે જોઈ - અનુભવી શકીએ છીએ. તો પણ અતિઆશ્ચર્યની વાત એ છે કે આની અસર મન પર ટકતી નથી. બીજી તરફ એ કેવી હાસ્યાસ્પદ અને જરા શરમજનક વાત છે કે, જાણવા છતાં, ચેતનાથી વૃવતા માનવ મહાસાગરમાં વિલીન થવાની મનથી તલભાર પણ તૈયારી નથી? વિલીન થવું તે જ સાચો માર્ગ છે વ્યક્તિત્વને ચરમસીમાએ લઈ જવાનો. એમ વિચાર અને ચિંતનથી સતત લાગવા છતાં પણ વિલીન થવાનું ખરું ટાણું આવે છે ત્યારે તે થવાતું નથી. અત્રે ગુરુદેવના શબ્દો યાદ આવ્યા. ગુરુદેવ બોલ્યા, “અહમતામમતા ઓગાળ્યા વિના વિશ્વમયતાનો અનુભવ કરવાની આશા રાખવી તે આકાશકુસુમવત્ – અશક્ય છે.”
ચિંચણ, 27-5-74
શ્રદ્ધા દટાય તો નિર્ભયતા બધા માણસો જાતે ઊંડા પાણીમાં ભૂસકો નથી મારી શકતા. કારણ રખે ડૂબી જવાશે, એ બીક લાગે છે. એ બીક જ કહેવડાવે છે, “આ સમજાતું નથી” શ્રદ્ધા દઢાય તો નિર્ભયતા આવે છે અને તેટલે અંશે ઊંડા પાણીમાં ભૂસકો મારવાની બીક દૂર થાય છે. જેમ વડીલ પાસે હોય તો બાળક આવું સાહસ કરતાં અચકાતું નથી કારણ કે તેને શ્રદ્ધા છે કે મને મારા વડીલો ડૂબવા નહીં દે. ગીતામાં અર્જુનને શ્રદ્ધા નહોતી, ત્યાં લગી તર્કબાજીમાં પડેલો અને પરસ્પર વિરોધી વાતો ભગવાન કૃષ્ણ કહે છે, તેમ લાગતું, પણ શ્રદ્ધા દેઢાઈ ગઈ ત્યારે, “કરિષ્ય વચનં તવ' એમ સહેજે બોલી ગયો. પણ પછી તો ભગવાન કૃષ્ણ કહ્યું, “બસ હવે તને ઇચ્છા થાય તેમ જ વર્ત” કારણ સ્વછંદ છૂટી ગયો.
- “સંતબાલ'
શ્રી સદગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
