________________
૧૨
બની જવાની અને ચમત્કાર મુખ્યપદે આવી જવાની ભીતિ ઊભી થવાનો ભય રહેલો છે એમ લાગે છે.
કુટુંબ એ પણ તમે ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગના કાર્યકરોની વિચારનોંધ વાંચી એવું જ એક એકમ છે, એમાં વિચારભિન્નતા છતાં મૂળ એકતા ન ચુકાય એ શરૂઆત જે તમે કહી છે તેમાં જરાય નિરાશા કે કંટાળો ન આવવા દેશો. આજે સવારે નિરપેક્ષ સત્ય એક જ છે. માત્ર સાપેક્ષ સત્યો જ અનેક (ક્ષાગત હોય તેથી તે) છે. તેમાંય ચારિત્ર્યના ધોરણને મુખ્ય રાખી આગળ વધવાની વાત સવારે સમુદ્રકિનારેથી અહીં આવતાં રસ્તામાં ભાઈ રાજીવ સાથે જે વાતો થઈ તે ફરી ફરી વિચારવા જેવી ગણાય.
❀
‘સંતબાલ'
પુના, તા. 26-5-74
અહમ્તા-મમતા ઓગળ્યા વિના વિશ્વમયતા અશક્ય સહજ ઊંઘ ઊડી ગઈ ને વિચારો શરૂ થયા. આ તો એક સાદી-સીધી અને તર્કથી-બુદ્ધિથી સમજી શકાય એવી વાત છે કે પાણીનું એક બિન્દુ એકલું અટૂલું જો ૨હે તો કાળક્રમે સૂકાઈ હસ્તી ગુમાવે છે. પણ જો તે જ ટીપું સમુદ્રને જઈને મળે છે – તો ક્ષણમાં જ પોતાની હસ્તી IDENTITY બાહ્ય રીતે તો ગુમાવતું જણાય પણ બીજી તરફ તે સમુદ્રનું રૂપ સહેજે ધારણ કરી અને ચિરંજીવી બની જાય છે. આ સામાન્ય વ્યવહારથી સમજાય તેવી વાત છે. એક વાર આ બારામાં ગુરુદેવ બોલેલા, “આમ વાતો આત્માની કરવી છે, આત્માર્થી થવું છે પણ જીવનમાં તેનાં આગળ સ્વ લગાડો એટલે કે સ્વાર્થી માફક વર્તન થાય છે. ત્યાં પાટો ક્યાંથી ચડે ?’ આ વાત ખરેખર વિચારવા જેવી છે. પાણીનાં બિંદુ માફક મારો આત્મા એક બિંદુ જો છે અને જેનામાં વિશાળ શક્તિઓ પડેલી છે એમ જ્ઞાનીઓ કહે છે, તો એવો શક્તિશાળી આત્મા - જીવ - વિશ્વની મહાચેતનાથી એકલો અટૂલો રહેતો કુંઠિત થઈ અણવિકસ્યો ન રહે - કષાયોથી સતત પીડાતો ન રહે - તો બીજું થાય શું ? પોતાનું અસ્તિત્વ કાયમ રાખવા પાણીના બિંદુએ કશા પણ ધમપછાડા કર્યા વગર નમ્રતાથી જેમ સાગરમાં વિલીન થઈ ચિરંજીવીપણું મેળવ્યું – મેળવે છે તેમ વ્યક્તિએ પણ, બહાર વિલસી રહેલ મહાન વિશ્વચેતના સાથે તદ્રુપ બની અને ચિરંજીવી પદ પ્રાપ્ત કરવું આવશ્યક બની જાય છે. આમ ચિરંજીવી થવા માટે વિશ્વમયતા - ઈશ્વરમયતા - સહેજે ફલિત થઈ અને સાચી વ્યવહારતા બની જાય છે. ઘડીભર
-
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
